Duurzaamheidsmonitor voor de productie van rundvlees

– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.

De heer Coenegrachts heeft het woord.

Minister, op maandag 31 mei kwam er een positief bericht over de Belgische rundveehouderij, een sector die regelmatig onder vuur ligt. Uit de eerste resultaten van de duurzaamheidsmonitor van Belbeef, blijkt dat er heel wat inspanningen gebeuren om op een duurzame manier rundvlees te produceren.

Uit de monitorresultaten blijkt dat zeven op de tien rundveehouderijen actief CO2 opslaan in de bodem, bijvoorbeeld door gebruik te maken van stalmest, gecertifieerde compost of nog andere technieken. Ruim de helft maakt gebruik van alternatieve waterbronnen zoals regenwater om minder grondwater te moeten gebruiken. Een op de vijf rundveehouders investeert in zaken als zonnepanelen.

De monitor brengt ook in kaart of de boeren inspanningen doen om graslanden in stand te houden, om zwaluwen, vleermuizen en uilen een plek te bieden, om de dieren te voederen met restproducten uit de voedingsindustrie.

Het is de eerste keer dat die duurzaamheid is bevraagd bij de ruim 3600 rundveehouders die bij Belbeef zijn aangesloten. Dit is dus een nulmeting en het doel is om die metingen om de drie jaar te hernemen.

Minister, hebt u al kennisgenomen van die resultaten? Hoe schat u die in?

Hoe schat u het ontwerp en gebruik van de duurzaamheidsmonitor in vanuit het perspectief van de verduurzamingsinspanningen binnen de rundveehouderij?

Welke plaats ziet u weggelegd voor de duurzaamheidsmonitor in de aanpak van de problematiek van de koolstofopslag binnen de rundveehouderij?

Verduurzaming is een continu proces. Welke marge heeft de rundveehouderij nog om stappen vooruit te zetten tot die verduurzaming van onze voedselketen? Hebt u bepaalde verwachtingen richting de rundveehouderij over de aanpak ter zake?

Minister Demir heeft het woord.

Collega Coenegrachts, de duurzaamheidsmonitor werd in 2019 inderdaad opgestart. In 2019 en 2020 vulde al ongeveer drie kwart van de Belbeef-gecertificeerde rundveehouders de monitor in. Dat is eigenlijk heel positief. In 2021 zullen de gegevens van de resterende bedrijven volgens Belbeef worden gemonitord. Daarna zullen de eindresultaten worden verspreid. Ik ben heel nieuwsgierig naar die eindresultaten maar de grote opkomst stemt me alvast positief.

Het feit dat veetelers zelf beginnen na te denken hoe ze duurzamer kunnen produceren, is heel goed. Het gaat hier om een initiatief van de sector zelf waarbij de landbouwers zelf een formulier invullen. Ik hoop dat we binnenkort de resultaten van deze monitor kunnen krijgen en dat die wetenschappelijk worden begeleid.

Met deze monitor worden landbouwers zich meer bewust van het belang van bepaalde omgevingsaspecten zoals koolstofopslag in de bodem, het effect van het scheuren van graslanden, het gebruik van alternatieve waterbronnen of hernieuwbare energie.

Alle landbouwsectoren, ook de rundveehouderij, blijven inspanningen doen om te verduurzamen. De impact van de veehouderij op het vlak van ammoniak- en broeikasgasemissies is immers groot. In het regeerakkoord hebben we hiervoor een aantal zaken afgesproken. We werken aan de omslag naar een kringloopeconomie en aan circulariteit. De middelen worden maximaal ingezet op innovatieve en klimaat- en milieuvriendelijke landbouw. Collega Crevits voorziet in het volgende gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) voldoende kapstokken om de rundveesector daarbij te ondersteunen.  Dat zijn allemaal goede zaken in de goede richting. Ik kijk in elk geval uit naar de eindresultaten van de duurzaamheidsmonitor van de sector zelf.

De heer Coenegrachts heeft het woord.

Minister, die monitorresultaten zijn zeer bemoedigend maar ze moeten vooral ook aanmoedigend zijn. Als we zien dat zeven op de tien rundveehouderijen actief CO2 opslaan, dan zijn er nog drie op tien om te overtuigen. Als de helft gebruikmaakt van alternatieve waterbronnen, dat moet de andere helft worden gestimuleerd om dat ook te doen. Er zijn dus absoluut nog verdere stappen te zetten. Keulen en Rome zijn niet op een dag gebouwd en onze rundveesector is ook niet op een dag verbouwd.

We hebben dus nood aan een constructieve benadering. Ik ben dan ook blij met uw antwoord en de initiatieven die u ter zake zult nemen.

Ik heb nog een specifieke bijkomende vraag. Als het over koolstofopslag in weilanden gaat, dan wordt er ook wel eens gekeken naar agroforestry. Daar doen we in Vlaanderen nog te weinig mee. Dat is een beetje mijn stokpaardje geworden in het parlement. Ik zie de voorzitter van de commissie Landbouw hier zitten. Toen ik nog lid was van die commissie, ging het daar vaker over. Na een jaar of tien wordt daar in Vlaanderen maar enkele honderden hectare voor gebruikt, terwijl men in Nederland een zeer ambitieus actieplan heeft afgekondigd om tegen 2030 enkele tienduizenden hectare met agroforestry te bewerken. Ik begrijp dat dat voor een groot stuk bij minister Crevits zit. Maar met alles wat er op de landbouwsector afkomt, waar ook u vanuit Leefmilieu bij betrokken bent, is het misschien nuttig om de vraag te stellen of ook vanuit uw administratie al gekeken is naar de voordelen van agroforestry en hoe u eventueel in samenwerking met minister Crevits daar verder op kunt inzetten.

Mevrouw Rombouts heeft het woord.

Collega’s, ik wil me aansluiten bij deze vraag, zeker omdat er rond het element van koolstofopslag en de mogelijkheden die de landbouw daarin biedt, heel wat potentieel is. Dat is natuurlijk ruimer dan specifiek de sector. De collega heeft verwezen naar de mogelijkheden rond agroforestry. Het is heel belangrijk dat de regelgeving en het kader dat daaromtrent bestaat, kansen biedt. Maar er zijn ruimere mogelijkheden dan enkel bos en agroforestry op landbouwgrond om effectief in te zetten op die koolstofopslag.

Ik denk dat het een kans is om daarin een samenwerking te hebben met landbouwers. Het is een maatschappelijke meerwaarde die wordt gecreëerd. Ik heb daar in het verleden al verschillende keren in het debat naar verwezen. Ik kijk zeker uit naar win-wins en verdienmodellen om landbouwers als ondernemers kansen te geven in bijvoorbeeld het aangaan van maatschappelijke uitdagingen, naast hun taakstelling en hun corebusiness rond landbouw- en voedselproductie. We moeten echt creatief nadenken, willen we een economische sector extra kansen geven of laten investeren in ruimere maatschappelijke meerwaarde, en we moeten naar verdienmodellen kijken. Minister, ik hoop dat u bereid bent om hun en de sector een positieve stimulans te geven op dat vlak.

De heer Pieters heeft het woord.

Collega Coenegrachts had het als alternatief over de agroforestry. Wij hebben hier in de gemeente een beetje een exclusief alternatief, en dat is de rasterlandbouw, wat ik al eerder in het parlement heb aangehaald. Agroforestry is tegen de verdroging en zorgt voor koolstofopslag. Het heeft meerdere voordelen. Maar voor de rasterlandbouw blijkt in Vlaanderen maar één groot gebied ruimtelijk aangegeven te zijn. Het heeft ook voordelen op het vlak van droogtebestrijding en opslag van CO2. Misschien kan daar ook enige aandacht naartoe gaan.

Minister Demir heeft het woord.

Collega's, dank u wel voor de verschillende invalshoeken. Agroforestry vertrekt vanuit het departement Landbouw en wordt er ook door ondersteund. Maar wij zijn uiteraard bereid om samen te werken vanuit Leefmilieu om te kijken waar win-wins zitten. Er zijn zeker voordelen voor Omgeving, denk maar aan klimaatadaptatie en erosiebestrijding. Ik wil zeker kijken waar we samen die win-wins kunnen realiseren. Ik heb met minister Crevits al een paar keer het GLB besproken en daar zitten ook een aantal positieve elementen in om tot een mooi verhaal te komen. Ik denk ook wel dat de landbouwsector daar wil aan meewerken. Vanuit de overheid moeten we dat proberen te faciliteren en te ondersteunen op een verstandige manier.

De vraag om uitleg is afgehandeld.