Uitstel van de deadline voor kunstmestregistratie

– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.

De heer Ceyssens heeft het woord.

Minister, ik zal kort zijn in mijn vraagstelling, dan hebt u meer tijd om te antwoorden.

Ik heb er hier in de commissie op 20 april al over gesproken, en mijn bezorgdheid geuit over de extra administratieve last voor zowel de kunstmesthandelaars als de landbouwers, maar vooral ook over de buitenlandse concurrentie. Buitenlandse kunstmesthandelaars zouden namelijk toch op zijn minst aan dezelfde verplichtingen onderworpen moeten worden als de Vlaamse. Want anders schieten we niet alleen ons doel voorbij, maar gaan we ook een oneerlijke concurrentie creëren. Dat kan absoluut niet de bedoeling zijn.

Minister, recent werd de deadline voor de kunstmestverrichtingen uitgesteld. De gegevens van de verhandelingen van 1 januari tot 15 april 2021 moesten normaal tegen 15 mei 2021 doorgegeven worden. Dit werd voor zowel landbouwers als handelaars uitgesteld tot gisteren, 31 mei, wegens technische problemen.

Minister, met welke technische problemen kampt het Mestbankloket precies? Hoe kunnen die problemen worden opgelost?

Hebt u nog overleg gepleegd met de Nederlandse en Waalse collega’s zodat kan worden gewaarborgd dat voor iedereen, ook voor importeurs, de regels dezelfde zijn?

Minister Demir heeft het woord

Collega Ceyssens, het klopt dat het Mestbankloket te kampen heeft gehad met enkele technische problemen. Tijdens de testen eind april verliep alles vlot, maar hoe dichter 15 mei naderde, hoe meer mensen daarvan gebruik wilden maken met als gevolg de technische problemen.

Aangezien het Kunstmestregister deel uitmaakt van het Mestbankloket, had dit ook zijn gevolgen voor deze nieuwe toepassing. De optredende problemen waren deels te wijten aan het regelmatig uitvallen van de toepassing itsme, een van de manieren om in te loggen op het Mestbankloket. Dit werd blijkbaar deels veroorzaakt door bugs die optraden bij een nieuwe release van het kunstmestregister om het gebruiksvriendelijker en performanter te maken. Deze problemen hadden zich niet voorgedaan tijdens de testen. Door deze bugs werden bepaalde geregistreerde gegevens niet correct bewaard.

Uiterlijk 15 mei moesten de landbouwers en de kunstmesthandelaars alle kunstmestbewegingen tussen 1 januari en 15 april geregistreerd hebben. Aangezien de technische problemen zich voordeden in de week voorafgaand aan deze deadline, is de datum uitgesteld naar 31 mei. Bij een nieuwe release op zondag 16 mei waren deze problemen van de baan.

De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) monitort de toepassing nauwlettend zodat eventueel nieuwe optredende problemen zo snel mogelijk kunnen worden aangepakt.

De kunstmesthandelaars uit de grensgemeenten in zowel Wallonië als Nederland werden aangeschreven door de Mestbank met de nodige informatie over het kunstmestregister, zodat ze op de hoogte zijn van hun verplichtingen. De Mestbank heeft ook de bevoegdheid om die buitenlandse en Waalse importeurs van kunstmest te controleren en te sanctioneren wanneer ze zich niet houden aan het Mestdecreet wat het kunstmestregister betreft. We zullen die controles ook effectief uitvoeren zodat het voor de handelaars uit de grensgemeenten duidelijk is dat ook zij aan die verplichtingen moeten voldoen.

De heer Ceyssens heeft het woord.

Minister, ik ben blij te horen dat er alleszins wordt gekeken naar Wallonië en Nederland, want dat blijft mijn grote bezorgdheid. Zo zijn er berichten van buitenlandse handelaars die zeggen dat zij zelf geen aangifte doen bij de Belgische overheid. Ze hebben het daar ook mis want het gaat over de Vlaamse overheid. Ik veronderstel dat ook in het buitenland de meeste handelaars te goeder trouw zijn. We moeten natuurlijk diegenen treffen die dat niet zijn. Ik ben dan ook voorstander van controle, en ik vraag me af of misbruiken van import uit het buitenland kunnen worden gerapporteerd aan de Mestbank en, zo ja, hoe dat dan gebeurt.

Mevrouw Rombouts heeft het woord.

Ik sluit me aan bij de vraag van de heer Ceyssens en het antwoord van de minister over de buitenlandse handel en de controle daarop. Maar ik wil ook nog even stilstaan bij het kunstmestregister en de aangifte. Wanneer er problemen opduiken, moet er inderdaad snel kunnen worden gehandeld. Daarover is gecommuniceerd met de landbouwers. Minister, u weet dat ik bezorgd was over de uitrol van dat register en over de manier waarop dat is gebeurd. Dat is ook duidelijk gebleken uit eerdere vragen die ik daarover heb gesteld. Ik betreur dat uiteraard, maar ik begrijp dat niemand, ook u niet, dat fijn vindt. Overleg en testing hadden een belangrijk element kunnen zijn om een aantal zaken te vermijden.

Nu, het is wat het is, we staan waar we staan. Maar ik zou toch willen vragen of er ook een momentum voorzien wordt om nog eens een grondige evaluatie van het register en van de werkmethodiek daarvan te doen. Met andere woorden: als er klachten of bezorgdheden zijn, denk ik echt dat er nog een aantal mogelijkheden zijn, ook richting een vereenvoudiging van het systeem. Minister, wilt u overwegen om nog eens een grondige evaluatie van het systeem te doen, om tot een verbetering te kunnen overgaan? Wanneer wilt u dat inplannen?

De heer Steenwegen heeft het woord.

Ik denk dat we allemaal betreuren dat er opstartproblemen geweest zijn. Maar ik wil er toch nog eens de nadruk op leggen dat deze registratie heel belangrijk is. Want we zien dat het kunstmestgebruik niet goed gekend is vandaag, dat het toeneemt en dat, als we naar een betere waterkwaliteit willen gaan, we toch echt een goed zicht moeten hebben op het kunstmestgebruik.

Voor de rest denk ik dat we in het verleden al hebben afgesproken dat er een evaluatie zou komen na verloop van het gebruik. In die zin steun ik de vraag van collega Rombouts. Ik ga ervan uit dat we de vinger aan de pols houden, en dat we ervoor zorgen dat het systeem performant en gebruiksvriendelijk is, zodat we de juiste gegevens krijgen om het beleid op aan te passen.

Minister Demir heeft het woord.

Ik betreur dat natuurlijk ook. Maar bij elk nieuw systeem kan dat helaas gebeuren. Daarom hebben we ook dat uitstel van twee weken gegeven. Maar ik ben het met jullie eens dat een goede kunstmestregistratie van groot belang is. Ik wil dat gerust laten evalueren. Verbeteringen aanbrengen is altijd goed. Collega Rombouts, ik wil dat zeker doen. Als we kunnen vereenvoudigen, doe ik dat graag.

Het is op voorhand ook getest, door externen en door landbouwers zelf. Maar hier kunnen we jammer genoeg niets aan doen. Tijdens het testen was dat oké, maar vlak daarvoor zijn er dan toch wat problemen opgedoken.

Ik wil misschien nog meegeven dat we ook met Frankrijk op die manier werken, collega Ceyssens. We pakken alle grenslanden of buren dus mee om daar toch te wijzen op de verplichtingen. We zullen sowieso ook controleren.

De heer Ceyssens heeft het woord.

Minister, bedankt voor uw antwoord. Ik ga ervan uit, in afwachting van een evaluatie, dat u als minister zelf ook de vinger aan de pols houdt, zodat het loket performant en gebruiksvriendelijk is, en dat er inderdaad gecontroleerd wordt op buitenlandse importeurs.

De vraag om uitleg is afgehandeld.