Duurzaamheidscharter van de Belgian Feed Association BFA

– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.

Mevrouw Talpe heeft het woord.

Minister, u hebt op 24 september het nieuwe duurzaamheidscharter van de Belgian Feed Association (BFA) in ontvangst mogen nemen. Daarin zitten twaalf concrete doelstellingen voor de komende tien jaar, onder meer betreffende methaanuitstoot, sojaproductie, antibioticagebruik en nevenstromen. Andere doelstellingen zijn het uitwerken van onder andere een convenant inzake het energieverbruik van diervoederfabrikanten en het uitwerken van een bioveiligheidsprotocol voor de diervoederindustrie en het terugbrengen van het aantal arbeidsongevallen in de diervoedersector.

We schakelen daarmee een versnelling hoger in de duurzaamheidsinspanningen en dat mag ook wel eens gezegd worden. BFA, het vroegere BEMEFA, heeft al een lange traditie in werken aan duurzaamheid. Zo pakte de organisatie in 2011 uit met het eerste actieplan alternatieve eiwitbronnen. Het plan werd in 2016 vernieuwd en aangepast. Volgend jaar wordt de derde editie van het actieplan verwacht.

Een van de grote verwijten aan de dierhouderij is het groot verbruik van soja voor dierenvoeding en de nefaste effecten daarvan op de ecologische voetafdruk van de rundveehouderij en op de ontbossing van het Amazonewoud. Dat komt straks in de plenaire vergadering aan bod in een voorstel van resolutie. Precies daarom heeft BFA al geruime tijd stappen gezet voor de duurzaamheid, onder meer door de ontwikkeling van een eigen duurzame sojastandaard, door in te zetten op lokale eiwitbronnen en diverse manifesten tegen ontbossing te onderschrijven. Een andere opmerkelijke verdienste waarop ik wil wijzen, is de afbouw van het antibioticagebruik in dierenvoeder met meer dan 70 procent.

Het nieuwe charter schrijft zich ook ten volle in op de circulaire economie en het tegengaan van methaanuitstoot. Wat dat laatste betreft gaat het engagement vrij ver, want binnen het Convenant Enterische Emissies Rundvee, dat in 2019 door de Vlaamse overheid en de sector werd opgesteld, neemt BFA minstens de helft van de te realiseren reductie van methaanuitstoot op zich.

Ik heb volgende vragen. Hoe schat u de vooropgestelde doelstellingen in het duurzaamheidscharter van BFA in, meer bepaald als bijdrage in het verduurzamen van de Vlaamse landbouw? In welke mate onderscheidt Vlaanderen zich met dit duurzaamheidscharter ten aanzien van diervoederproducenten elders in Europa en op wereldvlak? Hebt u al overleg gepleegd met BFA over de inhoud van het derde actieplan alternatieve eiwitbronnen? Wat is de stand van zaken en de vooropgestelde timing? In welke mate zal Vlaanderen het gebruik van alternatieve eiwitten faciliteren, meer bepaald door het aanmoedigen van het telen van eigen soja of het aanmoedigen van de teelt van andere eiwitrijke gewassen? De BFA-leden engageren zich om het gebruik van nevenstromen, afkomstig van de voedings- en de biobrandstoffensector, in de diervoederproductie tegen 2030 tot 50 procent op te trekken. Op welke manier kan u de sector ondersteunen in het realiseren van deze ambitie?

Minister Crevits heeft het woord.

Dankuwel, mevrouw Talpe, voor deze aangename vraag. Ik was zelf op het evenement van BFA. De doelstellingen die BFA wenst te bereiken via het charter zullen zeker bijdragen tot de verduurzaming van de Vlaamse veehouderij. Hun doelstellingen liggen perfect in de lijn van wat wij als overheid ook vooropstellen. Het belang van een verdere verduurzaming zal alleen maar toenemen, temeer omdat dit ook volledig past binnen de toekomstige ambities van de EU met het nieuwe gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) en de farm-to-forkstrategie.

De veevoedersector in Vlaanderen is bij de betere leerlingen van de klas, zowel op de interne markt als mondiaal, en dat wenst BFA zo te houden met het nieuwe duurzaamheidscharter.  Dit komt niet uit de lucht gevallen want BFA heeft sinds de aankondiging van zijn platform maatschappelijk verantwoorde voederstromen tien jaar geleden al een hele weg afgelegd. Hun prestaties zijn indrukwekkend. Stilstaan is echter achteruitgaan. Daarom wenst men verder te gaan met meer ambitieuze en realistische doelstellingen. Ook in andere lidstaten binnen de EU hebben voederproducenten vergelijkbare ambities, maar de snelheid en het ambitieniveau verschillen van lidstaat tot lidstaat. Via vrijhandelsakkoorden probeert de EU ook derde landen aan te sporen om in onze voetsporen te treden. Maar dat werpt slechts geleidelijk aan vruchten af.

Wat het actieplan alternatieve eiwitbronnen voor voederdoeleinden betreft, heb ik al een eerste gesprek gevoerd met de sector. Zowel BFA als ikzelf zijn enthousiast om de succesvolle samenwerking, die al bijna 10 jaar loopt, voort te zetten. Binnen mijn administratie is er een eiwitstrategie in wording, die zich zowel op eiwithoudende voeding voor de mens als voeders voor de dieren zal richten. We reiken de hand naar externe partners zoals BFA om ons hierin bij te staan. Wij stimuleren de landbouwers op verschillende manieren. We zetten in op onderzoek en ontwikkeling (O&O). We zetten ook in op sensibilisering en kennisdeling. Op heel wat studiedagen georganiseerd door het Departement Landbouw en Visserij, het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) en de praktijkcentra komt de teelt van eiwitrijke gewassen aan bod. Ik wil daar in de toekomst nog veel forser op inzetten.

We voorzien ook financiële ondersteuning van de productie van eiwitrijke gewassen binnen de grenzen van wat de Europese Commissie toelaat op het vlak van productie en gekoppelde steun.

Wat betreft de 50 procentdoelstelling waarnaar u verwijst, wordt volop de kaart getrokken van de circulaire landbouw. Dit betekent dat we er in alle sectoren naar streven om de kringlopen te sluiten. In de veehouderij gebeurt dit door het valoriseren van bijproducten uit de voedings- en biobrandstoffenindustrie door deze in te schakelen in de veevoeding.

Veel werk op de plank dus, maar ook een intense samenwerking.

Mevrouw Talpe heeft het woord.

Minister, het betaamt om de BFA te feliciteren met het duurzaamheidscharter en de inspanningen van de voorbije jaren. Dat getuigt van een verregaand engagement. Vlaanderen kent al een mooie traditie in het zoeken naar een verantwoord gebruik van soja en heeft een beleid dat ook de alternatieve eiwitten wil produceren. Daarom ben ik verheugd over uw plan om daar een strategie rond te ontwikkelen.

Ik verwees daarnet naar het voorstel van resolutie over ontbossing dat deze namiddag in de plenaire vergadering aan bod komt. Een van de zaken die daar aan bod komen, is de inspanning om in te zetten op de onafhankelijkheid van het Amazonewoud voor dierenvoeding en tegen de ontbossing, om dit op een andere manier te kunnen aanpakken. Dit initiatief en die goede praktijk moeten we misschien ook uitdragen in de EU.

Bij de landbouwers was er toch ook wat ongerustheid over de kostprijs voor de boer. Minister, u sprak over incentives en stimuli. Kunt u daar wat nader op ingaan?

Het AMCRA-plan (Kenniscentrum inzake antibioticagebruik en -resistentie bij dieren) is inderdaad een federale materie, maar de vorige keer hebben we gezegd dat Vlaanderen op het vlak van preventie en sensibilisering daaraan wil meewerken. Zijn daar in deze legislatuur ook concrete acties of maatregelen voor gepland?

Minister Crevits heeft het woord.

Mevrouw Talpe, ik was heel blij met uw vraag omdat ik vind dat goeie initiatieven die worden genomen, veel te weinig in de spots komen. In het voorbije jaar heb ik geleerd hoe groot de impact van veevoeder is op de uitstoot. We zijn wereldkampioen als het gaat over het verminderen van uitstoot van onder andere rundvee, en ook het verminderen van de totale milieu-impact. Dat is een heel goede zaak.

Wat de duurzaamheid betreft en de link met de ontbossing in de Amazone, is een van de speerpunten van de BFA net om geen soja te gebruiken afkomstig van gebieden die in Latijns-Amerika zijn ontbost. Dat is een goede zaak.

Wat de steun voor boeren betreft, zijn we volop bezig met het onderzoek over hoe je eiwitdiversificatie bij ons rendabel kunt maken. Het is pas als we zeker zijn dat het op een rendabele manier kan dat we promotie kunnen maken bij de boeren. Eerst moet je dat onderzoek afronden en dan via praktijkcentra kijken wat er werkt. Dan kunnen we uitzoeken hoe dat een rendabel verdienmodel kan zijn, en boeren stimuleren om daar in te stappen.

Ik ga niet holderdebolder allerlei zaken aanraden waarvan we niet zeker zijn dat het op een goede en rendabele manier kan. Er wordt volop aan gewerkt.

Mevrouw Talpe heeft het woord.

Minister, het blijkt dat er heel wat ambitie is, zowel bij de BFA als bij u. Het zal er nu op aankomen de doelstellingen in de praktijk te realiseren. Er is inderdaad een lange weg te gaan. We moeten dat niet snel-snel gaan doen, het moet allemaal betaalbaar en draaglijk zijn voor onze landbouwers. Ik hoor dat u hen daar ten volle bij ondersteunt, waarvoor dank.

De vraag om uitleg is afgehandeld.