De voorzitter
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Vandenhove heeft het woord.
Ludwig Vandenhove (sp·a)
De voorbije twee decennia is de situatie inzake dierenwelzijn op de veemarkten enorm verbeterd. Er zijn er ook heel wat afgeschaft. Global Action in the Interest of Animals (GAIA) maakte een aantal weken geleden opnieuw beelden van de nog resterende veemarkten in België. Er is er eentje bij in Vlaanderen, meer bepaald in Rekkem-Menen.
De wantoestanden waarover de organisatie twintig jaar geleden rapporteerde zijn niet meer te vinden, maar men merkt nog wel veel inbreuken op. Zo worden er een aantal inbreuken op de Europese Transportverordening opgelijst: geen toegang tot water, dieren die uitglijden, dieren die stokslagen krijgen en verwonde dieren. Daarnaast zouden er ook geen inspecteurs-dierenartsen van het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV) aanwezig geweest zijn die controles uitvoerden.
Folklore is één zaak, maar de tijd evolueert ook. Ik heb in Sint-Truiden zelf een veemarkt gesloten wegens dierenwelzijnsproblemen maar vooral omdat de economische impact ongelooflijk was afgenomen.
Minister, hebt u informatie over de veemarkt in Rekkem? Zijn er voldoende inspecteurs-dierenartsen aanwezig?
Bent u op de hoogte van de inbreuken waar GAIA over communiceerde? Wat denkt u daaraan te kunnen doen?
Overweegt u om de laatste veemarkt in Vlaanderen, in Menen, te sluiten? Overweegt u alternatieven aan te bieden voor de verkoop van dieren, bijvoorbeeld via online-veilingen, wat nu ook al in de fruitsector gebeurt?
De voorzitter
Minister Weyts heeft het woord.
Minister Ben Weyts
In Vlaanderen is nog maar één veemarkt actief, deze in Rekkem. De veemarkt in Brugge is op 30 juli 2019 gestopt. In Wallonië zijn er nog twee actief, namelijk in Ciney en Battice. Het rapport van GAIA had betrekking op al de veemarkten zonder onderscheid over de plaats waar de concrete vaststellingen waren gedaan. GAIA heeft wel bevestigd dat de situatie in Rekkem van een andere aard is dan in Battice en Ciney. Ik heb begrepen dat er in Rekkem minder problemen zijn.
GAIA liet weten de veemarkt in Rekkem één keer te hebben bezocht, de veemarkt in Ciney twee keer en de veemarkt in Battice ook één keer, telkens op specifieke data in september 2020. Er was op het ogenblik dat GAIA aanwezig was, geen inspecteur-dierenarts van de Dienst Dierenwelzijn aanwezig. Dat is nooit zo geweest. Er is altijd wel permanent een dierenarts aanwezig die verantwoordelijk is voor het toezicht op het dierenwelzijn. Dat is een vereiste. Op de veemarkt in Rekkem is iedere marktdag een dierenarts aanwezig. Deze dierenarts bezorgt de Dienst Dierenwelzijn driemaandelijks een overzichtsrapport. Er werden recent geen overtredingen gemeld.
Het verslag van GAIA met haar bevindingen werd door mijn diensten bezorgd aan de toezichthoudende dierenarts op de veemarkt van Rekkem met de vraag om hier feedback over te geven. De toezichthoudend dierenarts liet weten dat hij rekening zal houden met de opmerkingen van GAIA. Hij liet tevens weten dat tijdens corona het aantal dieren is verminderd. Ik geloof dat men zelfs kan spreken van een halvering. Ik weet natuurlijk niet wat de duurzaamheid van dat effect is. Het kan ook te maken hebben met terughoudendheid door de transportbeperkingen. Alleszins is er sprake van een serieuze daling van het aantal dieren dat wordt aangeboden.
We hebben intussen al wel een discussie gevoerd over het nut van veemarkten. Als men vaststelt dat er een blijvende daling is, moet men toch nagaan of het nog wel zinvol is om die activiteit in stand te houden en of er nog een economisch nut is. Ik wil nog wel een slag om de arm houden: door corona weet men niet of het een duurzaam effect is.
Dat moeten we nog even afwachten, maar ik ben altijd bereid om met wie dan ook in dialoog te gaan.
De voorzitter
De heer Vandenhove heeft het woord.
Ludwig Vandenhove (sp·a)
Minister, dank u wel voor uw antwoord. Dat was ook de situatie hier. Met corona zal het sowieso verminderen. Het enige element dat nog overblijft, is het element folklore. Wat blijkt bij de veemarkten die gesloten worden? Als de gemeente of de stad de knoop daarin doorhakt, is dat echt geen groot probleem. Ik zou u toch willen vragen vanuit uw bekommernis voor het dierenwelzijn en uw Vlaamse bevoegdheid om erop aan te dringen of het niet mogelijk is om daar een deadline op te zetten of een uitdoofperiode vast te stellen. Dat zou veel duidelijker zijn voor iedereen. Bovendien gaat het maar over een veemarkt. Het zou ook symbolisch een enorme waarde hebben naar heel de sector. Ik hoop dat ik in u een medestander vind, en u hebt dat bevestigd, om te gaan naar een uitdoofperiode en te zorgen dat we in Vlaanderen geen enkele veemarkt meer hebben.
De voorzitter
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Gwenny De Vroe (Open Vld)
Minister, is het mogelijk dat de commissieleden het analyserapport van de dienst Dierenwelzijn met betrekking tot de beelden van GAIA ontvangen?
De voorzitter
Mevrouw Joosen heeft het woord.
Sofie Joosen (N-VA)
Ik denk dat in deze commissie er een consensus over is dat we elke vorm van nodeloos transport van levende dieren moeten vermijden. Die veemarkten lijken daar toch haaks op te staan. Anderzijds vind ik het wel gevaarlijk om dit weg te zetten als pure folklore die perfect kan worden vermeden, zonder dat we daar aantoonbare feiten over hebben. Het is belangrijk om te kijken wat het profiel is van de aanbieders en van de kopers en of die vlot naar een alternatief kunnen overstappen. Het lijkt mij gevaarlijk om hier zomaar de stekker uit te trekken. De handel dreigt dan naar een schemerzone te gaan en dat zal het dierenwelzijn niet ten goede komen, integendeel. We moeten daar bijzonder voorzichtig in zijn. De minister heeft het ook gezegd, dit moet doordacht worden bekeken.
De voorzitter
Mevrouw Almaci heeft het woord.
Meyrem Almaci (Groen)
Mevrouw De Vroe heeft de vraag gesteld die ik ook wilde stellen. Ik heb vorig jaar in het najaar ook de vraag gesteld of we daartoe toegang kunnen krijgen. Ik herhaal die graag.
De voorzitter
Mevrouw Sterckx heeft het woord.
Els Sterckx (Vlaams Belang)
Ik wil me aansluiten bij de vraagsteller. Ik heb ondertussen nog een schriftelijke vraag lopen in verband met de veemarkten. Ik vind het ook een goed voorstel om een uitdovend beleid uit te werken zodat deze laatste veemarkt in Vlaanderen de deuren kan sluiten.
De voorzitter
Minister Weyts heeft het woord.
Minister Ben Weyts
Inzake de vraag omtrent openheid over rapporten ten aanzien van de veemarkt van Rekkem, kan ik in alle openheid zeggen wat ons gerapporteerd is. Wat heeft de toezichthoudende dierenarts die specifiek belast is met toezicht op het dierenwelzijn, ons gerapporteerd? Hij zegt dat men zoveel mogelijk rekening probeert te houden met de opmerkingen inzake dierenwelzijn en hij gaat heel specifiek in op de punten die door GAIA werden aangehaald, namelijk watervoorziening, duurtijd, aanbinden en veedrijvers. Wat de watervoorziening betreft, zegt hij dat men twaalf boxen met water heeft. Na het marktgebeuren worden de dieren in die boxen geplaatst zodat ze kunnen drinken. Het marktgebeuren duurt maximaal drie tot vier uur. Wat het aanbinden betreft: men moet de dieren kort aanbinden zodat ze elkaar niet kunnen verwonden en men beter de oormerknummers kan controleren. Het is ook veiliger voor de mensen die in de tussengangen lopen. Voor de veedrijvers heeft men strikte richtlijnen gegeven zodat het dierenwelzijn gerespecteerd wordt.
De vloer van de veemarkt is volledig met een antisliplaag hersteld om het uitglijden te voorkomen. De dieren die niet geschikt zijn voor de veemarkt worden niet meer toegelaten. Er is ook geregeld controle. Tijdens de coronacrisis is het aantal dieren op de helft teruggevallen. De bar is gesloten. Iedereen moet een mondmasker dragen, afstand houden en om 10:09 uur is alles voorbij.
De voorzitter
De heer Vandenhove heeft het woord.
Ludwig Vandenhove (sp·a)
Minister, ik dank u voor het antwoord. Dat alles om 10 uur voorbij is, is een symbolische uitspraak.
Mevrouw Joosen merkt op dat we ervoor moeten opletten dat we zeker zijn van het economische model. Het is natuurlijk de lokale overheid die daarover moet waken. Ik kan alleen maar spreken over mijn voorbeeld toen ik de veemarkt hier jaren geleden heb gesloten. Dat was op zich geen groot probleem. Het moet de volgende beleidsmaatregel zijn dat we echt gaan voor geen enkele veemarkt meer in Vlaanderen.
De voorzitter
De vraag om uitleg is afgehandeld.
