De monitoringstool zal beschikbaar zijn via het bestaande WatchITgrow-webplatform en zal voornamelijk gebruikmaken van gratis satellietbeelden. Dat is de doelstelling van het VLAIO LA-traject Flaxsense 2.0, dat start in oktober. Jan Sijnave, directeur van het Algemeen Belgisch Vlasverbond: “Dit traject moet onze sector klaarstomen voor een duurzame toekomst waarin telers niet alleen op basis van buikgevoel en ervaring beslissen, maar ook - en vooral - op basis van actuele en objectieve data.”
Vlasopvolging is een tijdrovend karwei
Vlas legt als teelt weinig druk op de omgeving, omdat het weinig bemesting vraagt en een positieve invloed heeft op de volgteelten en de biodiversiteit. Vlas gedijt het best op vruchtbare gronden en kan maar om de zes tot acht jaar op hetzelfde perceel geteeld worden. Daardoor verspreiden vlassers hun percelen noodgedwongen over de hele leem- en zandleemstreek, van Noord-Frankrijk over België tot Nederland. Om hun gewassen op te volgen, zijn ze al snel enkele dagen per week onderweg. En opvolging is belangrijk, want vlas is een gewas met een kort groeiseizoen dat snel reageert op bijvoorbeeld heterogeniteit in de bodem.
Jan Sijnave, directeur van het Algemeen Belgisch Vlasverbond: “Onze sector heeft alle baat bij een systeem dat teeltopvolging vanop afstand mogelijk maakt, met een goed waarschuwingssysteem dat snelle, accurate teeltbeslissingen faciliteert.” Net dat is wat Inagro, ILVO en VITO willen bewerkstelligen. “Zo’n systeem moet hoofdzakelijk tonen welke percelen een afwijkende en/of heterogene groei vertonen, zodat de vlasser nog tijdig kan ingrijpen", verduidelijkt Lies Willaert van Inagro. "Daarnaast zal de tool voorspellen wat het optimale zaaitijdstip is en waar de groei van het gewas wel of niet geremd moet worden. Vlassers willen immers een homogene oogst met goede vezelkwaliteit. Daarvoor moet het gewas gelijkmatig en vooral niet te snel groeien."
Satellietbeelden ter ondersteuning van management
Uit een eerdere studie (Inagro-ILVO) in nauwe samenwerking met een handvol vlassers bleek dat satellietbeelden een goede indicatie geven van de gewasgroei op het veld. Om daaraan een bruikbaar teeltadvies te kunnen koppelen, zal ILVO in het nieuwe LA-traject Flaxsense 2.0 – dat start in oktober – een bestaand vlasgroeimodel kalibreren en valideren. Daarvoor zullen Inagro en ILVO jaarlijks data putten uit een twintigtal praktijkpercelen die ze zowel vanop de grond als met satellietbeelden zullen opvolgen.
Daarnaast zullen Inagro en ILVO specifieke proeven aanleggen om het verschil in groei tussen de variëteiten na te gaan en de impact van een groeiregulator op de groei van het vlas te meten. Die proeven worden ook met drones opgevolgd. “Met die data zullen wij een beslissingsondersteunende tool opzetten rond het remmen van het vlas, zodat vlassers onderbouwd kunnen beslissen of remming al dan niet (pleksgewijs) nodig is", vertelt Jonathan Van Beek van ILVO. "Via het gebruik van bodemvochtkaarten en satellietbeelden, in combinatie met de weersvoorspellingen, willen we ook adviezen opstellen over het ideale zaaitijdstip.”
Tool met groeipotentieel
Zodra het model op punt staat, worden de satellietbeelden en het bijbehorende teeltadvies toegankelijk gemaakt voor vlastelers via een digitale vlastool. Die zal een plaats krijgen in het webplatform WatchITgrow, dat VITO eerder al ontwikkelde. “WatchITgrow is een onafhankelijk online informatieplatform, oorspronkelijk ontwikkeld voor de aardappelsector. Het platform staat landbouwers bij om tal van teelten vlot en efficiënt op te volgen met behulp van satellietgegevens, bodem- en weergegevens en vele andere data", vult Jürgen Decloedt van VITO aan.
Het platform voorziet dat er taakkaarten aangemaakt kunnen worden (voor variabel planten, bemesten, irrigeren,…) en dat de moderne landbouwer teeltgegevens digitaal kan bewaren. "Dankzij het Flaxsense 2.0 LA-traject kunnen we WatchITgrow uitbreiden met het nieuwe groeimodel voor vlas, en zo tegemoetkomen aan de specifieke noden en uitdagingen van de vlassector”, klinkt het.
Dat de tool ontwikkeld wordt op expliciete vraag van en mét de sector, is opmerkelijk. Het vlasverbond (ABV) ziet dan ook groeipotentieel in de tool en erkent dat het een goed moment is om erin te investeren, nu een verjonging aan de gang is bij de vlassers. Jan Sijnave van ABV: “Op termijn kunnen we de groei van de gewassen op de percelen vergelijken met een optimale groei, en een benchmark voor de sector uitwerken. Hoe meer datasets het platform kunnen voeden, hoe beter het zal worden. Voor de nieuwe generatie vlassers die verder aan risicospreiding en verduurzaming wil doen, is dat belangrijk.”
