Controle van het dierenwelzijn op landbouwbedrijven

De voorzitter

De heer Dochy heeft het woord.

Minister, deze vraag om uitleg benadert het dierenwelzijn met een enigszins andere insteek. Sinds 1 januari 2015 valt de controle op het dierenwelzijn onder de bevoegdheid van de gewesten en van u als minister van Dierenwelzijn. De algemene dierenwelzijnswet van 1986 en het koninklijk besluit van 1 maart 2000 blijven echter van kracht. U hebt op het terrein afspraken gemaakt met het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) betreffende de controlediensten die te velde werken.

De controle op de landbouwbedrijven is geprofessionaliseerd. Het is een goede zaak dat dit op deze wijze wordt aangepakt. Die controles kunnen leiden tot waarschuwingen en verbaliseringen, waarna natuurlijk eventueel boete kan worden opgelegd of de aan de landbouwer te betalen landbouwsubsidie kan worden verminderd.

Naar aanleiding van de vorige vraag om uitleg hebben we het over toekomstgerichte landbouwbedrijven gehad. Die bedrijven worden momenteel geleid door landbouwers en managers. Ze hebben er geen enkel belang bij de wetgeving op het dierenwelzijn niet na te leven. Ze hebben in elk geval geen belang bij grove schendingen.

Op het terrein stellen we vast dat de grote inbreuken op de wetgeving inzake het dierenwelzijn soms te maken hebben met een ander aspect van de bedrijfsvoering. Dit is soms symptomatisch voor andere problemen in het landbouwbedrijf. Zo kan een zieke boer zich soms niet in een rust- en verzorgingstehuis laten opnemen omdat hij voor zijn dieren moet zorgen. De zorg voor die dieren kan ook tot stress, spanning en ziekte leiden. Dit is een vicieuze cirkel.

Het gaat me hier vooral om de situaties waarin dierenverwaarlozing kan worden vastgesteld. Bovendien gaat het om een zeer beperkt aantal voorvallen die kunnen worden vastgesteld. Het is echter belangrijk dat de controleurs die als toezichthouders het voorrecht hebben de stallen te betreden en contact met de landbouwers hebben, hier aandacht aan besteden.

Minister, wat is de taakverdeling tussen de dienst Dierenwelzijn en het FAVV met betrekking tot de controles op het dierenwelzijn in landbouwbedrijven? Kunt u vragen in het licht van die controles ook aandacht te schenken aan de geschetste problematiek? Kunt u de controleurs expliciet de opdracht geven deze context te melden? Zo ja, bij welke sociale instellingen moeten ze dit dan melden? Indien iets wordt vastgesteld wat niet toelaatbaar is, indien moet worden opgetreden en indien tegelijkertijd wordt gemerkt dat hier een andere problematiek achter schuilt, lijkt het me belangrijk dat de controleurs niet enkel hun verantwoordelijkheid inzake dierenwelzijn nemen. Op dat vlak moeten ze absoluut hun werk doen, maar daarnaast moeten ze ook signaleren dat er in dit bedrijf of gezin of bij deze landbouwer een diepere problematiek aanwezig is.

Kan de dierenarts een rol spelen in dit verhaal? Kan een systeem worden opgezet om de bedrijfsdierenarts dit desgevallend te laten controleren? Kan de dierenarts eventueel mee de verantwoordelijkheid nemen voor de oplossing van deze problematieken?

Minister Weyts heeft het woord.

Voorzitter, we hebben daarstraks al een discussie gevoerd over de controle op landbouwbedrijven en over de rol die het FAVV hierin speelt. Indien in een landbouwbedrijf overtredingen worden vastgesteld en maatregelen worden opgelegd, wordt de contractdierenarts hier regelmatig bij betrokken. De rol van de contractdierenarts hangt natuurlijk af van de overtredingen die zijn vastgesteld. Zo kan worden opgelegd dat de dieren op bepaalde tijdstippen door de dierenarts moeten worden opgevolgd en dat hij de inspectiediensten een rapport hierover moet bezorgen.

De inspecteurs stellen inderdaad soms vast dat er niet alleen sprake is van een dierenwelzijnsprobleem, maar ook van een sociale problematiek. Dit geldt trouwens niet alleen voor de landbouwsector, maar ook voor andere sectoren en individuen. De inspecteurs zijn zich hier heel goed van bewust. Dikwijls liggen aan de basis van dierenwelzijnsproblemen sociale problemen. De inspecteurs kunnen landbouwers doorverwijzen naar de vzw Boeren op een Kruispunt. Deze vzw ondersteunt landbouwers in moeilijkheden en gaat samen met hen op zoek naar een oplossing. Naast Boeren op een Kruispunt heeft de inspectie ook goede contacten met de lokale politie. Wanneer men sociale problemen vaststelt, kan men dan ook de politie inlichten. Die zorgt dan voor de informatiedoorstroming naar de relevante diensten. Tot slot beschikken de inspecteurs ook over de informatie beschikbaar op www.desocialekaart.be, waarop men snel de contactgegevens van de juiste organisatie kan terugvinden.

Het betrekken van de contractdierenarts bij sociale problemen ligt niet zo voor de hand. Een dierenarts werkt immers niet gratis. Wanneer het bedrijf al in financiële problemen zit, is de bijkomende kost voor striktere begeleiding door de dierenarts zeker niet evident. Het is ook logisch dat een dierenarts enkel aansprakelijk kan worden gesteld voor fouten die hij zelf maakt. Als contractdierenarts kan hij zijn cliënt enkel advies geven. Hij kan hem niet verplichten om dat advies ook na te volgen. Als de dierenarts aansprakelijk zou worden gesteld wanneer zijn cliënt zijn advies niet volgt, dan denk ik dat heel wat contractdierenartsen hun contract snel zullen beëindigen, zeker wanneer zij merken dat hun cliënt in de problemen komt. Dit lijkt mij zeker niet wenselijk, noch voor het dierenwelzijn, noch voor de landbouwer zelf. Ik herhaal: onze inspectiedienst zal in geval van sociale problemen de nodige info doorspelen aan lokale diensten.

Ik ben blij om dat te horen. Misschien kunnen we daarover cijfermateriaal ontvangen? Ik wil dat eventueel via een schriftelijke vraag opvragen. Ik weet niet of wordt bijgehouden in hoeveel gevallen er wordt doorverwezen? Ik heb nog een bijkomende vraag: ontvangen uw controleurs een specifieke, bijkomende opleiding? Ik wil wel waarschuwen voor een band tussen de controles en Boeren op een Kruispunt. De vzw werkt onafhankelijk. Een band tussen beide zou het werk van de vzw geen goed doen. Er zijn natuurlijk nog andere instellingen, zoals de OCMW’s, die eventueel Boeren op een Kruispunt kunnen inschakelen.

Uw vraag over de opleiding moet ik nagaan. Ik ga ervan uit dat dit een aspect is van de opleiding op de werkvloer van de inspecteurs, aangezien dit probleem in zijn algemeenheid wordt behandeld.

De vraag om uitleg is afgehandeld.