De uitrol van de black box in de Vlaamse slachthuizen

De voorzitter

De heer De Meyer heeft het woord.

Mijn vraag om uitleg is een opvolgingsvraag op mijn vraag om uitleg van 5 oktober 2016 over de rentabiliteit van de vleesveesector. Minister, ik ondervroeg u toen over de implementatie van de black box en de gesplitste ijkeenheid in de Vlaamse slachthuizen. U antwoordde toen dat alle slachthuizen stappen hadden ondernomen om de zogenaamde black box te installeren. Gezien het informaticatechnisch programmeren van deze box werden er een aantal kinderziektes verwacht die in eerste instantie met een verwittiging zouden worden gesignaleerd aan de betrokken slachthuizen.

We zien nu dat de invoering van de black box navolging krijgt. Na Vlaanderen zullen ook de Waalse slachthuizen zich engageren om dit afgeschermd registratiesysteem in te voeren en een bijhorend wettelijk kader zal dan ook worden gecreëerd. Bijkomende transparantie in de moeilijke economische tijden voor de vleesveesector kan alleen maar worden aangemoedigd.

In het kader van deze ontwikkelingen had ik graag volgende vragen gesteld.

Zijn er in Vlaanderen nog slachthuizen die niet zijn uitgerust met de zogenaamde black box? Indien ja, over welke slachthuizen spreken we dan? Zijn het varkensslachthuizen, rundveeslachthuizen? Mogen zij eventueel met name worden genoemd?

Hoe worden in de slachthuizen die al in orde zijn met de wetgeving, de eventuele tekortkomingen gemonitord? Wat is het resultaat hiervan? Welke consequenties worden hier eventueel aan verbonden?

Indien nog niet alle slachthuizen in orde zouden zijn met de black box, zijn er dan bijkomende maatregelen nodig opdat alle slachthuizen zich op heel korte termijn zouden confirmeren met de regelgeving, aangezien die toch al enige tijd van kracht is?

Minister Schauvliege heeft het woord.

Mijnheer De Meyer, dank u voor deze opvolgingsvraag. Ik heb al een paar keer gezegd dat je er in de ideale wereld van moet uitgaan dat er vertrouwen is, en ook transparantie, en dat er ook correct wordt gehandeld tussen partners in een business to business. Vertrouwen is goed, maar er is ook af en toe controle nodig. Dat is de reden waarom ik in 2015 het initiatief heb genomen om de wegingen die slachthuizen uitvoeren en die de basis vormen van betalingen aan de veehouders te laten registreren in een afgeschermd IT-systeem, de zogenaamde ‘black box’. Ik heb ook vernomen dat de andere gewesten dat voorbeeld volgen. U ziet dat wij ook daar pionieren. Ik kan dat alleen maar toejuichen. Dat toont aan dat die beslissing in 2015 een juiste beslissing was.

In Vlaanderen is het systeem intussen volledig operationeel in alle varkensslachthuizen. Wat de rundveeslachthuizen betreft, is dit het geval op twee slachthuizen na. Daar is een reden voor. Het is niet zo dat zij dat zomaar aan hun laars lappen.

Het eerste is een klein slachthuis dat net boven de limiet van het aantal slachtingen per jaar zit vanaf wanneer je aan die verplichting moet voldoen. Daar is een hele discussie over geweest. Dat slachthuis valt eronder en zal dat dus moeten installeren. Het andere slachthuis is een nieuw slachthuis dat pas vorig jaar werd opgestart. Zowel voor de federale overheid als voor ons moet het nog aanpassingen doen. Er is in beide gevallen een verklaring, maar die neemt niet weg dat de beide slachthuizen in overtreding zijn. Mijn diensten hebben ze dan ook officieel aangemaand om de juiste maatregelen te nemen. Dit bleef niet zonder gevolg want intussen is men vergevorderd om dat in orde te brengen. De bestelbon is ondertekend en de installatie zal er dus snel komen. Verder uitstel zullen we zeker niet tolereren.

Alle slachthuizen die varkens- en rundveekarkassen indelen en wegen, worden steekproefsgewijs gecontroleerd door de landbouwadministratie. Mijn diensten voeren daartoe ieder jaar een risicoanalyse uit, en op basis daarvan wordt per slachthuis een controlefrequentie vastgesteld. Ik kan moeilijk details geven over hoe we dat doen omdat dat ertoe zou kunnen leiden dat men het systeem doorziet en erop anticipeert. Feit is dat ieder slachthuis periodiek wordt gecontroleerd op de aspecten die voortvloeien uit de landbouwregelgeving en dat de controlefrequentie bij de meest risicovolle slachthuizen ook het hoogste is. Als er tijdens die controles tekortkomingen worden vastgesteld, dan hangt het verdere gevolg af van de ernst en omvang van de vaststelling. Soms is er een verduidelijking of een corrigerende maatregel; in andere gevallen wordt een proces-verbaal opgesteld en kan er een boete worden opgelegd. Periodiek worden ook de erkende classificeerders geëvalueerd die het slachthuis zelf aanstelt. Geregeld leidt dit tot schorsingen of opheffing van de erkenning.

Aangezien de twee resterende slachthuizen de noodzakelijke afspraken met de constructeurs al hebben gemaakt en hebben aangegeven dat ze zich zullen conformeren, zijn er geen verdere beleidsmaatregelen nodig.

De heer De Meyer heeft het woord.

Minister, dank u voor uw antwoord. Het is zeer duidelijk dat de maatregel die u destijds hebt ingevoerd, hoe dan ook een heel goede maatregel was. Hij wordt, zoals u zelf zegt, opgevolgd in andere gewesten. Deze maatregel heeft zelfs het andere landsgedeelte geïnspireerd.

Twee slachthuizen zijn nog niet in orde: een kleiner en een nieuw. Zij moeten zich nog conformeren. Ze hebben de bereidheid daartoe getoond. U zult begrijpen dat producenten die daar leveren, zich daarover vragen stelden, wat mede mijn vraag heeft geïnspireerd.

Minister, het is goed dat er vertrouwen is, maar anderzijds is het ook wel nodig dat er controle is. Ik begrijp dat die controle wordt uitgevoerd. U hebt daar wat informatie over gegeven. Heeft men effectief al boetes moeten uitschrijven? Zijn er al vermaningen gestuurd naar sommige slachthuizen? Zo ja, hebt u er zicht op met welke frequentie dat is gebeurd?

De heer Vanderjeugd heeft het woord.

Minister, dank u voor uw antwoord. Dank u, mijnheer De Meyer, om de vraag te stellen. Het is belangrijk dat wij dit blijven opvolgen. Minister, u hebt duidelijk geantwoord op de implementatie en het controleren van alle aspecten van die black box. Ik heb daarover in januari 2016 gevraagd wat toen uw visie was. Het besluit was toen nog niet genomen. Los van het implementeren en het controleren, blijven er nog twee belangrijke vragen. Wij hebben indertijd gepleit voor het invoeren van die black box omdat soms toch niet altijd met zekerheid kon worden gesteld dat er een correcte prijs volgens het correcte gewicht werd gegeven.

Daarom is mijn bijkomende vraag: heeft die marktinformatie een toegevoegde waarde opgeleverd? Mijn laatste vraag is: hoe situeert Vlaanderen zich op het vlak van die black boxes in vergelijking met andere Europese lidstaten en buurlanden?

De heer Wouters heeft het woord.

Minister, ik ben een beetje verbaasd over het antwoord op deze vraag om uitleg. Op 24 november had ik hierover immers bijna letterlijk dezelfde vragen schriftelijk gesteld. Blijkbaar evolueren de zaken heel snel. In uw antwoord hebt u het over één slachthuis, dat karkassen van geslachte varkens indeelt, dat voor het niet installeren van een afgeschermd registratiesysteem al meerdere processen-verbaal heeft gekregen. Aan het slachthuis in kwestie werd op basis van de opgemaakte processen-verbaal ook een bestuurlijke geldboete opgelegd. Betekent dit dat dit slachthuis ondertussen in orde is? En dat er enkel nog problemen zijn met die twee overblijvende rundslachthuizen, waarover u het in uw antwoord hebt gehad?

Indien de problemen opgelost zijn bij het varkensslachthuis, vervallen al mijn verdere vragen. Zo niet, wat overweegt u verder te doen? Met boetes opleggen en praten kunnen we niet oneindig doorgaan. Overweegt u dan andere maatregelen?

Minister Schauvliege heeft het woord.

Mijnheer De Meyer, u vroeg wat de frequentie van de vermaningen was. Dat is mij niet bekend. Alles hangt af van de aard van de vaststelling, zoals daarnet al gezegd. Volgens mijn informatie zijn er al boetes gegeven.

Mijnheer Vanderjeugd, er is ook een meerwaarde voor de veehouders en dierenhouders, en dat is positief. De marktinformatie is ook een toegevoegd waarde. Er zijn ook afspraken in de keten, zoals de afgelopen weken ook is gezegd. Op die manier kunnen er vergelijkingen gebeuren. Ik heb geen zicht op wat de andere lidstaten betreft en dat zou ik moeten nagaan.

Mijnheer Wouters, het klopt dat het probleem intussen volledig is opgelost.

De heer De Meyer heeft het woord.

Positief is ongetwijfeld ook dat de grote landbouworganisaties en de Federatie van het Belgisch Vlees (FEBEV) een interprofessioneel akkoord over de correcte weging en de karkasclassificatie hebben ondertekend.

Minister, ik ben ervan overtuigd dat u deze situatie verder alert zult opvolgen, net zoals de leden van deze commissie dat zullen doen.

De vraag om uitleg is afgehandeld.