Gevaar van overstromingen voor plant en dier

Naast de hoge tol aan menselijke slachtoffers en de directe materiële schade hebben de overstromingen van de voorbije weken ook andere verregaande gevolgen voor getroffen bedrijven in de voedselketen. “De risico’s die samenhangen met de consumptie van producten uit overstroomde gebieden door mens of dier moeten geval per geval worden beoordeeld”, stelt het FAVV.

Water
De diverse chemische en (micro-)biologische verontreinigingen die met overstromingen gepaard gaan, kunnen variëren van plaats tot plaats. Operatoren moeten deze mogelijke verontreinigingen bekijken in het kader van hun autocontrole en, indien nodig, maatregelen nemen.

De operatoren moeten binnen hun autocontrolesysteem rekening houden met de mogelijke impact van het noodweer op het water dat zij gebruiken voor hun gewassen of dieren. “Overstromingen kunnen immers een langdurige impact hebben op de kwaliteit van de waterbronnen voor eigen productie van drinkwater. Zo kunnen waterputten, bijvoorbeeld, verontreinigd worden door uitzonderlijke instroom van pathogenen of contaminanten.”

Het gebruik van water uit drinkwaterputten en regenwaterciternes in de overstromingsregio wordt daarom momenteel afgeraden. Aan de hand van analyses kan je nagaan of het water veilig is voor gebruik als drinkwater. Het ontsmetten van intern leidingnetwerk kan nodig zijn.

Bij grootschalige overstromingen komt in bepaalde regio’s de drinkwaterbevoorrading door de drinkwatermaatschappijen in het gevaar door stroomonderbrekingen, leidingbreuken of verontreiniging van waterwingebieden. Er kan ook een impact zijn op regio’s die niet overstroomd werden. De drinkwatermaatschappij van jouw regio kan hier meer informatie over geven.

Info voor plantaardige productie
Omdat plantaardige producten tijdens een overstroming met water van heel uiteenlopende oorsprong in contact kunnen komen (bijvoorbeeld niet alleen regenwater, maar ook afvalwater uit rioleringen, water verontreinigd door overgelopen mazouttanks, afvloeiend water uit stedelijke of industriegebieden) gelden volgende algemene aanbevelingen:

“Indien er kort voor de oogst van een gewas (tot 2 weken) direct contact is van het eetbaar gedeelte van groente en fruit met overstromingswater, wordt aanbevolen de producten die bestemd zijn om rauw te consumeren, te vernietigen. Indien de oogst later plaatsvindt en voor niet kant-en-klare plantaardige producten wordt aanbevolen een extra monitoring uit te voeren.”

“De gebruikers van overstroomde landbouwgronden alsook de verantwoordelijken van verwerkende industrie en handel in levensmiddelen die getroffen zijn door overstromingen moeten verhoogde aandacht hebben voor goede werkpraktijken, zoals bijvoorbeeld het respecteren van wachttijden voor oogsten of voor het terug in gebruik nemen van landbouwgrond, het controleren van de waterkwaliteit voor irrigatie, monitoren van kwaliteit en hygiëne van de geoogste producten aangeleverd voor verdere verwerking...”

Info voor veehouders
Gezien de catastrofale weersomstandigheden van de laatste dagen bevinden sommige beslagen met runderen, schapen en dergelijke zich op overstroomde weiden of in ondergelopen stallen.

Het is uitzonderlijk toegestaan om, rekening houdend met de sanitaire statuut van het gastbeslag en het ontvangende beslag dat:

- Een kudde die zich in een noodsituatie bevindt door de actuele weersomstandigheden (overstroomde weide of ondergelopen stal) terecht kan in de installaties van een ander landbouwbedrijf met hetzelfde sanitair statuut en zonder de dieren te mengen;

- De houder bevestigt bij verklaring op eer dat hij zich in een hogervermelde noodsituatie bevindt en engageert zicht om de gelijkwaardigheid van de sanitaire statuten te respecteren en zijn beslag niet te mengen met dat van houder die het ontvangt.