Volgt u ons 'de boer op' ?
Het vriest stevig al schijnt de zon volop. In de serre van André De Weerdt is het een heel aangename 18°C en staan zelfs een aantal luchtvensters open. Opvallend is de wijdse open ruimte en de hoogte van de serre. André is volop aan het oogsten, veldsla is immers dé ideale sla om in een vroege voorjaarssalade te verwerken.
Het verhaal
André: "Ik kom uit een tuindersfamilie. Mijn grootouders langs zowel vaders als moeders kant waren tuinders die naar de Brusselse vroegmarkt gingen. (lachend) Ik ben in serres groot geworden! We zijn met 6 broers en alle 6 zijn we... tuinders geworden mét serres. Tot mijn 17de ben ik naar de Tuinbouwschool van Mechelen geweest en daarna werkte ik tot mijn 22ste thuis mee. In 1981 begon ik dan hier met twee serreteelten: in de winter sla, in de zomer tomaten. In 1995 ben ik overgeschakeld naar het jaar rond kropsla en twee jaar geleden naar het jaar rond veldsla. De overschakeling naar veldsla was eigenlijk van 'moeten', door een virus in de grond kon ik geen sla meer kweken. Veldsla kon perfect omdat het geen familie van kropsla is, maar een plant uit de kamperfoeliefamilie, kropsla is een lid van de composietenfamilie waar ook chicorei toe behoort. Veldsla leek ons - mijn vrouw en ik werken samen in het bedrijf - een interessante teelt, uiteraard kon ik putten uit mijn ervaring in de slateelt waardoor ik niet van nul moest starten."
De teelt
|
|
André: "Oorspronkelijk was veldsla een winterteelt, maar de soorten zijn zo verbeterd dat er nu het jaar rond kan geteeld worden. Ook de serres zijn verbeterd waardoor je de warmte beter kunt regelen. Veldsla heeft het liefst niet te warm en geen direct zonlicht, in de zomer spuit ik dan ook een krijtlaag over het glas. In een hoge serre heb je een beter klimaat, 18°C is ideaal, de luchtramen staan al open omdat het hier te warm werd, dat wordt door de computer gestuurd. Ook de beregening luistert heel nauw en is afhankelijk van het weer.
|
's Winters moet je slechts een tot twee keer per week beregenen, 's zomers is dat bijna dagelijks. Het belangrijkste is om op het juiste moment water te geven en... dat moet je aanvoelen, maar dat is bij elke groente zo: feeling en ervaring. Voor veldsla hoeft er geen verwarming te zijn in de serre, maar ik heb ze wel van mijn kropslateelt en zet ze nu het vriest 's nacht wel op, ook het doek gaat 's avonds dicht om de kou tegen te houden."
|
In de serre staat veldsla in alle stadia van groei. Waar de aarde mooi egaal glad is, is nog maar net gezaaid, ernaast piept al voorzichtig groen boven en verderop zijn al flinke plantjes te zien. André: "Er is alleen nog veldsla in roosjes. De meeste veldsla wordt verwerkt in allerhande salades die in zakjes verkocht worden en daarvoor zijn deze compacte kleintjes het best. Tussen zaaien en oogsten ligt 's winters goed twee maanden, 's zomers zes weken. De groeisnelheid hangt af van de lengte van de dag en de temperatuur. Ik zaai 3 keer per week een klein deel in zodat er een mooie rotatie ontstaat.
|
|
Zaaien en oogsten gebeurt met machines. Personeel hebben we niet. In de voormiddag oogsten we, in de namiddag doe ik de rest: grond klaarleggen, zaaien, meststof strooien en naar de veiling rijden."
Van het veld naar de veiling
|
|
We zijn teruggelopen naar de te oogsten rijen en André zet de machine aan: fluisterzacht is ze want elektrisch, en met een gezapig tempo snijden de messen de roosjes allemaal mooi op dezelfde hoogte af. Een lopende band brengt ze naar André toe die ze voorzichtig in zijn armen neemt en in bakjes legt.
|
|
|
André: "Vroeger moest er manueel afgesneden worden, bijzonder zwaar werk voor de rug en minder rendabel dan de machine. Goede snijders vulden zo'n 30 bakjes per uur, elk bakje is 1 kg dus 30 kg. Deze machine snijdt ruim 100 bakjes af per uur, dus 100 kilo. Ik weet uit ervaring dat een armvol ca. 1,2 kg is, daar hou je na het wassen 1 kg van over. (lachend) Ik voel ondertussen goed hoeveel aarde er nog aan hangt, dat is wel miniem want je kunt de messen perfect op hoogte afstellen. Met de hand snijden we enkel nog op moeilijke plekjes."
|
|
|
De volle bakjes worden naar de 'douche' gereden en gaan daarna op een lopende band nog eens door een 'bubbelbad'. Nadat ze uitgelekt zijn, worden ze opgeslagen in de koelruimte tot ze naar de veiling gaan.
André: "Ik lever drie keer per week bij BelOrta. Wij verkopen op de klok, niet op contract, dus ik weet nooit wat de prijs zal zijn. Die kan flink schommelen per jaar: vorig jaar kregen we eind februari 15 euro/kg, twee jaar geleden 1 euro en gisteren was het 2 euro.."
|
De toekomst
André: "Toen we moesten overschakelen, hebben we toch een tijdje moeten nadenken over wat we wilden doen. Ik ben bijna zestig en heb geen opvolging - van de zes broers hebben er trouwens maar drie opvolging - dus waren zware investeringen niet aan de orde. Veldsla bleek de ideale teelt. In de buurt ben ik met mijn 14.000 vierkante meter de grootste teler van veldsla. Nu is er de evolutie naar grotere serres om rendabel te zijn, maar uitbreiden mag ik hier niet meer. (kijkt om zich heen) Volgens mij kweken we binnen 10 jaar allemaal sla in serres in hydrocultuur. Dat is de toekomst en... die sla is heel lekker (lacht)!"
PRAKTISCH
Weten
Veldsla is een plant uit de kamperfoeliefamilie en wordt ook 'ezelsoor' genoemd. In tegenstelling tot andere sla is veldsla winterhard en hoeft er dan ook nauwelijks gestookt in de serres.
Kopen en bewaren
De roosjes moeten mooi groen en krokant zijn.
De bewaartip van André: even spoelen, lichtjes uitzwieren, overdoen in een plastiek zak en in de koelkast bewaren. Dat kan makkelijk voor een week, gewoon telkens uitnemen wat je nodig hebt en opnieuw sluiten.
Gezond
Veldsla bevat nauwelijks calorieën - 36 kcal per 100 gram - en is rijk aan omega-3 vetzuren, cellulose en vitaminen.
In de keuken
Veldsla is een perfecte compagnon van witloof en een vast ingrediënt in verpakte salademengelingen.
André eet graag veldsla bij biefstuk en frietjes, maar vind het warm - gestoofd of in soep - niet zo lekker. Een handvol blaadjes door smeuïge aardappelpuree kan wel.
RECEPT
Eigenzinnige Ceasarsalade (2 pers.)
Ik volg André en combineer witloof en veldsla in mijn voorjaarsversie van Ceasarsalade. Voor de kip gebruik ik de rest van de gebraden kip van de dag ervoor, maar je kunt die perfect vervangen door krokant gebakken spekjes of gebakken reepjes Berloumi/haloumi. Ansjovis en parmezaan zijn een must want dé smaakmakers van de salade. Ik gebruik in de vinaigrette balsamico-azijn omdat die heerlijk zacht is, maar elke andere goede aromatische azijn kan.
100 g veldsla
1 stronkje witloof
6 ansjovisjes (op olie, uitgelekt)
reepjes gebakken kip
2 gekookte eitjes, in vier geneden
croutons van 1 snede oud brood, gebakken in olijfolie
schilfers parmezaan
handvol platte peterselie
vinaigrette van 1 deel balsamico en 2 delen olijfolie
|
|
Snij de onderkant van het witloof en snij dan het stronkje schuin in grove plakken. Spoel even om in koud water en dep goed droog.
Spoel de veldsla snel in koud water en zwier voorzichtig droog.
Meng witloof en veldsla door elkaar en verdeel over de borden. Doe er ansjovis, kip, ei en croutons bij en hussel alles voorzichtig met de handen door elkaar.
Besprenkel met de vinaigrette en werk af met peterselie en parmezaan.
Flandria-veldsla is verkrijgbaar bij BelOrta en REO Veiling
foto's : Marc-Pieter Devos - tekst & recept : Tine Bral
