Vlaams culinair centrum

– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.

De heer Tommelein heeft het woord.

Minister, het Vlaams regeerakkoord focust op veel aspecten van toerisme, ook het culinaire komt aan bod. Er is sprake van de oprichting van een Vlaams culinair centrum. Dat heeft als doel om de wereld te laten kennismaken met het culinair erfgoed dat Vlaanderen rijk is. Zo wil men Vlaanderen verder positioneren als een culinaire topbestemming en de Vlaming trotser maken op dat Vlaamse meesterschap.

Het is geen geheim dat ik dit project ook persoonlijk een warm hart toedraag. Ik heb u er vorig jaar al een vraag over gesteld. Eind oktober vorig jaar liet u weten dat Toerisme Vlaanderen gestart was met een stakeholderbevraging om de doelstellingen scherp te stellen. Deze bevraging zou tegen het einde van het jaar afgerond zijn. De Vlaamse Regering heeft ook extra investeringsmiddelen vrijgemaakt om de opening van het centrum te kunnen vervroegen naar 2022, om zo klaar te staan voor het zo belangrijke postcoronatijdperk.

Intussen is het maart 2021. Wat zijn de bevindingen van deze stakeholderbevraging?

In welke mate zijn de doelstellingen van het culinair centrum na deze bevraging aangepast? Wat zijn deze vernieuwde doelstellingen?

Is er al duidelijkheid over de specifieke criteria waaraan moet worden voldaan om als locatie in aanmerking te komen?

Wat zijn de verdere stappen in dit proces en welke concrete acties kunnen we nog van u verwachten?

Minister Demir heeft het woord.

We zijn inderdaad met het project rond een Vlaams culinair centrum bezig.

In eerste instantie werd een internationale benchmarking uitgevoerd, en ook een stakeholderbevraging. Deze hebben geleid tot een aantal criteria waaraan het toekomstig Vlaams culinair centrum moet voldoen. Zodra de concrete locatie vaststaat, wordt een ruimere stakeholderbevraging uitgevoerd om de exacte invulling vorm te geven. 

De huidige doelstelling is heel duidelijk. Het Vlaams culinair centrum heeft als doel om de culinaire reputatie van Vlaanderen te promoten door het communitygevoel van de globale 'food and beverage'-community te versterken en deze te ondersteunen. Op een vaste ontmoetingsplek kan de bewoner, bezoeker of ondernemer die tot deze 'food and beverage'-community behoort het culinair erfgoed en de hedendaagse evolutie beleven, zich hierover informeren en zich erdoor laten inspireren. Op deze plek staan netwerken en delen voorop. Daardoor zal elke bezoeker het culinair centrum verlaten als een ambassadeur van culinair Vlaanderen. Dat is alvast de bedoeling.

Deze doelstellingen worden continu verder verfijnd aan de hand van internationale benchmarks en in co-creatie met experts, bewoners, bezoekers en ondernemers.

Het culinair centrum moet voor Vlaanderen een state-of-the-artlandmark zijn, waardoor elke persoon, die zichzelf tot de globale food community rekent, zich aangetrokken voelt. Het centrum heeft een voorbeeldfunctie op het vlak van innovatie, duurzaamheid, toegankelijkheid en familievriendelijkheid.

Op basis van de missie van het centrum en de activiteiten die we hier willen onderbrengen, werkt Toerisme Vlaanderen een plan van eisen uit. Op grond van opgebouwde inzichten na vijf jaar werking van de Flanders Food Faculty, en na een screening van wat er in andere gelijkaardige centra in het buitenland aanwezig is – denk maar aan San Sebastian – dient het Vlaams culinair centrum minimaal plaats te bieden aan de volgende functies die het vrijetijds-, professioneel, zakelijk en commercieel aspect verenigen: ruimte voor een kookstudio, het volgen en delen van kooklessen, ruimte voor een trainingskeuken, waar chefs, onderzoekers en producenten samen innovatieve voedingsalternatieven en kooktechnieken uittesten, een degustatieruimte, waar nieuwe recepten, gerechten of dranken worden getest, ruimte voor een microbrouwerij, ruimte voor een creatief lab, waar wetenschap en praktische kennis samenkomen, een speakers’ corner voor inspiratiesessies door topsprekers en een culinair businesscenter met vergaderruimten en co-workingspace.

Er moet ook plaats zijn voor een digitale culitheek, die informatie biedt over het culinair erfgoed en de hedendaagse evolutie, verder ook voldoende ruimte voor interactieve belevingsmodules, en ten slotte natuurlijk ook een shop met lokale producten, bieren, tafeldecoratie, receptenboeken ‘made in Flanders’ om als toerist mee te nemen naar het land van herkomst.

De locatie moet minimaal plaats bieden aan deze functies en zal mee het succes van dit centrum bepalen. De belangrijkste criteria bij de keuze van een locatie voor de gaststad zijn: een breder toeristisch potentieel van de gekozen locatie, bereikbaarheid voor bezoekers, en internationale uitstraling. Andere factoren zijn bereidheid tot cofinanciering door de lokale overheid en een bereidheid tot het mee uitdragen van de Vlaamse wereldwijde positionering rond het merk Vlaanderen.

Voor de specifieke locatie verwachten we een link met het DNA van de locatie, een toperfgoedsite, en ook voldoende buitenruimte om de principes van de korte keten te kunnen illustreren, bijvoorbeeld door middel van een tuin met verse producten. Ook de bereikbaarheid voor leveranciers is van belang, en het kunnen uitoefenen van een voorbeeldfunctie op het vlak van algemene kwaliteit, duurzaamheid en toegankelijkheid. Men moet over de gewenste capaciteit beschikken voor het inhoudelijk programma.

Qua timing kijken we als datum van oplevering toch naar deze legislatuur. Dat zal wel eerder tegen het einde ervan zijn.

We onderscheiden drie fases bij dit pilootproject: de voorbereiding, de exploitatie en de evaluatie.

Momenteel bevinden we ons nog in de voorbereidingsfase. De eerste stap van deze fase is het bepalen van de doelstellingen en de nodige financiële en organisatiestructuur om die te bereiken. Dit businessmodel omschrijft hoe we de missie van het culinair centrum gaan bereiken en welke het plan van eisen is voor de locatie van het culinair centrum.

Op basis van dat plan bekijk ik nauwkeurig welke geschikte locaties in Vlaanderen in aanmerking komen. Het is Toerisme Vlaanderen dat op grond van de criteria een onderbouwde afweging zal maken, en aan de hand daarvan zal ik beslissen over de locatie.

Na validatie van de locatie werken we het businessplan verder af en worden samenwerkingen gesloten met externe partners, dus met de stad of gemeente waar het centrum zich zal vestigen.

Het plan zal natuurlijk ook verder verfijnd worden in cocreatie met experts, bewoners, bezoekers en ondernemers.

De heer Tommelein heeft het woord

Dank u wel voor uw antwoord, minister. Ik kan daaruit afleiden dat er toch wel wat ambitie is, en dat dit toch een mooi project zal zijn, dat zeker in de post-coronatijd een belangrijke rol zal spelen in het uitdragen van onze Vlaamse identiteit. Zoals u weet heb ik daar niet alleen persoonlijke interesse voor, maar heb ik ook eerder al aangegeven dat mijn thuisstad zich graag kandidaat zal stellen. Het is ook goed dat er rekening gehouden wordt met de resultaten van de bevraging. Ik dacht dat het eerder richting 2022 zou gaan, maar ik hoor u nu zeggen dat het toch eerder naar het einde van de legislatuur zou gaan. Ik denk nochtans dat het wel belangrijk is dat we zo snel dergelijke hefboom zouden hebben, gezien de problematiek waarmee de sector in de laatste maanden, en waarschijnlijk ook nog de komende maanden, geconfronteerd wordt.

Hebt u al enig idee in gedachten over de timing van de selectie van de locatie? Voor de rest kijk ik uiteraard uit naar de verdere stappen die u zult ondernemen.

Minister Demir heeft het woord.

Het is de bedoeling dat we ofwel voor ofwel na de paasvakantie de knoop doorhakken. Het neemt wel wat tijd in beslag. We zijn daarnaast ook bezig met de relance. Ik zal de lat in ieder geval niet verlagen omdat het allemaal snel snel moet. We bekijken verschillende pistes. We willen daar verschillende functies aan geven. De lat ligt dus redelijk hoog. Het is niet zo simpel om te zeggen: dát wordt het. Ik hoop in elk geval dat we, voor of na de paasvakantie, de knoop kunnen doorhakken, met alle elementen die voorliggen.

De heer Tommelein heeft het woord.

Minister, ik dank u voor uw antwoord. Inderdaad, de lat verlagen hoeft zeker niet. Het is een project dat duidelijk ambitie mag hebben en waarvan we de lat hoog moeten leggen. Versnellen betekent inderdaad niet het verlagen van de kwaliteit. Ik ben het daarover volkomen met u eens.

De vraag om uitleg is afgehandeld.