Terwijl de zon buiten de temperatuur vlotjes richting de twintig graden jaagt, rijden de heftrucks binnen veilig heen en weer. De ene frigo in, de andere frigo uit. Dinsdagnamiddag en -avond werd er volop geleverd aan de REO Veiling in Roeselare. Landbouwers uit de hele provincie die hun geoogste groenten en fruit netjes kwamen afleveren. Woensdagochtend en -voormiddag wordt er volop opgehaald. Aan de laadkaaien wachten de vrachtwagenchauffeurs van groothandelaars en supermarkten geduldig tot alle bestelde producten klaarstaan om te kunnen worden ingeladen. Het is er om iets over 9 uur 's morgens gezellig druk. En wat ruikt het er heerlijk.
In 2019 mocht de REO Veiling met meer dan 208 miljoen euro een absolute recordomzet noteren. 2020 begon echter wankel. De wintergroenten - voornamelijk prei en witlof - deden het minder goed dan dezelfde maanden vorig jaar doordat de prijzen een stuk lager lagen. De omschakeling naar lente- en zomergroenten en fruit als tomaten, komkommers en aardbeien wordt in de maand april gemaakt. Nu dus. In volle coronacrisis. De hoop op een goed jaar blijft echter levendig, net nu bewijzen de West-Vlaamse boeren hun kracht, klinkt het. Ook al zijn de omstandigheden niet gemakkelijk en wordt permanent op de persoonlijke veiligheid van medewerkers, producenten en kopers gelet.
"De druk op de sector neemt jaar na jaar toe. De regelgeving wordt almaar strenger, zowel in de productie zelf als naar kwaliteit van de producten toe. Deze wereldwijde crisis erbovenop zal zich zeker laten voelen, maar ook daar moeten we nu eenmaal door", vertelt Marc Boeten. De Roeselarenaar is al 29 jaar aan de slag bij de REO Veiling. "29 jaar, ja. Dat is bijna exact even lang als deze site wordt gebruikt. In april 1991 was de Nieuwe Veiling af, in mei 1991 ben ik begonnen als medewerker." Hij glimlacht terwijl hij eraan terugdenkt. Marc is een van de anciens en werkt vandaag als hoofd van de kwaliteitsafdeling. Daar leidt hij een team van tien keurmeesters die de producten die worden aangeleverd, aan een strenge controle onderwerpen.
Zeker in zijn functie laten de voorzorgsmaatregelen in de strijd tegen het coronavirus zich voelen. "Wij zijn opgesplitst, in twee groepen van vijf", schetst hij. "Onderling mogen we geen contact met elkaar hebben. Dat is een eerste belangrijke stap die wij hebben gezet. We werken ook altijd met handschoenen en twee keer per dag wordt het hele keuringsstation grondig ontsmet. Daarnaast wordt ook het contact met de leveranciers, de tuinders en landbouwers, zo veel mogelijk beperkt. Waar vroeger vaak zoon, dochter of vrouwlief meekwam naar de veiling, mag er nu nog maar één iemand binnen. En waar we vroeger al eens een babbeltje konden slaan, beperkt zich dat nu voorlopig tot een minimum. Het maakt het wat afstandelijker want ook letterlijk houden we ons aan de opgelegde afstandsregels, jammer genoeg. Maar het moet."
Aan de keuringstafel wordt de anderhalve-meterregel nauwgezet nageleefd. Een duidelijk getrokken lijn geeft zelfs aan tot waar de boeren mogen komen. "In het begin merkte je wel dat niet iedereen er altijd even goed bij stilstond. Je bent bezig, aan het werk en dan durf je die afstand wel eens vergeten. Maar naarmate de dagen en weken vorderen, is het toch snel veranderd. Iedereen beseft nu wel de ernst van de situatie. Je kan er onmogelijk nog omheen", vertelt Marc. "Ik ben niet bang om zelf ziek te worden. Ik ben wel 56, ik nader toch die risicogroep. Ja, je denkt er wel eens aan."
We spreken een van de heftruckchauffeurs even aan, al blijft hij uiteraard op een veilige afstand. Filip heet hij. Staelens met de familienaam. Hij komt uit Moorsele en werkt ondertussen dik 16 jaar op de veiling. "Qua werk is er voor ons niet zoveel veranderd. Gelukkig maar. Het virus is wel gespreksonderwerp nummer één. Maar dat is eigenlijk overal waar je kijkt het geval. Maatregelen in de heftruck? We zitten altijd alleen, dus dat afstand houden lukt wel. (lacht) En als we wisselen van voertuig moet alles eerst goed ontsmet worden. Handschoenen dragen we tijdens het rijden sowieso. Dat is ook wel nodig, in die koelcellen is het soms maar 4 graden. Dan doet elk beetje extra warmte je wel goed."
Filip lacht zijn tanden bloot. "Oja, bijna vergeten! We hebben van de bazen ook elk een ontsmettende handgel gekregen die we overal naartoe kunnen nemen. Handhygiëne, enorm belangrijk. Dat was al het geval, maar deze hele situatie heeft ons daar allemaal nog meer bewust van gemaakt. Angst onder collega's merk ik niet, voorzichtigheid wel. Op zich is dat ook heel logisch. Het is al lang geen gewoon griepke meer hé. Als je beelden vanuit Italië of Spanje ziet en als je leest wat er ook bij ons aan het gebeuren is, kan je niet anders dan het heel serieus nemen. Als dit alles voorbij is, en laat ons hopen dat dat snel het geval is, zal die voorzichtigheid wel nog even blijven hangen, denk ik. Een hand geven bijvoorbeeld, zal wel iets zijn waar we met z'n allen extra voor zullen opletten."
Hij rijdt weg. Op weg naar een nieuwe lading tomaten. Of een volle pallet sappige aardbeien. Ik kan het niet laten en vraag Marc of hij ook zo geniet van de frisse geur die de hele hangaar vult. "Ik denk dat je vooral die aardbeien ruikt", lacht hij. "Het doet je sowieso al denken aan betere tijden. De zomer komt eraan. Dat zoete doet je even de rest wat er gebeurt vergeten. Ja, ik kan daar van genieten. Ook na 29 jaar."
Aan de keuringstafel komt ondertussen nog een boer aangereden, met een al bij al stevige lading prei. "Van alles", antwoordt Lieven Depoorter uit Ardooie als ik hem vraag wat hij allemaal kweekt. "Maar toch vooral prei en savooien." Een van de keurmeesters neemt een paar bakken uit de trailer om te wegen en na te kijken. Een steekproefje.
"We hebben een stevige piek gehad in de prijs voor prei", vertelt Marc. "Helemaal in het begin van de overheidsmaatregelen, toen heel veel mensen aan het hamsteren sloegen en de supermarkten amper konden volgen. Plots ging één kilo prei hier buiten aan 1,20 euro. Maar een week later was het voorbij. Erger nog: de prijs zakte helemaal in. Tot 15 cent per kilo. Nu is de prijs wat gestabiliseerd, rond 40 veertig cent per kilogram prei." "Hoog is dat niet. Integendeel. Het mag niet veel lager zijn", pikt Lieven in. "Anders gaan heel wat bedrijven in de problemen komen. Ik heb nu vooral te doen met mijn collega's in de aardappelsector. Die prijzen zijn he-le-maal gekelderd. Ze raken ze gewoon niet meer kwijt. Dat zijn drama's hé. Grote drama's."
Zijn prei is goedgekeurd, Lieven klimt weer in zijn tractor en trekt richting de juiste koelcel om zijn lading af te zetten. "Wat we ook horen bij heel veel boeren is het probleem om personeel te vinden", aldus Marc. "Gelukkig heeft de regering het mogelijk gemaakt om seizoensarbeiders langer in te schakelen dan de 65-dagenbeperking. Nu nog nieuwe mensen vinden, is heel moeilijk. Bijna onbegonnen werk."
We gaan verder. Van de keuringstafels opnieuw door de frigocellen, richting de veilingzaal. Daar zit een kleine groep gefocuste kopers. Vooraan lopen verschillende aftelklokken die elk de prijs van een bepaald product of specifieke soort aangeven. Wie als eerste afklopt, koopt de gewenste hoeveelheid tegen die prijs. De kopers storen tijdens de veiling is geen optie. "Dit is voor iedereen die verbonden is aan de veiling een belangrijke plek", zegt Marc. "Normaal is het hier wel een pak drukker. Ik schat dat er maar één vierde van de kopers fysiek aanwezig is, de rest biedt online, van thuis op de groenten en fruit. Ook dat is een maatregel die de REO Veiling nam om het voor de kopers veilig te houden."
Ik ben best wel onder de indruk van de werking. Van de omvang van de veiling ook. "Het is niet zo vanzelfsprekend als veel mensen soms denken. En nog voor de groenten en fruit hier aankomen, is er al enorm veel werk in gestoken. Wat werd gezaaid en geplant, moet worden geoogst. En ook de komende maanden zal dat het geval zijn", zegt Marc. "Wij kunnen niet zomaar zeggen: een paar weken dicht, alles moet wachten. Wij moeten blijven gaan. Maar we blijven vooral ook graag én veilig gaan. We zijn er voor de boeren en we zijn er voor de consument. In de samenleving is er de jongste weken wel wat respect gegroeid voor mensen in de logistiek, voor mensen in de voeding, maar ook voor de landbouw. Maar noem ons alsjeblieft geen helden. De echte helden staan in de thuiszorg, in de ziekenhuizen en in de woonzorgcentra. Wij doen gewoon ons werk. Zo goed mogelijk."
