“We proberen nochtans zuinig te zijn op die vaktermen”, zegt weerman David Dehenauw, die afgelopen winter de term “polaire vortex” lanceerde. “Maar af en toe sluipt er dus toch weleens eentje in het weerbericht. Zoals nu dus.”
“Het hangt eigenlijk wat af van wie het weerbericht opstelt”, zegt Tom Elegeert van het KMI. “De ene gebruikt al liever eens de meteorologische term. Omdat het soms ook correcter is. Niet elke zware regenbui is bijvoorbeeld een “microburst” of wolkbreuk. Maar het is dus niet dat er een plan achter zit om de Vlaming bewust die woordenschat aan te leren. We beseffen dat het ook wel verstaanbaar moet zijn. Want hoe je het ook draait of keert, eigenlijk willen de mensen vooral weten of de zon zal schijnen of dat het zal regenen.”
Wat is het?
Ook vandaag zal het dus van dat laatste zijn. Met dank aan die vreemde vore. “Het woord vore verwijst naar de wind die op een plek uit verschillende richtingen samenkomt”, zegt weerman Frank Deboosere. “Thermisch verwijst dan weer naar een verschil in temperatuur.” Waarom het voor onweer zorgt? “Op die plaats botst de wind, die gaat de hoogte in en komt terecht in een koudere omgeving waar het teveel aan waterdamp eruit moet. Op die manier krijg je zware regenval.”
“Het is eigenlijk iets wat zich wel vaker boven ons land afspeelt”, zegt Dehenauw. “Typisch voor zomeronweer. Het ontstaat meestal boven Frankrijk, waar een frisse zeebries op warmere lucht uit het binnenland botst. Met de zuidenwind komt die dan tot hier. Qua onweer is het vergelijkbaar met wat we de voorbije weken meemaakten: weinig wind, maar lokaal veel regen of hagel. Die onweders ontstonden toen omdat het op bepaalde plekken zeer vochtig was, nu dus door de thermische vore.”
Landbouw
De neerslag gedurende de periode 21 mei tot en met 1 juni kenmerkte zich inderdaad door (zeer) grote hoeveelheidsverschillen, dan wel verspreid over het land en met grote variaties op amper een paar kilometer van elkaar.
Dit baart de landbouwers in de getroffen gebieden zorgen. "We krijgen meldingen binnen van aardappelen, ajuinen, wortelen, spinazie en een aantal voorjaarsgewassen die letterlijk verzopen zijn", zegt Sofie Busschaert (expertise bureau ATP Consulting). "Een absolute ramp voor die mensen". (Cfr. foto's)
Intussen worden door het Rampenfonds alle gegevens verzameld van VMM en het KMI, om samen met de meldingen vanuit de gemeenten binnen de twee maanden te kunnen nagaan welke gemeenten in aanmerking komen voor een erkenning van een algemene ramp.
Het is raadzaam nu alle beeldmateriaal te verzamelen en de getroffen percelen met de nodige expertise aan te pakken, zodat bij de definitieve erkenning het schadedossier onmiddellijk kan opgemaakt en ingediend worden en de passende vergoeding naderhand kan uitbetaald worden.
Nog wat weerkundige woordenschat
● Bomcycloon: Veroorzaakte met de jaarwisseling vriestemperaturen en sneeuwstormen aan de oostkust van de Verenigde Staten. David Dehenauw legde toen uit dat het om een “explosieve cyclogenese” ging. “Een lagedrukgebied waarvan de luchtdruk zo snel daalde dat er een krachtig windveld met orkaanwinden ontstond.”
● Divergent eddy: Vorige maand hing boven Antwerpen een zeldzame wolk die eruitzag als een tornado, terwijl er amper wind was. “Een divergent eddy”, aldus Jill Peeters. Een eddy is een werveling of kronkeling, divergentie is dan weer een moeilijk woord voor lucht die plots naar beneden zakt.
● Polaire vortex: Een lagedrukgebied dat zich op 30 km boven de Noordpool bevindt, maar in februari ijskoude lucht tot in onze contreien bracht.
● Cumulonimbus arcus: Een zeldzame, lage cilindervormige wolk die vorige week nog gespot werd in de buurt van De Panne en gelinkt wordt aan onweersbuien.
● Valwind: Vorige zomer zorgde een valwind voor een grote ravage in Gingelom. Frank Deboosere legde toen uit dat het om lucht ging die met grote snelheid naar beneden valt. “Omdat die valwind wordt tegengehouden door de bodem, spreidt hij zich uit met snelheden van 120 km per uur en meer.”
