Dierenwelzijn van kippen in scharrelstallen

door de sprekers.

De heer Engelbosch heeft het woord.

Minister, eergisteren doken er opnieuw beelden op van Animal Rights. Dit keer betrof het de sector van de leghennen. Ik was absoluut niet verwonderd toen ik de beelden zag. Ik was wel gedegouteerd, voor alle duidelijkheid, maar het verwonderde me niet. Reeds vorig jaar hebben we in de commissie dit probleem in de leghennensector besproken. Daar moeten toch aanpassingen worden gedaan. Ik heb toen onder andere gepleit voor een uitdoving van de kooisystemen op termijn.

Voor alle duidelijkheid: in dit bedrijf betrof het scharrelkippen en niet het kooisysteem. Maar we zien dat in de verschillende systemen wel degelijk problemen opduiken.

De sector was er zeer snel bij om dit te catalogeren als zijnde een uitzondering, een eenmalig iets en niet tekenend voor de hele sector. Ik durf dat toch wel tegen te spreken. Men ontkent de waarheid. Ik heb al een aantal van deze bedrijven bezocht. Als men 20.000 kippen op elkaar zet in een stal, dan zitten daar nu eenmaal dode kippen bij en dan heb je nu eenmaal kippen die vasthangen aan de draden. Dit is helaas, tot spijt van wie het benijdt, gangbaar in de sector. Deze beelden kan men vandaag in elk legbedrijf maken. Dit ontkennen heeft geen enkele zin en is de waarheid geweld aandoen. Collega's, dit is vandaag de industriële landbouw zoals we die helaas niet kennen en zoals die ons moet worden getoond. Men moet ons dat tonen vooraleer we dat weten.

We mogen nog zoveel controles doen als we willen, maar dit is blijkbaar wat Europa toelaat. Europa heeft blijkbaar geen hoge normen, ook niet in de kippensector. Op andere dierenwelzijnsniveaus zitten we met dezelfde situatie. Wij mogen dit vanuit Vlaanderen niet aanvaarden. Wij moeten zorgen dat wij vanuit Vlaanderen een voortrekkersrol spelen op het vlak van dierenwelzijn, ook voor de kippensector.

Minister, mijn vraag is zeer eenvoudig: hoe kunt u ervoor zorgen dat we in Vlaanderen evolueren naar een kippensector die in Europa een voortrekkersrol speelt en een voorbeeld is voor heel Europa voor hoe het zou moeten?

De heer Sanctorum heeft het woord.

Minister, ‘wie niet horen wil, zal voelen’, ‘pompen of verzuipen’, ‘aanpassen of verdwijnen’: dat was uw strijdvaardige retoriek de afgelopen maanden telkens wanneer er undercoverbeelden opdoken van schandalige praktijken in slachthuizen en elders. Eergisteren, toen er beelden opdoken uit een bedrijf dat scharreleieren produceert, klonk het opnieuw fors. Ik citeer opnieuw: “Ofwel legt de landbouwsector de lat hoger qua dierenwelzijn, ofwel zal men ten onder gaan.” Voor alle duidelijkheid, ik heb geen probleem met forse retoriek zolang die ook in de praktijk wordt omgezet.

Maar het discours klonk wat later op dezelfde dag toch anders, of meer gelaten. Opnieuw citeer ik u: “Dit zijn nu eenmaal de Europese normen, dit is nu eenmaal hoe industriële landbouw eruitziet.”

Twee zaken, minister. Ten eerste, wat in het betreffende bedrijf is gebeurd, voldoet blijkbaar niet aan de zeer zwakke Europese normen. Dat bewijst het inspectieverslag van een goed jaar geleden en dat bewijzen eigenlijk ook wel de undercoverbeelden. Er is dus een fundamenteel probleem, ook in de handhaving.

Ten tweede, ik ben het eens met u dat die Europese normen niet voldoen. Maar u mag zich daar natuurlijk niet bij neerleggen. De vraag is wat u daaraan gaat doen. Wat gaat u doen om ervoor te zorgen dat de wettelijke vereisten die vandaag gelden en onvoldoende zijn, vanaf morgen of op langere termijn strenger kunnen worden gemaakt?

Mevrouw Robeyns heeft het woord.

Minister, zelfde onderwerp, zelfde soort vraag. Opnieuw duiken er jammer genoeg undercoverbeelden op die nodeloos dierenleed naar buiten brengen. Opnieuw moeten we in actie schieten naar aanleiding van die beelden, en niet naar aanleiding van verslagen van uw inspectiediensten. Los van de controle was ik het meest verbaasd over uw reactie. Waar u anders heel strijdvaardig met acties en actieplannen klaarstaat, was u gisteren heel gelaten. U stelde dat met die taferelen van tienduizenden kippen, graatmager en in erbarmelijke omstandigheden op elkaar gehokt, niets aan de hand was en dat het volstrekt normaal is in onze industriële veehouderij. Als de consument er een probleem mee heeft, moet hij maar consequent aankopen.

Minister, de kippen en onze dieren zijn natuurlijk niet gediend met die boodschap. U hebt al heel vaak het voortouw genomen op het vlak van dierenwelzijn, en met succes. U hebt in heel veel dossiers dierenwelzijn op de kaart gezet. Als het echter over landbouwdieren gaat, bent u toch een beetje meer terughoudend en kijkt u een beetje meer naar Europa, naar het systeem, naar de consument. Terwijl u en uw partij er terecht voor hebben gezorgd dat Dierenwelzijn niet is toegevoegd aan de bevoegdheid van de minister van Landbouw. Dus zouden wij toch mogen verwachten dat u waakt over het welzijn van de landbouwdieren en dat dat niet ondergeschikt wordt aan een economisch belang. Als er op het vlak van dierenwelzijn een probleem is in ons landbouwbeleid, dan mogen wij ook van u verwachten dat u in de regering de rechten van de dieren verdedigt.

De Europese regels leggen vandaag de lat niet hoog genoeg. Waarom nemen we in Vlaanderen niet het voortouw? Duitsland heeft een verbod opgelegd tegen 2025 voor de kooikippen. Het ging hier wel over scharrelkippen, maar de verrijkte kooien zijn qua dierenwelzijn nog veel erger. Dus, minister, wilt u strengere regels inzake dierenwelzijn ook voor landbouwdieren in Vlaanderen invoeren? (Applaus bij sp.a)

De heer Janssens heeft het woord.

Minister, het is goed dat er over dierenwelzijn of het gebrek daaraan veel vragen worden gesteld. Als je als vierde in de rij aan bod komt, wil dat ook zeggen dat er al veel is gezegd en gevraagd. Niettemin wil ik toch enkele bedenkingen formuleren.

Door de beelden die de voorbije maanden zijn opgedoken, lijken we in Vlaanderen wel van het ene schandaal inzake dierenwelzijn naar het andere te surfen. Het beeld van de minister van Dierenwelzijn die altijd achter de feiten aanloopt, blijft dan een beetje hangen.

Minister, in de vorige zaken met de slachthuizen in Tielt en Izegem, en met de Olmense Zoo, hebt u zeer snel en kordaat gereageerd, en mijns inziens terecht. In deze zaak is uw houding, althans in de eerste reacties die ik heb gezien, gehoord en gelezen, terughoudender. U zegt dat het aan de Europese normen ligt die in dit bedrijf werden gehaald, en ook deels aan de consument, die zijn gedrag moet afstemmen op basis van de manier waarop eieren worden gelegd of kippen worden behandeld door de kippenboeren.

Nochtans was er een jaar geleden al in datzelfde bedrijf een controle waarbij twaalf inbreuken werden vastgesteld. Het is wel opmerkelijk dat er in de voorbije twaalf maanden geen nieuwe controle meer is gebeurd, dat er niet meer is gekeken of naar aanleiding van de inbreuken die zijn vastgesteld, de situatie was verbeterd.

Minister, u zegt ook: dit is de industriële landbouw. Dat geeft aan dat het er in heel de sector zo toegaat. U zegt: wen maar aan dat beeld, want dat is nu eenmaal zo.

En ik ben het daar niet mee eens, want ik denk niet dat we de hele sector mogen viseren. Zijn er dan bijvoorbeeld geen boeren die zorgzaam – of in elk geval zorgzamer – met hun kippen omgaan dan in de beelden die we hebben gezien?

Minister, mijn eerste vraag is: op basis van de pv's die u gekregen hebt over dit bedrijf in kwestie, welke nieuwe acties, welke nieuwe beslissingen zult u nog nemen?

De heer Caron, het laatste ei, heeft het woord.

Het is er een met een dubbele dooier, voorzitter.

Collega's, ik zal niets toevoegen aan dit verhaal. Maar, minister, het is het zoveelste schandaal op rij de voorbije maanden. Telkenmale treedt u op. Soms doet u dat krachtig, bijvoorbeeld wanneer u een slachthuis sluit. Hier doet u eigenlijk niets. U volgt zelfs het inspectieverslag van oktober 2016 – het is al geciteerd – niet op.

U hebt de beelden ook gezien. U kunt toch niet zeggen dat dit soort stallen de situatie is die wij wenselijk vinden in het kader van dierenrechten. Ik denk ook dat heel veel Vlamingen geen eieren willen eten als ze weten dat ze zo moeten worden gelegd.

Het lijkt een beetje op steekvlampolitiek, minister. Want weet u, ik zou het oneerbiedig kunnen zeggen: u bent een beetje een struisvogel. U steekt de kop in het zand, totdat er plots weer een schandaal bovenkomt. Of ik zou kunnen zeggen: u bent een kieken zonder kop. Of ik zou de Vlaamse Regering een kiekenkot kunnen noemen.

Weet u, hebt u al gepraat met uw collega-minister Schauvliege? Want daar ligt natuurlijk de knoop van de zaak. Zijn we in Vlaanderen bereid – en dat is dan meteen mijn vraag – om heel die historie met de koeien af te schaffen, scharrelkippen als norm te hebben, zelfs op langere termijn, met vrije uitloop? Hebt u de moed om die stap te zetten en dat op tafel te leggen in de regering?

Onze steun in het parlement hebt u alvast.

Minister Weyts heeft het woord.

Ik vertrek eerst vanuit de casuïstiek. We zijn snel opgetreden, om ons te vergewissen van de reële toestand naar aanleiding van de filmpjes die opdoken. Er is een montage gemaakt door een actiegroep. Dat heeft zijn verdienste, maar je moet het natuurlijk ook objectief kunnen vaststellen. Daarom is maandagavond onmiddellijk een uitgebreid inspectieteam uitgerukt om de hele groep, het consortium, namelijk zes diverse sites, verspreid over verschillende locaties, volledig te gaan inspecteren. Twee hebben ze maandagavond gedaan, vier hebben ze vervolgens daags nadien geïnspecteerd.

Het proces-verbaal wordt nog afgewerkt. Er is ook nog een recht op verdediging, een recht op verhoor in hoofde van de beklaagde.

Waarover gaan de inbreuken die nu zijn vastgesteld? Die zijn eerder beperkt. Dat heeft natuurlijk te maken met het feit dat de lat voor die normen die Europees worden opgelegd, betrekkelijk laag ligt. Maar waarover gaan die huidige vaststellingen? Ze gaan over niet afdoende beschermd materiaal, niet afdoende nagelgarnituur, om de nagels te kunnen slijpen. En in één geval heeft men kunnen vaststellen dat kadavers niet snel genoeg worden geruimd. Per stal zit er een massa dieren samen, zo’n 20.000 tot 25.000. Daar zitten natuurlijk ook kadavers tussen. Die moeten altijd zo snel mogelijk worden geruimd. En daar is een probleem vastgesteld in verband met de periodiciteit.

Ik hoor hier zeggen dat ik niet ben opgetreden in 2016, maar vervolgens citeert men uit het proces-verbaal, wat natuurlijk bewijst dat er is opgetreden. In 2016 zijn er wel degelijk vaststellingen gebeurd, op basis waarvan in 2016 een boete van enkele duizenden euro's is uitgeschreven. Er zijn verschillende overtredingen opgelijst en vervolgens is er een pv uitgeschreven en is er een boete betaald. Er is dus wel degelijk opgetreden. Er is dus wel degelijk voor gezorgd dat de boete werd opgelegd. We slagen er trouwens in om onze inspecties naar de toekomst toe nog op te voeren, dankzij de verdubbeling van ons inspectieteam, samen met de inspecties die worden gedaan door het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV).

Maar ik ben vooral blij dat deze beelden opduiken. Waarom? Vroeger was dierenwelzijn geen issue, geen politiek interessepunt, en doken er geen filmpjes op. Vandaag is dierenwelzijn gelukkig wel een aandachtspunt. We hebben het zelf op de agenda gezet. Het is dus een belangrijk aandachtspunt geworden, steeds meer. Dat is zeer goed. Nu duiken er meer filmpjes, meer beelden op, en vallen de schellen van de ogen.

Die filmpjes, dat is inderdaad een montage. Dat is het isoleren van de scherpste beelden. Maar het schetst ook wel enigszins een beeld van de huidige werkwijzen en methodieken in de industriële landbouw. Dat heb ik gewoon gezegd. Ik ben niet te beroerd om dat te zeggen, en dat bij de normen die vandaag bestaan en die vanuit Europa worden opgelegd, de lat laag ligt.

De oplossing is tweeërlei. Ten eerste ben ik al lang in overleg met de sector. U moet dus niet zeggen dat ik achter de feiten aan huppel. Ik heb daarvoor die beelden niet nodig gehad. We zijn daar al mee bezig, om in overleg met de sector te proberen om die lat hoger te leggen. Ik denk dat daar ook commerciële mogelijkheden en opportuniteiten liggen voor onze sector. Ook inzake kooi-eieren zijn we al een tijdje bezig. Er is een evaluatiecommissie waar zelfs de dierenrechtenorganisaties in zitten. Men formuleert een advies en voorstellen aan de Vlaamse Raad voor Dierenwelzijn.

Ook dat debat is niet zo simpel. Het is niet zo eenvoudig om te zeggen dat een kooi altijd een slechter alternatief is dan andere mogelijkheden, bijvoorbeeld op het vlak van de gezondheid van de dieren. Iedereen snapt dat als de kippen meer in aanraking komen met een grotere groep dieren, bijvoorbeeld in vrije loop, dat ook zijn implicaties heeft voor de verspreiding van ziektes en bacteriën, en ook op het vlak van confrontaties en het pikken naar elkaar. Het is dus niet zo simpel. Maar ook daar zijn we dus bezig, met een evaluatiecommissie, die een advies en concrete voorstellen formuleert aan de Vlaamse Raad voor Dierenwelzijn. Dat is één piste waarmee we bezig zijn.

Ten tweede ben ik ook niet te beroerd om te zeggen dat wij ook als consument een keuze hebben. Als wij – gelukkig – steeds meer aandacht hebben voor dierenwelzijn, moeten wij daar niet alleen verbaal aandacht voor hebben, maar ook in de winkel en in onze portefeuille. Wij kunnen zelf keuzes maken. We hebben vandaag de systematiek waarbij eieren gecodeerd zijn van 0 tot 3. Code 0 staat voor bio-eieren, van kippen die vrij rondlopen, en die qua dierenwelzijn de grootste kansen hebben. Code 1 staat dan voor eieren van kippen uit de vrije uitloop. Je hebt als consument dus die keuze. ‘Put your money where your mouth is’ – bijna letterlijk in dezen. Dat kun je dus doen als consument. Die keuzes kunnen wij maken. Op die twee fronten moeten we verder gaan.

Eindelijk is er ook in deze sector aandacht voor dierenwelzijn. Eindelijk is men er nu mee bezig, zijn wij er ook politiek en beleidsmatig mee bezig. Is de weg nog lang? Jazeker, maar we zetten gestaag stappen vooruit, zoals we dat nog nooit tevoren hebben gedaan.

Minister, bedankt voor uw uitgebreide antwoord. Het is alleszins geen gemakkelijk debat. We zitten een beetje in twee groepen. We hebben enerzijds politici en andere betrokkenen die roepen en zeggen dat er niet voldoende gecontroleerd wordt of dat er niets wordt gedaan met de pv’s, dat we de zaak moeten sluiten, dat we van dit systeem af moeten, dat we van dat systeem af moeten. Maar men biedt ook geen fundamentele oplossing. Men staat te roepen, zonder dat men weet welk systeem dan wel het ideale is voor de kippen. Dus tenzij men Oekraïense kippen uit legbatterijen wil importeren, gaan we toch moeten evolueren in plaats van heel gemakkelijk te zeggen dat we de boel sluiten waar het niet gaat. Dat moeten we altijd voor ogen houden.

Mijnheer Caron, ik hoor u zeggen dat we af moeten van de kooikippen en naar scharrel moeten. Dit betrof een scharrelstal, mijnheer Caron. U moet natuurlijk wel de definities kennen en weten waarover u spreekt, als u over de kippensector wilt spreken, naar wat we moeten evolueren.

De andere kant van het verhaal zijn die betrokkenen die heel vaak voor de landbouwers spreken, die de stilstand bepleiten: Europees level playing field, de Europese normen en in alle Europese landen gelijk. Dan blijven we natuurlijk stilstaan en blijven de beelden die we vandaag zien, de toegelaten beelden. Dan mogen we nog honderd controles sturen, dan zal men zeggen: dit is toegelaten, dit is volgens de norm. En dan blijven we bij het feit dat men enkel een aantal randopmerkingen kan maken op die vlakken.

Minister, mijn laatste opmerking betreft onze Europese voortrekkersrol. Duitsland doet dat nu al. Het is de bedoeling daar in 2025 een verbod op kooikippen door te voeren. De Duitse overheid wil bijvoorbeeld ook de biggencastratie verbieden. We moeten zorgen dat we de evolutie naar de top kunnen doorzetten. Ik reken erop dat u de nodige maatregelen zult nemen.

Minister, wat het bedrijf in Wingene betreft, is het zo dat de betaling van een boete niet betekent dat de zaak is opgelost. Dat is wat me in dit verband concreet zorgen baart. Ik vind het wat te gemakkelijk dat u de verantwoordelijkheid naar de EU en naar de consumenten doorschuift. In dat geval hebben we natuurlijk geen minister van Dierenwelzijn nodig.

Ik vind het een goede zaak dat u met de sector overlegt, maar daarmee zullen we de problematiek niet oplossen. We moeten in Vlaanderen gewoon strengere normen invoeren. Dat is mogelijk. Ik weet dat er heel wat tegenstand bestaat, ook in het Vlaams Parlement, maar het is mogelijk. We hebben er zelfs een Europees kader voor. Ik heb de Europese richtlijn tot vaststelling van minimumnormen voor de bescherming van legkippen hier bij me. Artikel 13 stelt duidelijk dat een lidstaat, in dit geval dus Vlaanderen, verder dan deze minimumnormen kan gaan. Ik verwacht van u dan ook dat u een traject zult uitstippelen om de normen te verstrengen en het dierenleed echt aan te pakken.

Minister, ik ben een beetje verwonderd dat u de verantwoordelijkheid zelfs gedeeltelijk bij de consument legt. Het is uiteraard positief dat de consument bewust wordt van de wijze waarop het er in onze Vlaamse veehouderij jammer genoeg aan toegaat, maar ik ga ervan uit dat de consument erop mag rekenen dat de overheid op de naleving van de dierenwelzijnsnormen toeziet. Die normen moeten, net als de voedselveiligheidsnormen, worden nageleefd. Dat is niet de verantwoordelijkheid van de consument. We beweren niet dat alle consumenten veganisten moeten worden. Dat kan het uitgangspunt van een dierenwelzijnsbeleid niet zijn.

Wat een verstrenging van de Europese normen in Vlaanderen betreft, ben ik er jammer genoeg van overtuigd dat we niet op de zelfregulering door de sector kunnen wachten. In dat geval zullen we binnen twintig jaar nog steeds op de invoering van strengere dierenwelzijnsnormen wachten.

We hebben dat gemerkt met betrekking tot de castratie van biggen. In 2006 heeft de sector zich al geëngageerd. Nu is het 2017 en er is nog altijd niets concreet gerealiseerd. Als overheid moeten we een uitdovingsbeleid voeren en duidelijke termijndoelstellingen instellen. We moeten verboden opleggen en dat met de sector verder bespreken. (Applaus bij sp.a)

Minister, u hebt verklaard dat de inbreuken tijdens de nieuwe vaststellingen beperkt waren en dat uw diensten onmiddellijk hebben opgetreden. Geen van beide punten lijkt me geheel waar.

Wat de inbreuken betreft, blijken de beelden die we hebben gezien van deze zomer, augustus en september 2017, te dateren. Die beelden zijn nog vrij recent. Er is momenteel blijkbaar weinig aan de situatie gewijzigd. De inbreuken inzake het dierenwelzijn die we hebben gezien, kunnen we zeker niet beperkt noemen.

U hebt verklaard dat u onmiddellijk bent opgetreden. Ook dat is niet waar. U bent opgetreden nadat de beelden tijdens nieuwsuitzendingen de wereld zijn ingestuurd. U bent gedurende een heel jaar helemaal niet opgetreden. Uw diensten hebben in oktober 2016 inbreuken vastgesteld. Deze week, toen de beelden van de schandalige behandeling van de kippen in dat bedrijf openbaar zijn gemaakt, zijn uw diensten teruggegaan.

We stellen vast dat de feiten niet aan het licht komen op basis van de inspecties door uw diensten, maar op basis van undercoverbeelden. We moeten dan ook vaststellen dat er een probleem is met de controle, de handhaving en dergelijke. U hebt in de commissie verklaard dat u niet van plan bent uw inspectiediensten uit te breiden en hiervoor meer mensen aan te wenden. Dit lijkt me echter noodzakelijk.

Minister, ik wil u vragen of u dit wilt herbekijken. Vindt u het, op basis van wat we nu allemaal weten en zien, niet nodig de inspectie Dierenwelzijn uit te breiden?

Minister, ik heb het proces-verbaal nog eens opgezocht. Daar staan twaalf overtredingen van ernstige aard in vermeld. (Opmerkingen van minister Ben Weyts)

Minister, er is een proces-verbaal opgesteld en een jaar later worden exact dezelfde feiten vastgesteld. Dat is wat het is, en niets anders. Er is minstens geen sprake van opvolging.

Mijn tweede punt betreft het doorschuiven van de verantwoordelijkheid naar de consument. De andere sprekers ergeren zich hier ook aan. Er worden veel meer eieren in bereide producten verwerkt dan rechtstreeks als eieren verkocht. De consument die mayonaise koopt, weet niet welke eieren daarin zitten.

Het kan niet het ideaal zijn om die verantwoordelijkheid naar de consument door te verschuiven.

Er zijn modellen, minister. Dat weet u. Er zijn evoluties van verrijkte kooien naar scharrelkippen – al dan niet met vrije uitloop, mijnheer Engelbosch – tot en met biologische kippen. Dat zijn de wegen die we moeten bewandelen. We moeten de lat hoger leggen en dan zal de consument ook bereid zijn om iets meer te betalen voor dat ei, als hij zeker is van de kwaliteit van de eieren en de diervriendelijke behandeling van de kippen. (Applaus bij Groen )

De heer Vanderjeugd heeft het woord.

Minister, laat me zeer duidelijk zijn: voor Open Vld kan dit dierenleed niet en mag dit absoluut niet worden getolereerd. We zijn er voorstander van dat dergelijke wantoestanden worden gemeld, maar daar zijn instanties voor. U zegt blij te zijn met de beelden die we hebben gezien op het nieuws. Maar als dierenrechtenorganisaties dingen aan de kaak moeten stellen via beelden, dan denk ik dat het vertrouwen in uw administratie om dergelijke zaken vast te stellen, zeer laag is. U zegt dat u blij bent met die beelden omdat daardoor het dierenwelzijn hoger in het vaandel wordt gedragen, maar dierenwelzijn moet sowieso prominent op de kaart staan.

U stelt dat dit het gezicht is van de geïndustrialiseerde landbouw. Ik ben vaak op het terrein en ik kan u zeggen dat dit niet het gezicht is van de geïndustrialiseerde landbouw. Dit is een kaakslag voor de vele landbouwers die zeer veel investeringen hebben gedaan in verrijkte kooien en dergelijke. Dit is een kaakslag waar we niet akkoord mee kunnen gaan.

In het regeerakkoord staat ingeschreven dat we een Europees level playing field zullen hanteren inzake dierenwelzijn en nutsdieren. Minister, ik verwacht van u dat u zich daaraan houdt en dat u ervoor zorgt dat de monitoring perfect verloopt. (Applaus bij Open Vld)

Mevrouw Rombouts heeft het woord.

Iedereen is het erover eens dat het om weinig fraaie beelden ging, maar een beeld zegt vaak meer dan duizend woorden. Hoe je iets in beeld brengt, bepaalt ook hoe het binnenkomt bij de mensen. Minister, ik heb uit uw antwoord begrepen dat u het daarmee eens bent.

Op de beelden zij wel degelijk inbreuken te zien. Uw diensten hebben die in 2016 ook vastgesteld. Dit doet dan terecht heel wat vragen rijzen over hoe u en uw diensten dergelijke rapporten opvolgen. U kunt niet ontkennen dat daar wel degelijk iets schort.

U was er wel als de kippen bij om te melden dat dit het gezicht van de landbouwsector is, dat dit de landbouwsector van vandaag is en dat u het niet eens bent met de Europese normen. (Opmerkingen van minister Ben Weyts)

Zonder enig blozen brengt u daarmee een extra, ongelooflijke imagoschade toe aan die sector, die het niet verdient. Dit is niet correct. Ik wil u dan ook heel graag uitnodigen om samen een aantal bedrijven te bezoeken.

U verwacht dat de Vlaamse landbouwers meer inspanningen doen dan wat Europa vraagt. Ik kan dat nog enigszins begrijpen, maar waar is dan uw transitieplan waarbij u bedrijven financieel ondersteunt om hun systeem om te bouwen zodat ze concurrentieel blijven in Europa? Op die manier kunnen ze een meerprijs krijgen voor de omschakeling. Hoe vermijdt u dat toch andere eieren in de rekken komen en de consument die verkiest?

Mevrouw Rombouts, u moet zich aan de spreektijden houden. U bent bijna 2 minuten bezig.

Minister Weyts heeft het woord.

Ik heb op het spreekgestoelte minder vragen gehoord dan in de zaal. (Opmerkingen)

We zijn het er allemaal over eens dat dierenwelzijn prominent op de kaart moet staan. Ik heb het daar ook gezet in vergelijking met vorige regeerperiodes. We kunnen ook verwijzen naar andere regeerniveaus. Dat is ook juist. Maar ik denk dat we hier dierenwelzijn resoluut op de agenda hebben gezet en dat we altijd trachten maximaal samen te werken in dit parlement om ter zake vooruitgang te boeken.

Het is natuurlijk ook zo dat je altijd moet proberen om ‘put your money where your mouth is’. Mevrouw Rombouts, u hebt volledig gelijk dat er enige nuance moet worden gemaakt bij de beelden. Ik heb echter niet gezegd dat dit het beeld is van de landbouwsector, maar dat dit wel een deel van een beeld schetst van de industriële landbouw.

Er zijn alternatieven. Ik wil verdere stappen zetten op het vlak van dierenwelzijn met de sector, en niet alleen in ruil voor cash. Ik denk zelfs dat er commerciële opportuniteiten zijn voor de sector zelf en dat men stappen vooruit kan zetten inzake dierenwelzijn zonder dat men daarvoor eerst harde cash moet krijgen, zoals u suggereert.

Ik wil maar oproepen tot realiteitszin. De beelden die we hebben gezien – opnieuw met de nodige nuance – schetsen wel enigszins of openen wel enigszins de ogen voor een realiteit waarvan velen tevoren niet wisten dat het er zo aan toe ging. Er zijn alternatieven. We kunnen stappen vooruitzetten. Vandaar dat ik niet alleen wil kijken naar de consument – die kan vandaag perfect keuzes maken in de winkel en in zijn portefeuille – maar ook naar de sector om die maximaal mee te nemen en stappen vooruit te zetten.

Maar als je natuurlijk onmiddellijk gaat zeggen dat er ofwel cash tegenover moet staan ofwel dat je niet verder mag gaan dan wat Europa zegt, zoals u zegt, collega Vanderjeugd, dan heb je gewoon een status quo. Dat brengt ons niet vooruit inzake dierenwelzijn, want daarmee kan je elke discussie platslaan.

We hebben gelukkig ook stappen gezet op het vlak van het onverdoofd slachten. Laat ons ervoor zorgen dat we, wars van welke beperkingen dan ook, ook op andere vlakken gezamenlijk stappen vooruitzetten inzake dierenwelzijn. (Applaus bij N-VA)

Mevrouw Robeyns, als we allemaal zeggen dat dierenwelzijn belangrijk is, dan moeten we natuurlijk wel beginnen met de problemen te erkennen en vooral niet te minimaliseren. Jullie doen bijna of dit een uitzondering is, terwijl dit vandaag realiteit is. Laten we eerlijk zijn: als je 20.000 kippen in een stal zet, dan zijn er dierenwelzijnsproblemen. En nu kan men dat langs alle kanten bekijken, maar het is nu eenmaal een feit en het is een deel van onze industriële landbouw. Als we dat ontkennen, zijn we verder van huis en komt er helemaal geen oplossing voor de wantoestanden.

Mijnheer Vanderjeugd, ik ben blij dat u over level playing field binnen Europa spreekt. Duitsland – ik zei het net al – speelt op het vlak van dierenwelzijn een voortrekkersrol. Het is toch een van onze Europese grootmachten die heel wat exporteren. Ik ben het er volledig mee eens dat we inderdaad het voorbeeld zullen moeten volgen van die landen die vandaag reeds een voortrekkersrol spelen.

Ik wil nog zeggen dat de consument inderdaad een belangrijke factor is. Het is de verdienste van Animal Rights dat ons vandaag een spiegel wordt voorgehouden. We spreken van scharreleieren, we hebben allemaal een beeld alsof die beestjes in de tuin lopen terwijl we vandaag te zien krijgen wat er is. Een sector maakt wat een consument vraagt. Ik hoop niet dat de verontwaardiging die we vandaag hebben, binnen enkele maanden is weggeëbd en dat we inderdaad stappen vooruit kunnen zetten die ook voor de sector een commerciële opportuniteit zijn.

Ik geloof niet dat de consument de keuze wil tussen een product uit dierenleed en een product zonder dierenleed. Ik denk niet dat de consument die keuze wil. Het is voor iedereen hetzelfde: dierenleed kan niet.

Minister, ik ondersteun uw initiatieven samen met de sector, maar we moeten wel lessen trekken uit het verleden. We hebben in het verleden ook afspraken gemaakt met de sector zonder wettelijk kader – denk aan de biggencastratie – waar het niet zo vlotjes is verlopen, en dat is eigenlijk een understatement. Minister, ik herhaal mijn pleidooi: ga gerust aan tafel zitten met de sector, maar werk ook een wettelijk kader uit zodat u een stok achter de deur hebt en zodat we eindelijk alle dierenleed in Vlaanderen kunnen stoppen.

Minister, ik wil me daar graag bij aansluiten. Ik denk dat u bij de regeringsonderhandelingen hard hebt geijverd om dierenwelzijn niet toe te voegen aan de minister van Landbouw. Zonet is nog eens gebleken waarom het nodig is. Ik ben ervan overtuigd dat u het oprecht goed voorhebt met de landbouwdieren, maar dat u toch nog een stap verder moet gaan. Ik wens u veel succes met de verdere onderhandelingen. Ik blijf het noodzakelijk vinden dat er ook wettelijk een aantal maatregelen worden genomen. Als men u aan die kant niet steunt, aan deze kant wil men u wel steunen. (Applaus bij sp.a en Groen)

Minister, u gaat er prat op dat u de eerste minister bent die het dierenwelzijn echt op de kaart zet. Dat mag niet verbazen, want u bent dan ook de eerste Vlaamse minister die die bevoegdheid in zijn portefeuille heeft. Het zou er nog aan mankeren dat u er helemaal niets mee doet.

Laten we dan ook van deze legislatuur gebruikmaken om er effectief iets aan te doen en dus niet afwachtend van het ene schandaal in het andere te rollen op basis van undercoverbeelden.

Ik denk inderdaad dat er voor de sector een verantwoordelijkheid is, dat de consument ook bewuste keuzes kan maken, maar vooral dat er nood is aan een doorgedreven rol van u, minister, en uw inspectiediensten. Maak daar de rest van deze legislatuur nog werk van en dan zult u misschien echt het dierenwelzijn op de kaart hebben gezet.