Heveige regenval en overstromingen juni/juli 2021: indirecte gevolgen

De eerste stap die de overheid moet doen, is volgens ABS een stuk zorg wegnemen. “Dit kan door duidelijk te maken dat er rekening zal gehouden worden met de uitzonderlijke omstandigheden en men daar ook duidelijk naar handelt. Het kan niet moeilijk zijn om een aantal gebieden af te bakenen waar door overstromingen zowat alles verloren is gegaan. Hetzelfde geldt voor gebieden waar er weliswaar geen overstromingen waren, maar waar door de overvloedige regenval de percelen in slechte staat verkeren en er best gewacht wordt vooraleer enige grondbewerking te doen”, stelt Mark Wulfrancke van het ABS.

Hij adviseert landbouwers doelgericht te communiceren over de overmacht die hen overvallen is. Overleg met de landbouworganisaties is volgens hem nodig om tot een werkbaar kader te komen. “Sluit de ogen niet voor het leed dat er is. Zeg niet dat je als landbouwer maar achteraf bezwaar moet aantekenen indien het tot sancties komt”, wil hij laten weten aan de overheid.

Het ABS kreeg alvast goed nieuws van het departement Landbouw en Visserij. Die ging in op hun vraag voor uitstel EAG in de landbouwstreek Polders en Duinen. Landbouwers zullen het wel zelf moeten melden. Daarnaast richtte de boerenorganisatie zich ook naar de Mestbank. “Van hen is er nog geen afdoend antwoord gekomen om ook hier nu al te anticiperen op wat onvermijdelijk komt, namelijk de onmogelijkheid om de deadlines, voorzien in MAP 6 te halen”, klinkt het.

Dit komt omdat door de ramp teeltplannen worden omgegooid, zaaidata verschoven (boontjes, rapen,..), oogstdata uitgesteld en zo verder. “Een boer zijn portefeuille ligt buiten op het veld en eigenlijk gaat dit ook op voor alle bureaucratische regelgeving die onze landbouwers treft. Je kunt in het begin van het seizoen een perfecte planning en administratie opmaken, maar dit biedt geen sluitende garantie dat het je gegund wordt en dat halfweg het seizoen je perfecte planning alleen nog vuilbakwaarde heeft.”

Sommige deadlines zijn absoluut niet meer mogelijk. “Nateelten (die geen vanggewas zijn) bedoeld om voor 1 augustus in te zaaien of te planten, kunnen niet gezaaid worden. Het gevolg hiervan is dat deze niet meer bemest kunnen worden. De wintergerst is dan wel van het land, maar dat wil niet zeggen dat dat land per definitie nu geschikt is voor de volgende teelt. Maar ook de vanggewassen zullen er niet tijdig in geraken. 15 september is misschien nog ver weg, maar de aardappeloogst (middenvroeg) zal niet tijdig afgerond zijn, zodat tijdig alle vanggewassen zaaien quasi onmogelijk zal zijn.”

Het ABS ziet alvast voldoende oplossingen, “maar daar is wat creativiteit en realiteitszin voor nodig. Een daarvan is het openstellen van de equivalente maatregel wintergranen na een nitraatgevoelige hoofdteelt. Er kan geschoven worden met een aantal datums waar het nodig is. Draagvlak voor een bepaalde regel kweek je ook door in te grijpen als blijkt dat het gewoonweg onmogelijk is om een bepaalde regel na te leven.”

Wat de gevolgen van de overstromingen zijn, is voor het ABS momenteel nog moeilijk te zeggen. “Directe schade door verloren vee en gewas is zeer zichtbaar en eenvoudig te becijferen. Moeilijker wordt het als het gaat over ondergelopen weides, die er op het eerste zicht nog vrij goed uitzien. Na het opruimen van het zichtbare afval komt er hopelijk geen verdere schade aan het licht.”

En zo zijn er nog wel wat vergeten schadeposten op te noemen. “Laat ons ook de voedervoorraden (silo’s met ruwvoeders gras en maïs) niet vergeten. Hoe gaat de onderzijde, die kort of lang onder water gestaan heeft verder evolueren? Wat met weggestroomde afdekkingen? Daarnaast denken we aan de ondergelopen mestkelders. De mest die met het water mee gestroomd is, is ongevaarlijk voor de bevolking. De hoeveelheden zijn miniem ten opzichte van de kolkende watermassa’s en het bevat geen giftige stoffen. Maar de landbouwer is wel een pak waardevolle nutriënten kwijt en hij zal moeten rekenen op de goodwill van de mestbank om dit verlies te aanvaarden en te kunnen compenseren.”