Dit heeft landbouwminister Carola Schouten woensdag)bekendgemaakt. De compensatie geldt voor fritesaardappelen waarvoor geen bestemming meer is door de vraaguitval op de fritesmarkt, onder meer door de sluiting van de horeca. Volgens de BO Akkerbouw gaat het om circa 1.500 telers, die gespecialiseerd zijn in de lange bewaring van aardappelen. Zij hebben volgens de brancheorganisatie in totaal nog naar schatting 1,5 miljoen ton aardappelen in bewaring, waarvan ongeveer 1 miljoen ton niet regulier kan worden verwerkt.
De vergoeding wordt vastgesteld op basis van deze 1 miljoen ton overtollige aardappelen. Er volgt op de korte termijn informatie over de nadere uitwerking en de precieze wijze waarop bedrijven zich kunnen aanmelden, meldt het ministerie. RVO gaat de regeling uitvoeren. Wel is duidelijk dat er per bedrijf een plafond komt in de uitbetaling om zeker te stellen dat alle bedrijven die aanspraak maken ook daadwerkelijk steun kunnen ontvangen.
Gemiddeld €5 per 100 kilo
Het ministerie heeft niet bekendgemaakt van welke gemiddelde marktwaarde zij uitgaat of op welke basis deze wordt berekend. Daarom pakken we zelf de gemiddelde notering van Potato NL erbij. In de periode tussen 1 september 2019 en 1 februari 2020 bedroeg de gemiddelde PotatoNL-notering (categorie 1 fritesaardappelen) €13,47 per 100 kilo. Een totaal budget van €50 miljoen is bijna 40% van deze waarde. Dit betekent dat het ministerie voor 100 kilo aardappelen €5 uittrekt, waar de DCA PAT-Index in deze periode €1,50 noteert.
BO Akkerbouw becijfert de totale schade voor telers op totaal circa €150 tot €200 miljoen, inclusief alle bijkomende kosten. Dit betekent dat de 1.500 ondernemers in totaal nog zo'n €100 tot €150 miljoen zelf moeten ophoesten als gevolg van het coronavirus. Daarbij blijft het natuurlijk voor altijd onduidelijk hoe het prijsverloop was geweest in de laatste maanden van een normaal verlopen verkoopseizoen van oogst 2020.
Klein onderdeel van groter pakket
De regeling voor de fritesaardappelteelt is een klein onderdeel van een groter pakket aan financiële steun voor met name de sierteelt en de voedingstuinbouw. Voor compensatie in deze sectoren trekt minister Schouten €600 miljoen uit. Daarbij is de eerste 30% omzetderving voor de ondernemers is en compenseert de overheid de resterende 70% van de schade voor een aanzienlijk deel. "Met deze regelingen stellen we veel bedrijven in staat de grootste klappen op te vangen", zegt Schouten in een verklaring.
Het verschil in verhouding qua uitbetaling wordt niet concreet toegelicht, maar wel wordt gemeld dat de tuinbouw te maken heeft met 'forse omzetdalingen, waarbij de sector een teelt en oogst niet zomaar kan stilleggen. Daardoor hebben bedrijven te maken met doorlopende vaste lasten, maar ook met doorlopende productiekosten.' Schouten verklaart in een toelichting: "Je kunt groeiende gewassen niet stoppen. Daarnaast hebben de bedrijven te maken met producten die niet lang houdbaar zijn en die niet of moeilijk verwerkt kunnen worden. En er zijn bedrijven die juist in de maanden maart, april en mei een piekomzet draaien."
Noodmaatregelen welkom
BO Akkerbouw is positief over de steun van het kabinet, meldt directeur André Hoogendijk in een verklaring. "Het kabinet steekt met deze regeling een hand uit om telers te ondersteunen en voedselverspilling tegen te gaan. Wij gaan aan de slag met het ministerie van LNV om de regeling uit te werken, zodat de sector er zo snel mogelijk gebruik van kan maken en de aardappelen zo goed mogelijk kunnen worden verwerkt."
LTO Nederland laat in een reactie weten dat de noodmaatregelen van het kabinet 'zeer welkom' zijn voor de zwaarst getroffen boeren en tuinders. "Minister Schouten heeft hiermee oog voor de verschrikkelijke impact die de crisis op onze leden heeft. Tegelijkertijd blijft de harde realiteit dat de problemen voor veel bedrijven van zo’n omvang zijn, dat ze hier nog niet mee zijn opgelost”, verklaart Marc Calon, voorzitter van LTO Nederland.
Rabobank trekt in een verklaring ook een deel van het succes naar zich toe. De regeling voorziet de sierteeltsector van een lastenverlichting, evenzo geldt dit volgens de bank voor de fritesaardappelteeltsector. Carin van Huët, directeur Food en Agri Nederland van Rabobank: “Of hiermee de brand definitief geblust is, kunnen we pas achteraf beoordelen. Voor nu is dit een stevig resultaat van al onze inspanningen, we blijven de situatie monitoren met de branche en het ministerie.”
Ook kijken op lange termijn
LTO Nederland benadrukt dat niet alleen naar deze compensatie voor korte termijn moet worden gekeken, maar ook de blik op de lange termijn moet worden gericht. De gevolgen van de coronacrisis dreigen markten volledig uit balans te brengen, waardoor in alle agrarische sectoren problemen ontstaan.
Volgens de organisatie moeten ook andere maatregelen in Europees verband worden getroffen. "Er is intensief contact met minister Schouten en de Europese Commissie om de mogelijkheden die het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid biedt maximaal te benutten op het moment dat dat nodig is. Dat kan bijvoorbeeld in de vorm van opkoopregelingen en private opslag van zuivel of vlees", meldt LTO.
