Uitval in chipsaardappelen niet gepermitteerd

Een poster met een oranje geklede Yolanthe Cabau die, gezeten op een bank, de chips van Croky aanprijst. De entree van het hoofdkantoor van Roger & Roger in Moeskroen heeft met de wandversiering, onderdeel van een reclamecampagne voor het EK-voetbal in 2012, direct een Nederlands tintje. De slogan van deze campagne: 'Sponsor van alle bankzitters', gaat echter niet op voor Yves de Vinck, de topman van het bedrijf.
 
Op de bank zitten, is er voor de topman van Roger & Roger op een dag namelijk niet bij. Het bedrijf verwerkt op jaarbasis niet alleen meer dan 120.000 ton aardappelen tot chips, maar heeft eveneens 2 bedrijven in diepvriesgroenten. Beide takken worden door De Vinck aangestuurd. Van de jaarproductie aan chips verkoopt Roger & Roger ongeveer 35% onder de merknaam 'Croky' en de resterende 65% wordt onder private label verkocht aan retailers en andere kopers.
 
Net als in het tafelsegment, kent de chipsmarkt eigen wetten en regels in vergelijking tot de fritesketen. Grote verschillen zitten in het uiteindelijke eindproduct en de logistiek. Een zak chips weegt immers weinig. De Vinck illustreert: "Een volle oplegger met chips weegt ongeveer 4 ton, terwijl dat bij frites 22 ton is. De totale omzet van de oplegger chips is laag. Dat geeft een heel andere dynamiek bij de verwaarding."
 
Hoe verder de chips wordt vervoerd, hoe sneller de kostprijs oploopt. Dit maakt volgens De Vinck dat de afzetmarkt voor elke chipsfabrikant in de Europese Unie in de omtrek van 400 tot 500 kilometer van de fabriek ligt. "Als je dit op een landkaart gaat uittekenen, dan zie je allemaal cirkels in Europa staan."
 
Op de markt speelt smaak een belangrijke rol. Roger & Roger produceert chips in meer dan 150 smaken. "Elk land heeft een specifiek smaakpalet", verduidelijkt De Vinck. "In Nederland zijn paprika en bolognese populaire smaken, maar die verkopen we niet in Groot-Brittannië. Daar zijn smaken als Salt & Vinegar en Cheese & Onion weer in trek. Croky heeft uiteraard zijn eigen unieke smaken."
 
Naast de prijs, de logistiek en de smaak spelen nog andere voorwaarden een rol in de concurrentieslag op de chipsmarkt. Zo heeft iedere afnemer zijn eigen verpakkingsvoorkeur. "Sommigen willen dozen, waardoor je de zakken snel kan grijpen. Anderen plaatsen de hele doos op de plank en willen van de deksel van de doos direct een presentatievenster kunnen maken. Logistiek gezien stelt dit onze planners weleens voor de nodige uitdagingen."
 
Croky wordt met name verkocht in de Benelux, waar de concurrentie van marktleider Lays groot is. Het familiebedrijf heeft afgelopen zomer wel bekendgemaakt ook chips buiten België te gaan produceren. In Hongarije heeft de onderneming bijvoorbeeld een fabriek van de groenteverwerker Greenyard gekocht. Die locatie wordt nu omgebouwd tot een fabriek waar niet alleen chips, maar ook diepvriesgroenten kunnen worden gemaakt. Het plan is dat de eerste chips daar vanaf de campagne van 2020 wordt geproduceerd.
 
Met de investering breidt Roger & Roger haar afzetmarkt uit. "Er komt in Oost-Europa een cirkel bij, van waaruit wij de klanten in Hongarije en de omringende landen van chips kunnen voorzien. Dit is een uitdaging, want de concurrentie op deze markt is groot. Maar, met de kennis en kunde die we vanuit hier meebrengen, zowel over de markt als de teelt, moet dat wel lukken. Zo zijn veel van onze klanten ook in de retail in Oost-Europa actief."
 
In landen als Duitsland en Frankrijk beheersen veel regionale merken de markt. "Om daar met een merk als Croky tussen te komen, is een te grote marketinginspanning voor het rendement dat kan worden behaald", zo verklaart De Vinck. Om die reden gaat Roger & Roger het merk Croky ook niet introduceren op de chipsmarkt in Oost-Europa.
 
Roger & Roger werkt voor de grondstofvoorziening samen met telers uit België, Nederland, Frankrijk en Duitsland. De telers tekenen een hectarecontract, waarvoor Roger & Roger de hele oogst afneemt. Gelet op de specifieke wensen aan de chipsaardappel, zijn de veldopbrengsten niet te vergelijken met die van fritesaardappelen. "Een Fontane of Challenger levert gemiddeld 55 ton op, onze rassen doen het goed met 40 ton."
 
Dat laatste zit deels hem in de vorm en de specifieke eigenschappen van chipsrassen. Ze hebben een hoog gehalte aan droge stof (om niet te snel bruin te bakken) en moeten met name rond zijn. "Bij voorkeur zo rond als een tennisbal", aldus De Vinck. "Op die manier kunnen we bij het snijden de aardappel volledig gebruiken en dat geeft de beste verwaarding." Voor het veredelen van de rassen heeft Roger & Roger een eigen programma opgezet, waarbij het bedrijf jaarlijks 10 tot 12 rassen teelt.
 
De aardappelcampagne van Roger & Roger begint in de tweede helft van juni, want dan worden de vroege aardappelen gehaald uit de regio rond Bordeaux. Van daaruit begint in de loop van juli de af landperiode in Noordwest-Europa. Daarbij wordt ook en deel van de aardappelen voor korte duur opgeslagen bij de teler.
 
Het bedrijf laat de teelt daarom goed monitoren. Mocht een partij eerder dan de geplande verwerking gebreken vertonen, dan wordt deze in het schema naar voren gehaald. "We bemonsteren de aardappelen het hele seizoen door en letten daarbij met name op de bakkleur en de gebreken. Het uiteindelijke product moet perfect zijn en bovendien kunnen wij ons uitval niet permitteren. Ook richting de teler niet."