Acties en maatregelen van de Vlaamse Regering inzake de droogteproblematiek

Mevrouw De Vroe heeft het woord.

Minister, vandaag, op de eerste dag van de zomervakantie, zijn de hemelsluizen volop geopend, al is het nu wel even gestopt met regenen. De aanhoudende droogte en eventuele watertekorten zijn echter geen fictieverhalen meer, maar pure realiteit. Het is duidelijk dat een integrale aanpak nodig is: elk beleidsdomein, elke sector, iedereen moet de nodige maatregelen treffen om Vlaanderen beter te gaan wapenen tegen die afwisselende periodes van langdurige droogte en hevige regen. Het is uiteraard ook van cruciaal belang dat er een constante en kwalitatieve waterbeschikbaarheid gegarandeerd kan worden. De economische, ecologische, maar ook de sociale gevolgen van droogte en eventuele watertekorten zouden immers gigantisch zijn. Structurele maatregelen en actie zijn dan ook broodnodig.

Naar aanleiding van de uitzonderlijke droogte de voorbije jaren en de voorbije lente heeft de Vlaamse Regering uiteraard niet stilgezeten. Er is al fors geïnvesteerd, maar u weet ook, minister, dat er nog heel veel werk aan de winkel is. Er is nog extreem veel werk, en dat werd nog maar eens duidelijk tijdens de twee hoorzittingen die we gehad hebben vorige week en gisteren, hier in deze zaal. Er moet effectief heel dringend werk gemaakt worden van concrete realisaties en acties.

U weet, minister, dat wij bondgenoten zijn inzake de strijd tegen de droogte- en wateroverlastproblematiek en u weet ook dat er heel wat actie nodig is. In de voorbije commissies hebt u al maatregelen aangekondigd. Enkele daarvan waren het actieplan in verband met de waterbevoorrading en andere plannen. Mijn vraag is dan ook van heel groot belang, want u had aangekondigd dat u die plannen nog voor het reces aan het parlement zou voorleggen. Mijn vraag is heel eenvoudig: wat is de stand van zaken inzake uw plannen en maatregelen voor een grondige aanpak van de droogteproblematiek?

Minister Demir heeft het woord.

Collega De Vroe, ik ben heel blij met de hoorzittingen van de voorbije twee weken, maar eigenlijk weten we wat we moeten doen, en in die zin is wat uit die hoorzittingen naar boven is gekomen, ook een geruststelling. Enerzijds moeten we inzetten op hergebruik van water, anderzijds moeten we zorgen voor meer natte gebieden. Daar hebben we de afgelopen maanden wel al eenmalige projecten voor gehad – ik denk bijvoorbeeld aan het project in de Vallei van de Zwarte Beek in Beringen, waarvoor 4,5 miljoen euro werd uitgetrokken –, maar we gaan structureler moeten werken. Naast hergebruik van water en meer natte gebieden zijn er ook de natuurinrichtingsplannen, de hemelwaterplannen en de infiltratiebodems.

Ik ben eens gaan kijken. In 2008 heeft dit parlement een resolutie goedgekeurd, en eigenlijk staat daar al in wat we moeten doen: eenvoudigweg ruimte creëren voor water, zodat water zoveel mogelijk plaatselijk kan worden vastgehouden, gebruikt en geborgen en ook kan infiltreren, en een verdere toename van verharding vermijden. Het waren destijds zeer slimme parlementsleden die die resolutie gemaakt hebben, en ik vind dat het nu echt wel vijf voor twaalf is om al die zaken, die twaalf jaar geleden al werden opgesomd, uit te voeren. We hebben al die zaken de afgelopen maanden dan ook gebundeld. Het grote droogteplan is zo goed als klaar en eerstdaags zal ik de gesprekken met mijn collega-ministers aanvatten om alles af te ronden voor de zomer, zodat we aan de uitrol ervan kunnen beginnen. Het parlement heeft uiteraard zijn verantwoordelijkheid, heeft destijds een resolutie goedgekeurd. Ik heb gezien dat het Instrumentendecreet nog aanhangig is in het parlement, maar ik heb gezien dat er ook nog andere voorstellen van resolutie zijn die ter bespreking zijn voorgelegd de komende weken.

Het is een verantwoordelijkheid van iedereen, want iedereen gebruikt water: wij allemaal, bedrijven, landbouwers, ook lokale besturen. Als dat plan goedgekeurd is – en hopelijk is dat nog voor het reces –, kunnen we de komende jaren een integraal waterbeleid voeren en kunnen we al die acties uitvoeren, zodat Vlaanderen voorbereid is op de droogteproblematiek.

Dank u wel, minister, voor uw reactie.

Gelukkig zijn er uit de hoorzittingen inderdaad heel wat oplossingen naar voren gekomen die al gekend waren. U verwijst ook naar de resolutie van 2008, maar ik verwijs ook graag naar de resolutie van 2011 met betrekking tot de waterproblematiek, want daar staan ook heel nuttige zaken in waarvan ik zou vragen om die zeker mee te nemen.

Wat betreft het plan voor de waterbevoorrading en het afschakelplan indien er een watertekort zou zijn, had ik wel verwacht dat u daar wat meer info over zou geven. Want u had aangekondigd dat u daar nog voor het reces mee zou komen. Dus ik hoop dat daar toch nog duidelijkheid over komt, want misschien staat er toch een watertekort voor de deur. Het is belangrijk dat Vlaanderen daar effectief klaar voor is.

Wat ik u niet heb horen zeggen, maar wat toch wel heel belangrijk is, is dat er nog heel wat werk aan de winkel is inzake innovaties. Er zijn heel wat bedrijven die u willen helpen, die de gemeenschap willen helpen om een oplossing aan te reiken met betrekking tot de droogteproblematiek, maar die botsen op een heel moeilijke situatie op het vlak van vergunningen. Er is echt nood om beter af te stemmen op het vlak van het vergunningenbeleid en om het eenvoudiger te maken. Dat is gisteren ook naar voren gekomen bij de hoorzitting, minister. Wat zult u daaraan doen?

De heer Pieters heeft het woord.

Bedankt voor uw antwoord, minister. Ik sluit me aan bij de vraag van collega De Vroe. Het is belangrijk dat de droogteproblematiek in Vlaanderen op de agenda van dit parlement staat en blijft staan. In die optiek zijn we ook tevreden dat we in de commissie Leefmilieu de voorbije dagen verschillende droogte-experten de kans hebben geboden om hun nuttige bijdragen in het droogtedebat te leveren. Tal van acties en maatregelen werden door onze experten aangereikt. We hopen dat u die zult opnemen in uw water- en droogtebeleid, zoals collega De Vroe al aangaf.

U bleef zelf echter ook niet stilzitten en kondigde in uw beleidsnota tal van droogtemaatregelen aan bij het begin van deze legislatuur. Een van de zaken die in uw beleidsnota in het oog springen en waarin we u bijtreden dat hier mogelijk waterwinsten te halen zijn, is uw streefdoel om de productie van voor nuttige toepassingen bruikbaar water uit afvalwater te liberaliseren. In uw beleidsbrief stelde u dat de in opmaak zijnde Europese verordening rond waterhergebruik in belangrijke mate sturend zal zijn voor de realisatie van uw streefdoel. Deze Europese verordening inzake de minimumeisen voor hergebruik van water is, zoals u ongetwijfeld weet, op 25 mei van dit jaar uitgevaardigd.

En uw vraag luidt?

Mijn vraag luidt: minister, kunt u in het licht van deze nieuwe verordening de stand van zaken weergeven omtrent uw streefdoel om afvalwater te recupereren voor nuttige toepassingen? Meer in het bijzonder: welke toepassingen zijn volgens u in Vlaanderen mogelijk? Waar zullen die worden toegepast? Welke initiatieven zult u nemen om deze toepassingen te ondersteunen?

Eigenlijk mag u maar één vraag stellen.

De heer Vandaele heeft het woord.

Minister, de droogteproblematiek is inderdaad al vaak aan de orde geweest door de jaren heen. Minister, het doet me plezier dat collega De Vroe het thema hier aankaart, dat sterkt mij in de hoop dat u in de Vlaamse Regering flinke steun zult krijgen als u die maatregelen zult nemen, waarvan we eigenlijk al jaren weten dat ze genomen moeten worden. Ik denk dan aan de zogenaamde betonstop, het verminderen van de verharding, aan het schrappen van slechtgelegen woonuitbreidingsgebieden, aan het uitbreiden van natte natuur. U had het al over graslanden, een van mijn stokpaardjes.

Minister, ik zou zeggen: smeed het ijzer terwijl het heet is, terwijl u vandaag blijkbaar de volle steun krijgt van uw coalitiegenoten.

Als ik het goed zie, is het collega Tobback die achteraan het woord vraagt?

De heer Tobback heeft het woord.

Inderdaad, voorzitter. Corona en de nieuwe systemen geven ons de kans om de wereld eens vanuit een ander perspectief te bekijken. Dat is boeiend.

Het is leuk om u telkens vanuit een ander perspectief te zien. Ga uw gang.

Dank u. De rest zullen we onder ons houden. Dat doe ik niet tijdens mijn tijd, voorzitter.

Ik noteer de klacht van collega Vandaele over te veel verdeeldheid in de regering over de plannen rond water van de minister. Ik denk dat dat ook een beetje verklaart waarom we, twaalf jaar na die fameuze resolutie, nog altijd niet zo heel ver staan, los van het feit dat geen enkele van de indieners nog in het parlement zit ondertussen. (Opmerkingen van Tinne Rombouts)

Neen, collega Rombouts, u was verslaggever, u was geen indiener. Mede-indiener was uw partijgenoot, collega Matthijs. Ik heb de resolutie hier voor me liggen.

Uw tijd loopt, collega Tobback.

Twaalf jaar daarna, minister, zijn die maatregelen niet alleen niet genomen maar hebben we uit die hoorzittingen ook geleerd dat we eigenlijk nog altijd geen precieze gegevens hebben over de verharding in Vlaanderen, geen precieze gegevens over het aantal grondwaterboringen, geen precieze gegevens over het volume aan drainage, geen precieze gegevens over het aantal waterputten. Sp.a is heel erg bekommerd om een beleid dat uitlegbaar is, dat verklaarbaar is, dat aan mensen duidelijk maakt waarom er inspanningen worden geleverd. Maar hoe het komt dat we na al die tijd nog altijd zelfs niet over die vrij elementaire gegevens beschikken, en hoe u denkt dat u een waterplan kunt maken zonder die informatie te hebben, dat is iets wat ik u nu graag zou horen uitleggen, als u daar de gelegenheid toe hebt.

Mevrouw Rombouts heeft het woord.

Minister, ik ben blij dat u de resolutie van 2008 goed hebt gelezen. Collega Tobback, als penhouder, en zelfs hoofdindiener van die resolutie, als u de stukken erop nakijkt, herinner ik me nog zeer goed die hoorzittingen van dat moment. Minister, ik was uiteraard dan ook niet verrast door de principes die zijn gegeven in de afgelopen twee hoorzittingen die we hebben gehad en die u herhaalt. Ik was natuurlijk ook zeer benieuwd wat we in de afgelopen twaalf jaar hebben geleerd, want er is wel degelijk op heel wat zaken ingezet, en er zijn ook heel wat proeftuinen geweest. Minister, ik heb daar ook tijdens de hoorzittingen meermaals naar gevraagd. Men heeft heel mooie proefprojecten voorgesteld, maar op welke manier kunnen we nagaan welke potentieel die hebben om in Vlaanderen te worden uitgerold, en hoe krijgen we in beeld welke impulsen er nodig zijn om ze daadwerkelijk breed in Vlaanderen te kunnen uitrollen?

Dat was een zeer goede vraag, want uw tijd is al een tijdje om.

Excuseer. Uit de hoorzittingen komt naar voren dat er nog een hiaat is om dat te kunnen doen. Minister, wilt u die mensen ondersteunen om de uitrol van die proefprojecten in Vlaanderen te realiseren?

De heer Rzoska heeft het woord.

Minister, ik denk dat mensen die op dit moment zitten te kijken naar deze vergadering, zich afvragen wat wij hier in hemelsnaam doen. Er is een resolutie van twaalf jaar geleden, van 2008, waarvan iedereen nu zegt dat de oplossingen erin staan, dat dat het is dat we moeten doen. Ik hoor dan wel nog ruis op de lijn binnen de meerderheid als het gaat over de betonstop. Ja, mijnheer Vandaele, ik herinner me nog de spitante debatten van vorige legislatuur. Dat is een van de sleutelelementen. Dan denk ik bij mezelf: het is 2020, en we zijn nu allemaal aan het zeggen dat er hier in 2008 slimme parlementsleden zaten die wisten wat er moest gebeuren. Minister, ik doe een oproep aan u. Het reces is niet meer zo ver weg. Wij zijn bereid om met dit parlement tot 22 juli samen te komen. Ik verwacht van u op 22 juli uw plan van aanpak, dat we dan kunnen afkloppen, zodat het niet opnieuw twaalf jaar blabla wordt. (Applaus bij Groen)

Collega’s, dank u wel. In de resolutie van 2008 staan niet zozeer de oplossingen, voor alle duidelijkheid. Die zijn wij nu allemaal een voor een aan het uitwerken. Ik zal eerstdaags met alle meerderheidspartijen en collega’s in de regering in gesprek gaan. Ik voel in ieder geval toch heel veel steun. Ik hoop dus dat we dat dan ook erdoor krijgen, want dat is belangrijk. Tot voor mijn aanstelling als minister was ik eerlijk gezegd professioneel niet bezig met heel de waterproblematiek, maar we mogen die niet verwaarlozen, en dat wil ook zeggen dat we daarin zullen moeten investeren. Alle maatregelen van alle partijen die ik hier heb gehoord, zullen ook mee worden opgenomen, en nog andere. Er is ook even verwezen naar het vergunningenbeleid. Ook dat bekijken wij in het totaalplaatje. We bekijken wat we nog verder kunnen doen inzake die vergunningen, om dat op een andere manier te organiseren. Soms staan die inderdaad in de weg.

De oplossingen zijn echter wel duidelijk. Ik hoop echt met heel mijn hart dat dat we voor 22 juli dat droogteplan binnen de regering hebben goedgekeurd. Daar horen verschillende dingen bij, zoals minder verharden, uiteraard. Dat zal ook moeten gebeuren. Er is ook de circulariteit, het hergebruik, en ook het slim omgaan met water, maar ook zullen we meer aan het ‘vernatten’ van de natuur moeten doen en daar meer budgetten voor uittrekken. Ik hoop dan ook dat, zodra dat plan door de regering is goedgekeurd, we dat verder kunnen bespreken in de commissie. Ik noteer echter vandaag in ieder geval één ding: dat de steun unaniem is.

Minister, dank u wel. Wij rekenen inderdaad op u om voor het reces de nodige actieplannen naar voren te brengen. Daar zijn we heel tevreden mee. We rekenen uiteraard ook op u voor een kwalitatieve en constante waterbevoorrading. We rekenen ook op u voor een oplossing voor de lekverliezen, en we rekenen uiteraard ook op u voor een betere communicatie en dataverzameling, maar die opmerking heb ik ook al gemaakt in de commissie.

Minister, kortom, we wensen u heel veel succes en we zullen u uiteraard zeer hard steunen.

De heer Pieters heeft het woord.

Voorzitter, ik heb geen antwoord op mijn vraag gekregen.

Mijnheer Pieters, misschien moet u uw vraag nog eens herhalen in de commissie. De minister heeft geantwoord.

Voorzitter, ik moet eens nakijken wat de impact zal zijn.

Mijnheer Pieters, het komt nog in orde.

De actuele vraag is afgehandeld.