Tot wel 3.600 kubieke meter of bijna anderhalf olympisch zwembad aan water: zoveel mag De Watergroep dagelijks oppompen uit het waterwinningsgebied op de grens van Jabbeke en Brugge. In 2018 gaf het Vlaams Gewest zelfs de toestemming om dat uit te breiden tot 4.000 kubieke meter, maar begin dit jaar vernietigde de Raad voor Vergunningsbetwistingen die vergunning. De stad Brugge was in beroep gegaan omdat in de zone rondom de pompstations massale boomsterfte was vastgesteld.
Toch zijn de problemen nog lang niet van de baan, integendeel. Landbouwer Christiaan Vandewoestyne, die de gronden nabij een pompstation bewerkt, ziet de gevolgen met lede ogen aan. “Hoe dichter bij het pompstation, hoe slechter de spinazie groeit. De Watergroep mag nog altijd 3,6 liter per vierkante meter per dag oppompen. Dat is dubbel zoveel als er regen valt. Dan is het logisch dat deze gronden droog staan, het water moet van ergens komen.”
Voor de landbouwer betekent de droge grond een lagere opbrengst. Maar de problemen reiken veel verder dan dat. Twee jaar geleden werd een hele rij dode bomen weggehaald. De nieuwe bomen die toen verplicht moesten worden aangeplant, zijn ondertussen ook al dood.
“Niets groeit hier nog, en dat heeft voor alle duidelijkheid niets met klimaatopwarming te maken”, zegt milieuexpert Kurt Becue. “De gevolgen van de waterwinning zijn duidelijk zichtbaar: verder van de waterpompen groeit de spinazie volop. En in het Foreestbos hier vlakbij komen de beuken volop in blad. Maar hier heerst de dode lente.”
De waterproblematiek is een oud zeer in het gebied. Al enkele jaren na de start van de waterontginning in de jaren 1960 staken problemen de kop op. Zoals in ’t Duvelsnest, een watergebied dat ironisch genoeg ontstaan is door de waterontginning. “Voordien was dit landbouwgrond, dat kun je nog zien aan de weidepalen die boven het water uitsteken. Maar als gevolg van het vele oppompen is de onderliggende veenlaag ingeklapt en is de grond weggezakt”, zegt Becue.
De pomp aan ’t Duvelsnest werd al in 1983 buiten werking gesteld. Dat De Watergroep nu ook de stekker uit de andere pompinstallaties zou trekken, is volgens Becue niet noodzakelijk. “Maar men zou wel meer rekening moeten houden met klimatologische omstandigheden. Zoals door geen of minder water op te pompen in droge periodes. Alleen ontbreekt daarvoor een beleidskader. Hetzelfde geldt ook voor schade als gevolg van de waterontginning. In Nederland, waar ze een grondwaterwet hebben, kunnen landbouwers daarvoor aankloppen bij een commissie van deskundigen. In België bestaat zoiets niet.”
De Watergroep is echter niet van plan om in te binden. Integendeel, het bedrijf wil de vernietigde vergunning recupereren. “De Raad voor Vergunningsbetwistingen heeft de vergunning vernietigd omdat ze onvoldoende gemotiveerd was en heeft een termijn van 4 maanden vooropgesteld om een nieuwe beslissing te nemen”, zegt Kathleen De Schepper, woordvoerder van De Watergroep. “In de tussentijd vallen we inderdaad terug op de oude voorwaarden.”
