Steeds meer EU-consumenten kopen producten die zijn geproduceerd met natuurlijke stoffen en processen. De markt van biologische levensmiddelen is niet langer een zeer kleine markt, hoewel deze nog steeds een vrij klein deel uitmaakt van de totale landbouwproductie in de EU. Maar wat betekent 'biologisch' precies?
Biologische productie
-
Een duurzaam landbouwsysteem met oog voor het milieu en dierenwelzijn, maar ook voor alle andere stadia van de voedselvoorzieningsketen (zoals levering van grondstoffen, verwerking, opslag, transport, distributie en detailhandel).
Wat is biologische landbouw?
EU-regels voor biologische productie
De EU-verordening inzake de biologische productie en etikettering van biologische producten zorgt ervoor dat overal in de EU aan dezelfde hoge kwaliteitsnormen wordt voldaan. De regels hebben betrekking op landbouw- en aquacultuurmethoden, voedselverwerking, etikettering, certificatieprocedures voor boeren en import van niet-EU-biologische producten.
Biologische boeren in de EU gebruiken energie en natuurlijke hulpbronnen op een verantwoorde manier, bevorderen het dierwelzijn en dragen bij aan het behoud van de biodiversiteit, het ecologisch evenwicht en de kwaliteit van het water/de bodem.
De biologische landbouwmethoden in de EU omvatten:
• Gewasrotatie voor een efficiënt gebruik van hulpbronnen
• Verbod op het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen en synthetische meststoffen
• Zeer strikte limieten voor het gebruik van antibiotica voor vee
• Verbod op genetisch gemodificeerde organismen (GGO's)
• Gebruik van lokale bronnen voor natuurlijke meststoffen en diervoeders
• Het fokken van vee in de openlucht met vrije uitloop en gebruik van biologisch voer
• Op maat gemaakte veeteeltpraktijken
De biologische voedselmarkt - waar wordt biologisch voedsel het meest geconsumeerd?
Het labelen van biologische producten en het biologische logo van de EU
(Super)markten en andere retailers kunnen hun producten alleen als 'biologisch' labelen indien ze voldoen aan de regels. Het biologische logo van de EU op voedingsproducten garandeert dat de EU-regels inzake biologische productie worden gerespecteerd. Het is verplicht voor voorverpakt voedsel. In het geval van bewerkte voedingsmiddelen betekent dit dat ten minste 95% van de landbouwingrediënten biologisch moet zijn.
Biologische markt en landbouwgrond in de EU
De biologische markt in de EU wordt voortdurend uitgebreid en is nu ongeveer € 30,7 miljard per jaar waard. Hoewel het aandeel van de biologische landbouwgrond in de EU in de loop van de jaren is toegenomen, vertegenwoordigt deze nog steeds slechts ongeveer 7% van de totale landbouwgrond. Het verschil tussen vraag en productie wordt gedekt door de groeiende invoer.
Biologische landbouw in de EU
Belangrijkste punten van de nieuwe regels
Een herziening van de verordening inzake biologische productie en etikettering van biologische producten is nodig als antwoord op belangrijke ontwikkelingen die de sector hebben veranderd. Voorgestelde wijzigingen zijn onder meer:
• Strengere controles: alle ondernemers in de voedselvoorzieningsketen (boeren, fokkers, bewerkers, handelaars, importeurs) worden ten minste een keer per jaar gecontroleerd (of eens in de twee jaar als de afspraken in de afgelopen drie jaar zijn nagekomen).
• Eerlijkere concurrentie: producenten uit niet-EU landen die hun producten in de EU willen verkopen, moeten voldoen aan dezelfde regels als EU-producenten (conformiteitsbeginsel); de huidige regels, waaronder niet-EU-landen moeten voldoen aan vergelijkbare normen (gelijkwaardigheidsbeginsel), worden geleidelijk afgeschaft.
• Verontreiniging met pesticiden: boeren moeten voorzorgsmaatregelen nemen om "toevallige" besmetting met ongeoorloofde pesticiden of meststoffen te voorkomen; een product verliest zijn biologische status als de besmetting het gevolg is van fraude of nalatig gedrag. Lidstaten met drempels voor ongeoorloofde stoffen in biologische voeding kunnen deze blijven toepassen, maar moeten biologische levensmiddelen uit andere EU-landen op hun markten toelaten. De anti-vervuilingsregels zullen door de Commissie in 2025 worden vastgesteld.
• Betere aanvoer van biologische zaden en dieren: in elke lidstaat wordt er een computerdatabase opgezet over de beschikbaarheid van biologische zaden en dieren.
• Gemengde landbouwbedrijven: boeren kunnen conventionele en biologische producten produceren, maar moeten hun landbouwactiviteiten duidelijk scheiden.
• Certificeringsprocedures voor kleine boeren worden eenvoudiger gemaakt.
• Nieuwe producten zoals zout, kurk en essentiële oliën zijn inbegrepen, anderen kunnen later worden toegevoegd.
Volgende stappen
De EP-leden zullen op dinsdag 17 april over de nieuwe regels debatteren en op woensdag 18 april wordt er over gestemd. Eenmaal formeel goedgekeurd door het Parlement en de Raad, zal de nieuwe verordening op 1 januari 2021 in werking treden. De rapporteur van het Parlement is Martin Häusling (Greens/EFA, DE).
