Tussen begin januari en eind september regent het in Ukkel gemiddeld 144 dagen. Op dit ogenblik zitten we aan 115. Zelfs als het nog elke dag regent, staan we nog altijd twintig dagen achter. Dat is een achterstand die groter is dan het gemiddelde aantal regendagen in de natste maand.
Kijken we naar de neerslaghoeveelheid, dan staan we er nog minder goed voor. “Er is een gemiddeld neerslagtekort van 300 mm, wat de afgelopen honderd jaar eens om de 20 jaar voorkwam”, zegt Patrick Willems, professor hydrologie aan de KU Leuven. “Vorig jaar was er een tekort van 350 millimeter, wat eens om de 40 à 50 jaar gebeurde. En ook in 2017 was er een situatie die vroeger maar eens om de 20 jaar plaatsvond.”
Er waren in augustus wel enkele lokale buien, maar die volstonden alleen om de planten te bewateren. Volgens de Vlaamse Milieumaatschappij werden het diepere bodemvocht en het grondwater nauwelijks aangevuld. Ook september bleef tot nu toe erg droog. “Het zal wel regenen, de komende week, maar waarschijnlijk niet genoeg om dat nog in te halen”, zegt weerman David Dehenauw.
Over de gewassen nu in het veld meldt Sofie Scherpereel, landbouwexpert, volgende: Bieten en wortelen slapen overdag (zelfs in 1976 was dit het geval niet!), de schade bij de maïs in nu duidelijk zichtbaar, de aardappelen, en dan vooral op de lichtere en zandgronden, hebben een enorme schade opgelopen door de droogte en kunnen momenteel in veel streken niet gerooid worden wegens té droog, ... . Tijdens de Wertuigendagen in Oudenaarde dit weekend zag men de machines nauwelijks in het veld door het oplaaiende stof."
"De voorlopige schade die half augustus in akker- en tuinbouw geraamd werd op 50 miljoen euro, loopt daarmee nog op. De eind augustus door minister Van den Heuvel opgestartte procedure bij het KMI tot erkenning van een landbouwramp kent hiermee zijn bewijs. Hopelijks krijgen de land- en tuinbouwers soelaas met de officiële erkenning, zodat ze een klein deel van hun schade kunnen recupereren. Want de miserie van dit jaar, gecumuleerd met voorgaande, moet nog echt indringen. Straks moeten we ook benefits gaan organiseren om nog elke dag ons luxe voedsel aan een (té) goedkope prijs op ons bord te krijgen!"
"Om de tekorten aan te vullen, moeten we hopen op een natte herfst, een natte winter én een nat voorjaar”, zegt Willems. “In het beste geval krijgen we 200 millimeter méér water dan normaal. En anders graag ook een natte zomer.”
De achterstand is zo groot dat we ons er maar beter op voorbereiden dat het watertekort zal blijven bestaan. “We zullen eraan moeten wennen dat die situatie niet meer om de 20 jaar maar eerder om de 4 à 5 jaar zal voorkomen”, zegt Patrick Willems. “Het is de taak van de overheid om ons land hieraan aan te passen. Hopelijk ligt het op tafel tijdens de regeringsonderhandelingen, want als rijk land kan je het niet maken om waterbesparingsmaatregelen op te leggen. We hebben de knowhow in huis voor échte oplossingen.”
Om beter tegen droogteperiodes te kunnen, moeten huishoudens, landbouwers en industriële bedrijven beter hun best doen om water te besparen. Er is ook nood aan minder verharding, zodat het water kan binnendringen in de bodem. “En met regenwaterputten en bekkens moeten we hier en daar meer water bufferen. En inzetten op hergebruik”, zegt Willems. In de provincie Limburg bvb startte eerder dit jaar al een project om beleidsmakers meer inzicht te geven in het Limburgse watersysteem, zowel in watervraag als -aanbod: de digitale waterbalans.
