Werkwijze
Het proces-verbaal van een milieumisdrijf gaat altijd eerst naar het parket. Het gaat hier om pv’s opgesteld zowel door de lokale politie als door lokale of Vlaamse handhavers bevoegd voor milieu.
Sinds 2009 heeft het parket 180 dagen de tijd om te beslissen om zo’n pv zelf te behandelen, dus strafrechtelijk, of om het door te sturen naar de administratie voor bestuurlijke beboeting. Met het Milieuhandhavingsdecreet werd dit dubbel spoor in 2009 ingevoerd. Het parket blijft de spelverdeler die beslist in elk dossier welk gevolg eraan gegeven zal worden (strafrechtelijk of bestuurlijk).
Dat dubbel spoor wordt meer en meer in de praktijk omgezet. De parketten sturen de laatste jaren zo’n 40% van de pv’s voor milieumisdrijven door naar de administratie.
De parketten zijn dus ondertussen goed vertrouwd met de mogelijkheid om milieudossiers door te sturen naar de gewestelijke beboetingsentiteit van het Departement Omgeving. Het departement heeft een goede samenwerking met de parketten zodat elk dossier een passend gevolg kan krijgen. Anderzijds specialiseren ook de parketten zich meer en meer omdat milieu een technische materie is waarbij specialisatie nodig is.
Doordat de milieuboetes behandeld worden door één gewestelijke beboetingsentiteit wordt er een coherent en uniform sanctioneringsbeleid gevoerd over gans Vlaanderen. Omdat er aan de pv’s voor milieudelicten ook effectief een gevolg gegeven wordt, merken de verbalisanten een mentaliteitswijziging op het terrein. Waar er vroeger nog minder gewicht aan een proces-verbaal werd gehangen door de milieuovertreder, groeit nu het besef dat een proces-verbaal ook kan leiden tot een bestuurlijke geldboete. Voor politie en milieuhandhavers werkt het ook motiverend dat er aan hun inspanningen op het terrein ook effectief een gevolg gegeven wordt.
In 2017 legden we voor 1,8 miljoen euro aan boetes op die geïnd worden ten voordele van het Mina-fonds waardoor deze gelden terugvloeien naar het milieu en natuur.
Cijfers 2009-2017
Aantal milieumisdrijven, op basis van het aantal zaken ‘milieuhandhaving’ geregistreerd door de correctionele afdelingen bij de parketten in het Vlaams Gewest:
- 2009: 3.023 (periode mei-december 2009)
- 2010: 6.367
- 2011: 6.002
-
2012: 5.021 *
- 2013: 4.621
- 2014: 5.048
- 2015: 5.020
- 2016: 4.589
- 2017: 5.031
*Daling tussen 2011 en 2012: Een mogelijke verklaring voor de daling van het aantal processen-verbaal, opgesteld door de politiediensten en overgemaakt aan het parket, ligt in het feit dat gevallen van ‘overlast’ nu meer dan ooit door het systeem van GAS-boetes worden aangepakt. Voordien werden hiervoor processen-verbaal ivm milieu-overtredingen opgesteld
Doorstromingsgraad van milieudossiers vanuit de parketten naar de administratie voor bestuurlijke beboeting:
- 2009: 10% -instroom gewestelijke entiteit: 304
- 2010: 17%-instroom gewestelijke entiteit: 1100
- 2011: 27%-instroom gewestelijke entiteit: 1597
- 2012: 31%-instroom gewestelijke entiteit: 1545
- 2013: 34%-instroom gewestelijke entiteit: 1594
- 2014: 34%-instroom gewestelijke entiteit: 1693
- 2015: 38%-instroom gewestelijke entiteit: 1932
- 2016: 43%-instroom gewestelijke entiteit: 1991
- 2017: 38% -instroom gewestelijke entiteit: 1915
Volgend taartdiagram toont de verdeling van de bestuurlijke geldboetes 2017 volgens verschillende milieudelicten
Enkele voorbeelden van milieumisdrijven waarvoor pv’s opgesteld worden en die het parket in ons geval doorstuurt voor bestuurlijke beboeting:
- Sluikstorten, afvalverbranding (bv. in de tuin), illegaal transport van afval, bodemverontreiniging, illegaal kappen van bos of bomen, illegale vogelvangst, vissen zonder visverlof of op plaatsen waar dat niet mag, het vernietigen van kleine landschapselementen, niet correct uitrijden van mest of andere mestdelicten, het scheuren van graslanden, geluidsoverlast bv. van cafés
- exploiteren van een bedrijf zonder milieuvergunning of het niet-naleven van de voorwaarden uit de milieuvergunning (bv. het houden van meer dieren dan toegelaten, het oppompen van teveel grondwater, enz.). Het overschrijden van bepaalde normen in de lucht en het water; illegale lozingen bv. in beken/rivieren, enzoverder.
Samengevat:
- Afvaldelicten,
- Schenden van bos-, natuur-, jacht- en visserijregelgeving
- Milieubelastende inrichtingen die zonder of niet volgens de voorwaarden van hun milieuvergunning worden uitgebaat of die regels ter bescherming van de lucht, de bodem, het water alsook geluidsregels niet respecteren
- Mestdelicten
Hoogte van de boetes
Milieumisdrijf: max 250.000 euro vermeerderd met de opdeciemen (x 8);
Zoals hierboven staat, hebben we in 2017 voor 1,8 miljoen euro aan boetes voor milieuovertredingen opgelegd.
De hoogste geldboete in 2017 bedroeg 22.080 euro (inclusief opdeciemen).
Gemiddelde geldboete in 2017: ongeveer 1.250 euro (inclusief opdeciemen);
Mediaan geldboete in 2017: ongeveer 500 euro (inclusief opdeciemen);
