Ardo: "Na 4 jaar droogte zitten we echt met een issue"

Van de grote hypermarkt aan de rand van de stad tot de Pakistaanse buurtwinkel: alle verkopen producten van Ardo. De ‘gewone mens’ kent het bedrijf niet, maar de ondernemersfamilie Haspeslagh verkoopt elk jaar voor 1,2 miljard euro diepgevroren groenten aan supermarkten in Europa, Amerika en daarbuiten. Als het groen-gele Ardo-logo u onbekend is, is dat omdat Ardo meestal het logo van de supermarktmerken op zijn verpakkingen afbeeldt.

Dit jaar kost het Ardo een pak meer moeite om zijn producten te maken en te verkopen. ‘We worden getroffen door corona en door het extreme klimaat’, zegt de nieuwe CEO Gabriëlle Kalkwijk-Beerepoot. Terwijl de velden in Noord-Europa kurkdroog zijn, krijgen ze in het zuiden te veel regen. ‘En dat voor het vierde jaar op rij. We zitten met een issue. We kunnen niet al onze klanten van voldoende erwten voorzien, want de oogst ligt 15 tot 20 procent lager dan normaal. We moeten kiezen aan wie we leveren.’

Als ze zegt dat ‘we’ een probleem hebben, spreekt ze over de hele sector: van concurrenten tot de supermarkten. Hoe schaarser groenten zijn, hoe duurder. ‘We kunnen erwten halen uit het zuiden, maar ook dat is duurder. De sproei-installaties die boeren in onze regio op hun veld moeten bouwen kosten extra geld. De landbouwers en de groentebedrijven kunnen die kosten niet alleen dragen. We vragen de supermarkten medewerking. Van hen krijgen we de eerste positieve signalen. De winkelprijzen van verse groenten fluctueren al. Dat zal ook voor diepvriesgroenten steeds meer het geval zijn.’

Het zal niet makkelijk zijn de almachtige supermarkten mee in bad te krijgen. Maar Kalkwijk toont zich veerkrachtig. Dat ze onlangs een ‘aanvaring’ had met haar paard - ze houdt van paardrijden - merken we pas als ze ons na het interview de blauwe plek op haar pols laat zien.

Terwijl de klimaatverandering de sector op lange termijn onder druk zet, is corona wellicht een eenmalige uitdaging. Maar wel een stevige. Eerst het goede nieuws. Klanten hamsterden in maart Ardo-groenten. ‘De verkoop in de winkel lag toen de helft hoger. In sommige weken zelfs 60 tot 80 procent.’ Kalkwijk toont enkele grafieken op een powerpointpresentatie.

Maar de horeca liet het afweten door de verplichte sluiting. ‘In de fabriek in Ardooie hebben we een tijd meerdere lijnen stilgelegd, omdat ze vooral voor de foodservice (horeca, red.) werkt. Lagere volumens leiden tot toenemende kosten en margeverlies.’ Ook andere kosten stegen, zoals die voor transport.

Wat de impact op de winst is, is nog niet duidelijk. Vier dagen geleden sloot Ardo zijn boekjaar 2019-2020 af. In 2018-2019 was er 21 miljoen euro bedrijfswinst. ‘We kunnen wel al zeggen dat de omzet in het pas gesloten boekjaar met 6 procent steeg naar 1,2 miljard euro’, zegt Kalkwijk.
Het leven van de Nederlandse is grondig veranderd. Een jaar geleden pendelde ze nog om de anderhalve week van haar thuis in Nederland naar de VS, waar ze in de directie van het voedingsbedrijf Dawn Foods zat. Sinds oktober reist Kalkwijk van haar appartement in Brugge naar het West-Vlaamse dorpje Ardooie, waar het hoofdkantoor van Ardo ligt.

‘Waarom de familie Haspeslagh mij koos als nieuwe CEO? Dat moet je haar vragen, maar ze heeft haar huiswerk goed gemaakt.’ Het selectieproces bestond uit veel meer dan eens lunchen met de zeven neven aan het roer van de ondernemersfamilie. ‘Het begon met een gesprek met voorzitter Philippe Haspeslagh. Hij zette me op de shortlist. Nadien had ik gesprekken met Jan, Bernard en de andere neven en de rest van de raad van bestuur. En ook met de telgen van de nieuwe generatie.’

Intussen legde ze proeven af, georganiseerd door een extern bedrijf. Persoonlijkheidstesten, interviews... Allemaal om na te gaan of ze paste bij het bedrijf. De testen zeiden ‘ja’. Na een laatste gesprek met Jan en Bernard Haspeslagh was de deal rond.

‘Ik heb de nodige ervaring om dit bedrijf te leiden’, zegt Kalkwijk. ‘Ik werkte twintig jaar voor de zuivelgroep FrieslandCampina (bekend van Fristi en Cécémel, red.). Ook daar was er een complexe keten van landbouwers tot klanten. Ik werkte in die tijd ook in België.’

‘In 2012 begon ik bij Dawn Foods, net als Ardo een familiebedrijf. De Amerikaanse producent van bakkerij-ingrediënten heeft een fabriek in Wallonië, waar ik vaak naartoe ging. In 2018 werd ik directielid in Amerika. De familie vroeg me daarvoor te verhuizen naar de VS. Dat wou ik niet, want mijn man en ik hadden net ons droomhuis gebouwd in Nederland. Anderhalf jaar lang pendelde ik om de week naar de VS, altijd met dezelfde vliegmaatschappij. Toen de crew me begon te kennen besloot ik dat het tijd werd voor wat anders. Toen kwam Ardo.’

Kalkwijk krijgt van de Haspeslaghs twee grote taken. Ten eerste moet ze van Ardo een strak geheel maken. ‘De complexiteit moet eruit.’ Het bedrijf ontstond in 2015 toen de familie Haspeslagh haar twee diepvriesbedrijven - Dujardin Foods en wat toen al Ardo heette - fuseerde. In 2017 nam Ardo het Amerikaanse VLM Foods over, nu goed voor 250 miljoen euro omzet.

Ardo herziet ook zijn assortiment. ‘We zullen niet langer op alles ‘ja’ antwoorden. Een kleine supermarktketen die een huismerk wil aanbieden met verschillende producten moeten we niet meer doen. We evolueren naar meer standaardproducten. Tijdens de coronaperiode was dat al het geval. De supermarkten vroegen ons te focussen op klassiekers als spinazie.’

‘Meer en meer supermarkten vragen kleine verpakkingen. Maar hoe meer producten machines moeten maken, hoe meer ze geherprogrammeerd moeten worden, hoe minder ze kunnen produceren en hoe hoger de kosten zijn.’

Dreigt Ardo dan geen boot te missen? Want consumenten willen nu eenmaal liever kleinere verpakkingen. Omdat ze alleen wonen of meerdere keren per week kleine hoeveelheden kopen in de supermarkten. ‘Nee, we blijven kleine verpakkingen maken. Maar we moeten garanderen dat de achterliggende volumes groot zijn.’ Een zakje standaarderwten is geen probleem, maar een pakje met een bijzondere groentemix in klein volume wel.’

Een andere taak is een generatieoverdracht. De zeven neven uit de tweede Haspeslagh-generatie zijn in de zestig. ‘Jan is zopas gestopt met zijn directietaken. Bernard zal dat op termijn ook doen. Ik neem hun taken over. Tegelijk rapporteren drie telgen van de derde generatie aan mij. Het zijn dertigers met kinderen. Twee leiden de afdelingen fruit en kruiden. De andere leidt de supply chain (logistiek, red.). Ik zal hen coachen en mee helpen groeien.’

Toch is Kalkwijk geen tussenpaus. ‘Ik ben geen jobhopper. Ik heb twintig jaar gewerkt bij FrieslandCampina en acht bij Dawn Foods. Met de familie Haspeslagh sprak ik af dat ik hier enkele jaren blijf.’

Dat valt ook af te leiden uit het feit dat ze een belangrijke rol speelt bij de grote strategieoefening bij Ardo. ‘We bekijken wat we willen doen en wat niet meer. In welke landen staan we sterk? Waar zien we groeikansen? Welke producten willen we aanbieden? Voorop staat dat we niet willen groeien om te groeien, maar dat winstgevendheid prioritair is. Veel staat nog open, maar het staat als een paal boven water dat we verknocht blijven aan West-Europa en aan onze tweede thuismarkt Amerika.’