Biologische landbouw is een landbouwvorm die nadrukkelijk rekening houdt met milieueffecten en dierenwelzijn. ‘Bio’ is een wettelijke voedselkwaliteitsregeling van de Europese Unie. Alle biolandbouwers in Europa zijn aan dezelfde regels onderworpen. De biologische landbouw gebruikt geen chemische pesticiden, kunstmest en genetisch gemodificeerde organismen en hanteert een verplichte buitenloop van dieren.
Het biorapport 2019 toont een verdere evolutie en ontwikkeling van de biologische keten in Vlaanderen. Het aantal Vlaamse landbouwbedrijven die biologisch produceren, is aangegroeid tot 562, dat is een toename van ruim 9% ten opzichte van 2018. In 10 jaar tijd is het aantal biolandbouwers ruimschoots verdubbeld. Twee derde van deze bedrijven kent een volledig biologische werking. Het grootste aantal biologische landbouwbedrijven vinden we terug in de provincie West-Vlaanderen.
Ook bedrijven die biologische producten willen verwerken of invoeren, worden gecontroleerd en gecertificeerd door een van de erkende controleorganen inzake biologische productie. In Vlaanderen zijn 1.221 bedrijven actief als verdeler, bereider, verkooppunt, importeur en/of exporteur van biologische producten. Dat zijn er 11% meer dan 2018. 4 op de 10 van deze ondernemingen combineert meerdere biologische activiteiten. De meest voorkomende activiteit is de bereiding van bioproducten.
In 2019 zien we vooral een toename van landbouwbedrijven actief in de biologische pluimveehouderij. Sinds 2015 is hun aandeel met ongeveer een derde gestegen. Het totale aantal dieren die als biologisch geregistreerd zijn, groeide aan met 13% ten opzichte van 2018. Naast de pluimveehouderij vertonen ook de varkenshouderij en schapenhouderij stevige groeicijfers voor hun biologische veestapel.
Er wordt in Vlaanderen 8.677 hectare gebruikt voor biologische landbouw. Dat is een stijging van 10% tegenover 2018 en is ongeveer 1,4% van de totale Vlaamse landbouwoppervlakte. De provincies waar de bio-oppervlakte het sterkst is toegenomen zijn Vlaams-Brabant (+32%) en Limburg (+12%). Bijna twee derde van de Vlaamse bio-oppervlakte bestaat uit grasland en voedergewassen. De oppervlakte die gebruikt wordt voor biologisch fruit is met een kwart gegroeid.
Vlaming gaf 200 miljoen euro uit aan biologische voeding in 2019
Er is een groeiende interesse in biologische verse voeding. In 2019 gaven de Vlamingen 5% meer uit aan biologische voeding dan in 2018, goed voor een totaal van 200 miljoen euro. Vooral biologische aardappelen, groenten en fruit worden gekocht en geconsumeerd. Hierin blijft Vlaanderen wel achter op Wallonië: de Walen besteden in totaal 255 miljoen euro aan biologische voeding en dranken.
Negen op de tien Vlaamse consumenten kopen op jaarbasis minstens eenmaal een vers bioproduct. Alleenstaanden zijn verhoudingsgewijs de grootste kopers van bio. Gezinnen met kinderen met een beperkt inkomen geven het minste uit aan biovoeding, hoewel hun aandeel wel verdubbeld is sinds 2010 (1,6%). De klassieke supermarkt blijft het belangrijkste verkoopkanaal van bioproducten met een marktaandeel van 39%. De hoevewinkel en de boerenmarkt zijn de kanalen met het hoogste percentage aan biologische producten in het assortiment.
Vlaanderen blijft investeren in biologische landbouw. Zowel op het vlak van productie als op het vlak van onderzoek en innovatie en consumptie. In 2019 werd ruim 4,74 miljoen euro aan Vlaamse en Europese middelen uitgetrokken voor uitgaven specifiek gericht op de biosector. Dat gaat vooral naar financiële stimulansen voor biologische productie. Er gaat ook budget naar de biohectaresteun, een subsidie die bioboeren jaarlijks ontvangen per hectare landbouwteelt: in 2019 werd 1,47 miljoen euro uitgekeerd aan 448 landbouwers voor 6.452 hectare. De overheidsuitgaven voor bio-onderzoek, voorlichting en kennisuitwisseling zijn toegenomen tot 1,36 miljoen. Dat is nodig want opleidingen en advies inwinnen over biologische productiemethodes blijft populair. Meer dan de helft van de financiële steun voor bio-onderzoek werd besteed aan onderzoeksprojecten gericht op gewasbescherming.
Maar we gaan ook verder dan ondersteuningen op vlak van productie en onderzoek. Ook de consumenten worden gesensibiliseerd en gestimuleerd om bio te kopen. Dat gebeurt bijvoorbeeld door VLAM (Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing) via spotjes op radio en TV. Dit jaar bedraagt het promotiebudget voor bio 1,37 miljoen euro. Dat is bijna het dubbele van het budget van vorig jaar.
Vlaams minister van Landbouw Hilde Crevits: “De biologische landbouw in Vlaanderen groeit en de populariteit van biologische producten neemt toe. Er zijn momenteel 562 biologische landbouwbedrijven actief in Vlaanderen, goed voor een stijging van 9% ten opzichte van 2018. In 2019 gaven we 200 miljoen euro uit aan biologische verse voeding en dranken, een stijging van 5%. Onze biologische boeren werken hard om dagverse, natuurlijke producten van hoogstaande kwaliteit af te leveren. Tijdens de coronacrisis merken we ook dat de Vlaming de lokale boer, de lokale hoevewinkel duidelijk apprecieert en meer verse groenten koopt en eet. Met Vlaanderen streven we naar een verdere slimme en marktgerichte groei van biologische landbouw, op een duurzame en kwalitatieve manier. We doen dat door verder te investeren in onderzoek en innovatie en door het ondersteunen van bijvoorbeeld regionale bioclusters. Daarnaast beschikt VLAM dit jaar over een budget van 1,37 miljoen euro om bio te promoten bij de consument.”
Het volledige rapport is terug te vinden via: https://lv.vlaanderen.be/nl/node/8185/.
