Ook droogte van deze zomer door KMI erkend als 'uitzonderlijk'

De heer Coenegrachts heeft het woord.

We hebben het al eens over dit probleem gehad. Het landbouwrampenfonds houdt eind dit jaar officieel op te bestaan, dus is dit een goede gelegenheid om te vragen naar de stand van zaken van de lopende dossiers.

Afgelopen zomer heeft de hitte geleid tot grote zonnebrandschade, in mijn streek vooral aan het fruit. Ook de droogte had een impact. Die zonnebrandschade is ondertussen door het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI) erkend als een uitzonderlijke gebeurtenis. De droogte werd onderzocht.

Minister, u hebt ondertussen ook aan de gemeenten gevraagd de rapporten van de lokale landbouwcommissies over te maken zodat de schade kan worden ingeschat in het kader van de opbouw van dit dossier.

Ik zal deze problematiek niet uitgebreid schetsen omdat we het er al genoeg over hebben gehad. Minister, hebt u ondertussen al meer nieuws van het KMI? Is er duidelijkheid geschapen over de vraag of ook de droogte tijdens de afgelopen zomer beschouwd kan worden als een uitzonderlijke omstandigheid? Welke concrete periode en andere parameters werden gebruikt als basis voor dit onderzoek?

Beschikt u over alle nodige informatie om de erkenningsprocedure als landbouwramp op te starten? Zo ja, wanneer zal dit gebeuren? Welke zijn de precieze omschrijvingen op basis waarvan de erkenning als landbouwramp zal worden opgestart? Tegen wanneer hoopt u hierover met een dossier naar de Vlaamse Regering te stappen? Is er al enig zicht op het aantal ingediende dossiers en de omvang van de aangegeven schade?

Minister Crevits heeft het woord.

Vooraf een klein beetje informatie: achteraan in de zaal zitten Céline en haar vriendin. In de voorbije jaren kwam Céline heel vaak naar de commissie Onderwijs en ze is onder andere dankzij de goede werkzaamheden van die commissie gestart met de studie Latijn en Frans. En nu komt ze ook hier op bezoek. Haar studie is bijna afgerond. Nu is ze aan het blozen, maar ik vind het mooi dat jonge mensen de moeite nemen om naar het parlement te komen om een commissievergadering te volgen. Als ik me niet vergis, komt ze uit Veurne, uit West-Vlaanderen uiteraard. En nu komt ze naar de commissie Landbouw, wat misschien ook wel iets betekent. Veel succes in ieder geval. Hier kun je ook veel bijleren.

Collega Coenegrachts, zoals eerder toegelicht ontving mijn voorganger op 26 september 2019 een advies van het KMI over de hitte van eind juli 2019, en in het bijzonder op 24 en 25 juli. Ik heb dat hier uitgebreid toegelicht. Over de droogte stond daar niets in, omdat dat ook niet gevraagd werd.

We hebben op 29 november 2019 een eerste advies van het KMI over de droogte ontvangen, en op 9 december hebben we bijkomende informatie van het KMI ontvangen. In dit advies wordt de periode tussen 15 juni en 30 september 2019 beschouwd. Er werden daarbij twee criteria bekeken: de gecumuleerde neerslaghoeveelheid en de waterbalans, die een indicatie geeft van de balans tussen opname en verdamping van water door een plant.

De conclusie van dit advies was dat in 96 gemeentes de droogte van afgelopen zomer als uitzonderlijk beschouwd kan worden. Hetzij voor de parameter neerslaghoeveelheid, hetzij voor de parameter waterbalans werd de terugkeerperiode van 20 jaar overschreden.

Op al uw andere vragen, die zeer interessant zijn, kan ik u nog geen antwoord verschaffen. Ik beschik op dit ogenblik nog niet over de volledige informatie om de erkenningsprocedure te kunnen starten voor een landbouwramp, of voor schade veroorzaakt door zonnebrand of droogte. Om de procedure te kunnen opstarten, heb ik nog een betrouwbare inschatting nodig van de totale schade en van de gemiddelde schade per landbouwer. We kregen het advies pas op 9 december, dus u zult begrijpen dat het moeilijk is om dat nu allemaal al te hebben.

Begin december heeft het Departement Landbouw en Visserij alle proces-verbalen (pv’s) van schadevaststellingen door de gemeentelijke schattingscommissies en expertenverslagen ingezameld. Tot hiertoe werden ongeveer 6857 pv’s en expertenverslagen bij de buitendiensten van het Departement Landbouw en Visserij ingediend. Het aantal betrokken landbouwers is wellicht wat lager. Die cijfers worden nog verzameld.

De verwerking hiervan zal kunnen starten in januari en zal wellicht tot en met maart 2020 in beslag nemen. De diensten van het departement geven momenteel prioriteit – en ik hoop dat u dat begrijpt – aan de afhandeling van de schadedossiers van de landbouwramp 2018. We hebben daar beslissingen genomen en daar moet worden uitbetaald. Ik vermoed dat we in maart zicht zullen hebben op het verdere traject en de opstart van de procedure.

Het is zeker zinvol geweest om die adviezen op te vragen omdat daaruit belangwekkende conclusies getrokken zullen kunnen worden. Dat moeten we natuurlijk voorleggen aan de Vlaamse Regering.

De heer Coenegrachts heeft het woord.

Minister, het is alleszins goed nieuws dat het KMI dat erkent als uitzonderlijk. Dat biedt alleszins iets meer perspectief voor het verdere verloop van deze procedure.

Ik weet niet of 6800 pv’s en verslagen veel of weinig is in dit soort omstandigheden. Het lijkt me toch aanzienlijk en relevant.

Bij zonnebrandschade denken we automatisch aan appelen en peren – of ik toch zeker – in mijn regio. Natuurlijk krijg ik ook vanuit andere sectoren signalen. Bij korrelmais en zelfs groenten is toch wel wat schade opgetreden. Ik weet niet of u al zicht hebt op de diversiteit in de gewassen die zijn binnengekomen. Zover zullen die analyses nog niet gebeurd zijn.

Ik ga – om dat ook nog te benadrukken – er natuurlijk helemaal mee akkoord dat u prioriteit geeft aan de uitbetaling van de schade en rampen die ondertussen wel erkend zijn en waar de beslissingen genomen zijn. Want landbouwers zitten daar inderdaad ook wel op die uitbetaling te wachten. Hoe sneller, hoe beter. Bedankt voor alle moeite alvast.

Mevrouw Rombouts heeft het woord.

Voorzitter, ik zou voor de zekerheid een korte vraag willen stellen. Gebeurt de afhandeling volledig op basis van de regeling die in het verleden van tel was? We zitten nu immers in een overgangsperiode. (Instemming van de minister)

Dat is dus bevestigd.

Voorzitter, het is in elk geval positief dat dit is onderzocht. Ik denk dat dit onderzoek met betrekking tot droogte en waterbalans als bijkomend element er op aandringen van deze commissie is gekomen. In eerste instantie had het KMI het advies gegeven dit enkel met betrekking tot zonnebrand te doen. Ik hoop dat zij die schade hebben geleden binnen het reglementair kader een correcte vergoeding kunnen krijgen.

Minister, het lijkt natuurlijk wat eigenaardig dat het om 96 gemeenten gaat. Gaat het om een aaneengesloten gebied of zijn er vlekken? Hoe zult u omgaan met buurgemeenten? Want de droogte stopt niet echt aan een gemeentegrens.

Minister Crevits heeft het woord.

Mevrouw Rombouts, ik leer hier veel bij over waar de droogte stopt en het vocht begint, maar ik wil met uw zeer pertinente vraag starten. Dit kan nuttig zijn voor de mensen die het verslag lezen, want herhaling kan soms zeer verhelderend zijn. U hebt een punt. Alle schade wordt nu afgehandeld op basis van de oude procedure. Dit betekent dat deze dossiers niet onder het systeem van de brede weersverzekering vallen. Het is belangrijk om op te merken waar de breuklijn ligt.

In totaal zijn 6857 pv’s voor zonnebrand en droogte ingediend. Die gevallen zijn verspreid over heel Vlaanderen. West-Vlaanderen heeft er met 3386 het meest. Dan volgen Limburg met 1303, Oost-Vlaanderen met 897, Vlaams-Brabant met 346 en Antwerpen met 925.

We hebben het KMI om een aanvullend advies gevraagd. We willen duidelijkheid krijgen over die 96 gemeenten. Het gaat om gebieden die aaneengesloten liggen, maar het is geen aaneengesloten gebied. Het is over Vlaanderen verspreid. Ik wil nagaan in hoeverre de plaats waar de meetpunten staan mee bepalend kan zijn. Om te bepalen hoe we hier verder mee omgaan, moeten we bepaalde zaken nog onderzoeken. Het is niet zo eenvoudig te stellen dat het nu om die 96 gemeenten gaat, want we moeten dit aan schadedossiers matchen.

Het aantal dossiers dat effectief in aanmerking komt, zal uiteraard lager liggen. Ik kan nog geen budgettaire inschatting geven, maar ik kan wel een vergelijking maken. Na de landbouwramp in 2017 zijn 3196 droogtedossiers ingediend, voor een bedrag van 29 miljoen euro. Na de landbouwramp in 2018 zijn 12.000 droogtedossiers ingediend, voor een bedrag van 155 miljoen euro. Van die schadevergoedingen is 99 miljoen euro in 2019 uitbetaald. Het saldo is in 2020 betaald. Het bedrag zal nu niet zo groot zijn als in 2018, maar ik probeer de informatie te verstrekken die ik op dit ogenblik al kan bezorgen.

De vraag om uitleg is afgehandeld.