|
|
| 11 jun 2020 |
09:42 |
|
Neerslagtekorten steeds (historisch) groter, nooit geziene barslechte situatie in het veld
Ten opzichte van vorige maand zijn de grondwaterstanden opnieuw gedaald, blijkt uit cijfers van de VMM. Op 85% van de locaties is de grondwaterstand historisch laag tot zeer laag.
De trend van mei zet zich verder in juni: het is droger dan normaal voor de tijd van het jaar en dat uit zich op de Vlaamse grondwaterstanden, die historisch laag zijn. Dat zegt een analyserapport dat de VMM woensdag vrijgaf (zie hieronder).
|
Sofie Scherpereel, landbouwexpert: "De kustpolder en de Westhoek zijn het zwaarst getroffen: ajuinen komen niet boven (ondanks irrigatie), voor het vlas is het té laat - onslijtbaar (paar vuisten hoog en al in bloei), zomertarwe die nog geen 2000kg zal geven, bieten - niet-opkomst en in plekken, ... Volop beregenen van maïs, aardappelen (pootgoed verschrompelt in de grond) om boven te krijgen, ... Loonwerkers kunnen amper volgen voor herzaai (na vlas, ajuin, ...), het maïszaad lijkt op te raken ...
Hetzelfde scenario in de tuinbouw. Land- en tuinbouwers die al twee generaties meelopen vertellen dat ze dit zelfs sinds de tijd van hun ouders nog nooit gezien hebben. Het is schrijnend!"
"Er worden momenteel dan ook zeer hoge neerslagtekorten voor de tijd van het jaar opgetekend", aldus de VMM. Dat neerslagtekort ligt tussen 142,5 en 231,2 mm. Deze neerslagtekorten behoren op alle meetlocaties tot de hoogste neerslagtekorten voor de tijd van het jaar sinds 1970 (in Ukkel), stelt de VMM. De regen van begin juni bracht wel wat beterschap, vooral in het centrum en oosten van Vlaanderen.
"In juni regende het met hoeveelheden van 8,0 tot 33,8 mm (gemiddelde 17,9 mm) op veel plaatsen al evenveel of meer dan tijdens de hele maand mei", staat in het rapport. Tot 18 juni wordt 4,7 tot 21,6 mm neerslag verwacht. "Daardoor zal de situatie voor de kortere termijn zich in het oosten van Vlaanderen kunnen herstellen van uiterst droog tot zeer droog en matig droog voor de tijd van het jaar. In het westen van Vlaanderen blijft de toestand overwegend uiterst droog." Voor de langere termijn blijft de toestand in heel Vlaanderen wel uiterst droog.
Voor de tijd van het jaar vertoont 60 procent van de meetlocaties in Vlaanderen zeer lage peilen, naast 25 procent van de locaties met lage peilen. Volgens de VMM betekent dit dat op die locaties op hetzelfde tijdstip van het jaar, de verwachte grondwaterstand hoger moet zijn. Er zijn nu - zowel in relatieve als absolute cijfers - meer lage tot zeer lage peilen van het grondwater vergeleken met begin juni vorig jaar, met meer dan 20 procent bijkomende locaties met lage tot zeer lage peilen.
Ook de debieten in de onbevaarbare waterlopen zijn in de loop van mei overal verder gedaald. Op 41 procent van de meetposten worden zeer lage debieten waargenomen voor de tijd van het jaar. Daarnaast zijn er lage debieten waargenomen op 14 procent van de meetposten en eerder lage debieten op 23 procent van de posten. "Door de voorspelde regen zullen zich tijdelijk wat hogere debieten voordoen op veel waterlopen, maar de momenteel verwachte regen zal niet volstaan voor een structurele verbetering", klinkt het nog.Historisch gezien was op 7 juni de grondwaterstand op 55% van de locaties ‘laag’, op 33% was dat zelfs ‘zeer laag’. Dat maakt dat 85% van de locaties geclassificeerd zijn als historisch 'laag' tot 'zeer laag'. Op 13% was het grondwater 'normaal' en op 2% van de locaties spreekt de VMM van een 'hoge' grondwaterstand.
Dalingen van de grondwaterstand zijn op zich te verwachten in deze tijd van het jaar, klinkt het. Maar als je de grondwaterstand enkel relatief vergelijkt, en dus rekening houdt met de periode, is nog altijd 60% van de grondwaterstanden zeer laag en 25% laag. Samen vormt dat nog steeds 85%. In de relatieve vergelijking wordt 14% van de locaties als normaal gezien en slechts 1% als hoog.
‘Vooral het aandeel zeer lage grondwaterstanden voor de tijd van het jaar nam vanaf midden maart stelselmatig toe door het uitblijven van belangrijke hoeveelheden neerslag in combinatie met een hoge verdamping’, luidt het in het rapport. ‘Voor de tijd van het jaar vertonen de peilen op de locaties van de grondwaterstandindicator nu meer lage tot zeer lage grondwaterstanden dan een jaar geleden.’ In juni 2019 viel ‘slechts’ 61% van de locaties in de lage tot zeer lage categorieën.
Mei 2020 vs. juni 2020
‘Ten opzichte van vorige maand zijn de grondwaterstanden op 95% van de locaties gedaald, op 2% van de locaties gelijk gebleven en op 3% van de locaties gestegen.’
Indien het droge weer blijft, verwacht de VMM volgende maand op ongeveer 73% van de locaties verspreid over Vlaanderen zeer lage grondwaterstanden. Bij normaal weer zakt dat naar 27% en bij nat weer zou het kunnen zakken naar 10%.
De afgelopen weken daalden de absolute freatische grondwaterstanden en vertonen 30% van de locaties zeer lage peilen, naast 55% van de locaties met lage peilen (samen ca. 85%). Dalingen van de freatische grondwaterstand zijn in het algemeen te verwachten tot het einde van het groeiseizoen. Voor de tijd van het jaar vertonen 60% van de locaties zeer lage peilen, naast 25% locaties met lage peilen (samen ook ca. 85%). Dat betekent dat we op die locaties op hetzelfde tijdstip in het jaar een hogere freatische grondwaterstand verwachten dan de huidige.
In vergelijking met begin juni vorig jaar (2019) vertonen de freatische grondwaterstanden begin juni 2020 zowel relatief als absoluut meer lage tot zeer lage peilen (>20% bijkomende locaties met zeer lage/lage peilen).
RAPPORT VMM
Absolute vergelijking: Staat het grondwater historisch hoog of laag?
Op 7 juni waren de absolute grondwaterstanden op 30 % van de locaties zeer laag, op 55 % van de locaties laag, op 13 % van de locaties normaal en op 2 % van de locaties hoog. De afgelopen maand nam het aandeel lage en zeer lage grondwaterstanden sterk toe, en dat vooral ten nadele van het aandeel normale grondwaterstanden. Dalingen van de freatische grondwaterstand zijn in het algemeen te verwachten tot het einde van het groeiseizoen. In vergelijking met hetzelfde tijdstip vorig jaar zijn er dit jaar meer locaties van de grondwaterindicator met lage tot zeer lage absolute grondwaterstanden (ca. 85% lage tot zeer lage grondwaterstanden op 7 juni 2020 t.o.v. ca. 63% op 7 juni 2019).
 Figuur 1: Absolute toestand van de grondwaterstand: % van de meetplaatsen met een historisch zeer lage, lage, normale, hoge of zeer hoge grondwaterstand.
De absolute grondwaterstand geeft weer of het grondwater op dit ogenblik hoog of laag staat ten opzichte van de variatie doorheen het jaar op die plek. In de winter worden vooral hoge grondwaterstanden verwacht, in de zomer vooral lagRelatieve vergelijking: Wat is de toestand voor de tijd van het jaar?
Voor de tijd van het jaar (relatieve vergelijking) zijn op 7 juni de grondwaterstanden: 60% zeer laag, 25% laag, 14% normaal en 1% hoog. Vooral het aandeel zeer lage grondwaterstanden voor de tijd van het jaar nam vanaf midden maart stelselmatig toe door het uitblijven van belangrijke hoeveelheden neerslag in combinatie met een hoge verdamping. Eind april/begin mei stagneerde de toename van zeer lage standen even onder invloed van de toen opgetreden neerslag. Hetzelfde fenomeen zien we in de eerste dagen van juni.
Voor de tijd van het jaar vertonen de peilen op de locaties van de grondwaterstandindicator nu meer lage tot zeer lage grondwaterstanden dan een jaar geleden (ca. 85% lage tot zeer lage grondwaterstanden op 7 juni 2020 t.o.v. ca. 61% op 7 juni 2019).
 Figuur 2: Relatieve toestand van de grondwaterstand: % van de meetplaatsen met een zeer lage, lage, normale, hoge of zeer hoge grondwaterstand.
De relatieve grondwaterstand geeft weer of de grondwaterstand op een bepaalde locatie hoog of laag staat voor de tijd van het jaar.Is het grondwater gestegen of gedaald ?
Ten opzichte van vorige maand zijn de grondwaterstanden op 95% van de locaties gedaald, op 2% van de locaties gelijk gebleven en op 3% van de locaties gestegen.
 Figuur 3: Huidige grondwaterstandsveranderingen en relatieve situering van de grondwaterstand op de referentiedatum van dit rapport.
Worden er volgende maand zeer hoge of zeer lage grondwaterstanden verwacht?
Bij droog weer verwachten we volgende maand op ongeveer 73% van de locaties verspreid over Vlaanderen relatief én absoluut zeer lage grondwaterstanden, bij normaal weer op 27%, en bij nat weer nog steeds op 10% van de locaties. Volgende maand worden nergens (relatief én absoluut) zeer hoge grondwaterstanden verwacht.
 Figuur 4: Overzichtskaart: locaties waar volgende maand zowel met de relatieve als met de absolute vergelijking zeer lage (< P10) grondwaterstanden worden verwacht.
 Figuur 5: Overzichtskaart: locaties waar volgende maand zowel met de relatieve als met de absolute vergelijking zeer hoge(> P90) grondwaterstanden worden verwacht.
- Wil je meer informatie over hoe de grondwaterstandindicator, de kaarten en figuren op deze pagina zijn opgesteld? Neem dan zeker een kijkje op de pagina 'Opbouw grondwaterstandindicator ' en naar de algemene pagina van de grondwaterstandindicator.
- Wil je de grafieken en cijfers van de meest actuele indicator meteen op kaart bekijken in de DOV-verkenner ? Neem dan een kijkje op de kaartlaag 'Grondwaterstandindicator freatisch grondwater voor de tijd van het jaar (meest actueel)'.
- Wil je de rapporten van de afgelopen maanden en jaren bekijken, dat kan bij de 'Historische grondwaterstandindicator '.
- De actuele waterschaarste en-droogtetoestand in Vlaanderen kan u vinden op www.opdehoogtevandroogte.be.
|
|
|
|
