De voedingsindustrie is extra gevoelig voor watertekorten. “Voedingsbedrijven, ook kleine, verbruiken doorgaans veel water”, zegt Floriaan Van Mechelen, procesingenieur bij Pantarein Water, een bedrijf uit Mechelen dat gespecialiseerd is in compacte zuiveringsinstallaties. “Ze pompen grondwater op of nemen vers water in van het drinkwaternet. De kosten voor die inname zijn de laatste jaren aanzienlijk gestegen. Bovendien moeten de bedrijven ook fors betalen als ze hun afvalwater willen lozen op de riolering voor verdere verwerking in een rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI). Het ligt dus voor de hand dat ze zoeken naar technieken om circulair te werken, ook vanuit het perspectief van een duurzame bedrijfsvoering.”
Om de waterkringloop in de voedingssector te helpen sluiten, werkt Pantarein Water al enkele jaren samen met partners uit de voedingsindustrie en met financiële ondersteuning (door de Open Call-projecten) van het Vlaams Kenniscentrum Water (Vlakwa).
Membraantechnologie
In het afgelopen jaar werd de haalbaarheid van een eigen waterzuiveringsinstallatie en het recycleren van een deel van het water uitgetest en geëvalueerd in het Carve-project (Chemicaliënvrije Afvalwater Recuperatie in de Voedingsindustrie). Twee voedingsbedrijven waren hierbij betrokken: Paas Food Industries, dat gevogelte verwerkt, en Allgro, gespecialiseerd in het wassen, versnijden en verpakken van groenten en fruit.
De studie draaide positief uit: op basis van de resultaten van de demonstratie en een economische doorrekening blijkt dat hergebruik technisch en economisch interessant is. Daarom zal Pantarein Water in de komende zomer een gloednieuwe compacte waterzuiveringsinstallatie plaatsen bij Allgro. “De biologische zuivering gebeurt met membraantechnologie. Het gezuiverde water wordt nadien verder verwerkt met omgekeerde osmose (reverse osmosis of RO, red.). Die stap verwijdert de zouten, om te komen tot water van drinkwaterkwaliteit.” In zo’n RO-installatie wordt met behulp van membranen en een minimale hoeveelheid chemicaliën gedemineraliseerd water geproduceerd. Van Mechelen: “De installatie maakt ook deel uit van een nieuwbouwproject van Allgro, wat een prima samenloop van omstandigheden is.”
Waterkost gehalveerd
Door de investering in de membraanbioreactor met nageschakelde RO-installatie (65 procent hergebruik, de rest van het water wordt geloosd op oppervlaktewater) kan Allgro zijn waterkost halveren. De terugverdientijd van de installatie is 5,5 jaar.
Pantarein richt zich onder andere op kleine en middelgrote kmo’s die de waterkringloop willen sluiten of ten minste meer circulair willen maken. Een belangrijk aspect van waterhergebruik in de voedingsindustrie is juridisch van aard: waar kan de reststroom van de zuivering geloosd worden, en op welke manier kan de eindgebruiker er zeker van zijn dat het gerecupereerde water in de productieprocessen kan worden toegepast? Die wettelijke aspecten worden bestudeerd in nauwe samenwerking met de Vlaamse Milieumaatschappij en het Federaal Agentschap voor de Voedselveiligheid (FAVV).
Groen licht
Belangrijk punt voor voedingsbedrijven: zijn de waterzuiveringsinstallaties ontworpen om op robuuste wijze de drinkwaterkwaliteit te garanderen? “Onze systemen zijn verregaand geautomatiseerd en kunnen van op een afstand worden opgevolgd. Het zuiveren van afvalwater en het recycleren als proceswater wordt hierdoor eerder een dienst dan een investering. De waterkwaliteit wordt continu gemeten. Dat resulteert in een eenduidig signaal – lees: groen licht – als het gezuiverde effluent van drinkwaterkwaliteit is en gebruikt kan worden als proceswater in het bedrijf. Deze signalering werd ook goedgekeurd door het FAVV. Komt er geen groen licht, dan valt de installatie uit en stopt de watercirculatie. Zo ligt de drempel voor kmo’s laag genoeg om de stap te zetten naar waterzuivering en -hergebruik.”
