Voedselgiganten zetten in op vleesloze burgers

McDonald’s lanceerde in februari een vegetarische burger en wrap in ons land. Nestlé komt met een vleesloze Incredible Burger. Ook Burger King blijft niet achter: die heeft nu een vegetarische Whopper. En dan had Unilever in december al de Vegetarische Slager overgekocht. De zoveelste in rij is nu de Amerikaanse fabrikant van vleesloze producten Beyond Meat. Gesponsord met investeringen van Bill Gates en Leonardo Di Caprio kondigde die aan dat hun plantaardige burger nu ook in Delhaize en Albert Heijn verkocht wordt. De strijd om de vegetariër is nu dus ook op het wereldtoneel losgebarsten.
 
Want het is het voedsel van de toekomst, of toch als we afgaan op de inzendingen voor de Food at Work Student Awards. Die werden deze week uitgereikt door voedselindustrie Fevia. Daarvoor namen studenten met hun meest innovatieve product – onder het motto “Het voedsel van de toekomst” – deel en wat domineerde die elfde editie? Veggie. Poffertjes van boerenkool, een yoghurt van wortel of macarons en gummybeertjes gevuld met groenten. De winnaar werd uiteindelijk een bladerdeeg voor 30 procent gemaakt van groenten. “Het valt op dat dit jaar heel veel studenten groenten op een originele manier hebben gebruikt”, zegt Nicholas Courant van Fevia. “Elk jaar zien we wel vegetarische producten, maar dit jaar domineerden ze de wedstrijd. Het bevestigt wat we zelf ook zien in de industrie.”
 
Want daar is een inhaalbeweging aan de gang, klinkt het ook bij Nena Baeyens van het Ethisch Vegetarisch Alternatief (EVA). “Kleine bedrijfjes zijn de voorloper geweest, maar grote ketens halen nu in.” De reden? We eten steeds minder vlees. Uit cijfers van het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) blijkt dat de gemiddelde Belg in heel 2018 zo’n 17,2 kilo vers vlees at, tegenover 23,7 kilo tien jaar geleden. Volgens onderzoek van EVA, gevoerd in 2018, bleek dat 44 procent van de Belgen minder vlees at dan het jaar voordien. “Daardoor is de vraag naar alternatieven enorm gegroeid en daar speelt de markt op in”, zegt Baeyens. “In supermarkten is dat ook zichtbaar: de grootste groei gebeurt in de rayons met vegetarische producten.” Uit cijfers van marktonderzoeksbureau GfK, gepubliceerd in 2017, steeg de verkoop van vleesvervangers in drie jaar met 40 procent.
 
Dat komt volgens Baeyens vooral door de bezorgdheid rond het klimaat. “Zeker bij jongeren. In onze cijfers zien we dat het aantal flexitariërs (die minstens drie keer per week vleesloos eten, nvdr.) en vegetariërs het hoogst ligt bij min-dertigjarigen.” Dat de vegetarische business vooral nu boomt, is ook omdat de onderzoeken naar degelijke vleesvervangers jaren aansleepte, zegt Baeyens. “Grote geldschieters zoals Bill Gates doneerden in de VS aan onderzoeken naar de ontwikkeling van plantaardige producten. Omdat ze ervan overtuigd zijn dat mensen gemakkelijk minder vlees zullen eten als de vegetarische producten beter smaken. Dat is wat die giganten nu ook claimen: dat ze de smaak en textuur van vlees nabootsen. De kennis van die jarenlange onderzoeken komt nu dus op de markt.”
 
Het is een ratrace, zegt retailexpert Jorg Snoeck. “Omdat die vegetarische trend zich doorzette, hadden de grootsten geen andere keuze dan te volgen om geld te verdienen. Anders zouden ze klanten verliezen. Dus willen ze nu zo veel mogelijk produceren. Alleen wordt dat een uitdaging, omdat vegetarisch vroeger eerder een nicheproduct was, waarvan we een zekere kwaliteit verwachtten. Die grote ketens zullen dus dezelfde kwaliteit moeten leveren, ook al wordt het en masse gemaakt.”