De voorzitter
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer De Roo geeft het woord.
Stijn De Roo (CD&V)
Groene plekken hebben een verkoelend effect in de stad. Dat was al langer bekend, maar recent werd de mate waarin dit verkoelend effect optreedt gekwantificeerd. Onder andere het Joint Research Centre van de Europese Commissie voerde een studie uit, die werd gepubliceerd in het Sustainable Cities and Society journal.
Het opzet van de studie was vrij eenvoudig. De onderzoekers analyseerden op basis van infraroodmetingen door satellieten de gemiddelde temperatuur tijdens de maanden juli en augustus in ruim zeshonderd Europese steden en hun nabije omgeving. Die data legden ze naast cijfers over de hoeveelheid groen in de stad, eveneens vanuit satellieten gemeten. Uit de analyse bleek dat om een stad met 1 graad af te koelen, 15 procent van de oppervlakte met bomen bedekt moet zijn.
Ook de Milieu- en Natuurraad van Vlaanderen (Minaraadà lijkt overtuigd van groene stadsinfrastructuur. Tijdens het colloquium ter ere van de dertigste verjaardag van deze raad, had men het onder andere over good practices die geïmplementeerd worden in Gent, zoals groene klimaatassen, wijkparken, groendaken, geveltuinen enzovoort.
In dezen lijkt een cruciale rol weggelegd voor de sierteeltsector en de boomtelers, aangezien zij zullen instaan voor het aanleveren van kwalitatief en duurzaam plantmateriaal. Voor de sierteeltsector is een cruciale rol weggelegd om de verdere vergroening van kernen te laten slagen. Naast het aanleveren van kwalitatief plantmateriaal kan hun kennis ingezet worden om de diensten die bomen vervullen af te wegen en de keuzecriteria scherp te stellen.
Welke ondersteuning biedt u aan de sierteeltsector en de boomtelers in het ontwikkelen van plantensoorten die specifieke diensten kunnen vervullen in stedelijk gebied, bijvoorbeeld op het vlak van wortelontwikkeling, waardoor een aantal voetpadtegels en dergelijke niet naar boven komen, maar ook op het vlak van droogteresistentie, performantie in het koelen, en ongetwijfeld ook op het vlak van andere diensten?
Ziet u kansen om de positieve effecten van een doordachte inplanting van groene ruimtes in stedelijk gebied en de kennis die binnen de sierteeltsector aanwezig is onder de aandacht te brengen van lokale besturen, landschapsarchitecten, tuinaannemers en groendiensten? Zo ja, op welke manier?
De voorzitter
Minister Crevits heeft het woord.
Minister Hilde Crevits
Net als de andere praktijkcentra ontvangt het Proefcentrum voor Sierteelt (PCS) een jaarlijks subsidiebedrag voor het uitvoeren van sectorspecifiek praktijkonderzoek en praktijkvoorlichting. Een belangrijk thema hieronder is de klimaatverandering en de klimaatadaptatie.
We hebben ook de praktijkcentra extra middelen toegekend via het relanceplan Vlaamse Veerkracht.
Binnen het proefprogramma van de afdeling Boomkwekerij op het PCS wordt sinds 2009 ingezet op het verzamelen van nieuwe en interessante boomsoorten en cultivars, om zo vermeerderingsmateriaal beschikbaar te stellen voor boomtelers. De soorten worden geselecteerd op hun tolerantie tegen bepaalde ziekten of plagen en specifieke esthetische kenmerken, maar sinds 2018 worden de soorten ook specifiek opgevolgd naar hun tolerantie tegen droogte en hitte tijdens de lange droogteperiodes in 2018, 2019 en 2020. Deze kennis werd verspreid naar de boomkwekerijsector tijdens de jaarlijkse studiedagen.
Tevens wordt aan telers de mogelijkheid geboden om door middel van proefopvolging te bekijken hoe nieuwe soorten omgaan met extreme weersomstandigheden. Op die manier wordt ervaring en kennis opgedaan over ‘de juiste plant op de juiste plaats’.
Binnen de afdeling Groen van het PCS wordt praktijkonderzoek uitgevoerd ter ondersteuning van groenvoorzieners, zoals lokale besturen, landschapsarchitecten, tuinaannemers, projectontwikkelaars enzovoort. De focus ligt op het realiseren van multifunctionele groenzones met een minimaal onderhoud. Er wordt sterk ingezet op soorten voor specifieke toepassingen zoals geveltuinen, groenblijvende vormheesters, bodembedekking en het voorzien van voedsel voor bijen, vlinders en vogels.
Dit jaar wordt ook een overlegplatform rond klimaatbomen opgestart tussen de sierteeltsector, die al een eigen lijst samenstelde, en de groensector, die ervaringen heeft uit aanplantingen in steden en gemeenten. Op die manier kun je tot een dynamische lijst met klimaatbomen komen.
Ik kom tot uw tweede vraag. Ik zie inderdaad kansen om de positieve effecten van een dergelijke inplanting en de kennis binnen de sierteeltsector onder de aandacht van lokale besturen, groendiensten, tuinaannemers en andere actoren te brengen.
Momenteel wordt de European Nurserystock Association ondersteund met een Europese promotiesubsidie naar lokale overheden, projectontwikkelaars en architecten toe binnen het ‘Green Cities’-project. Dat heeft in 2018 geresulteerd in een lijst met klimaatbomen vanuit de Vlaamse boomtelers. Eind 2021 werd door dit project het ‘Zakboek voor klimaatadaptief groen in de stad’ uitgebracht. Daarbinnen is er een hoofdstuk ‘Groene steden in de praktijk’, dat door de afdeling Groen van het PCS werd aangebracht. Op 24 september 2021 werd dat toegelicht tijdens het seminarie ‘More Green Cities for Europe’. Zulke evenementen slaan belangrijke bruggen tussen de sierteelt- en groensector voor de realisatie van meer kwalitatieve groenzones.
De voorzitter
De heer De Roo heeft het woord.
Stijn De Roo (CD&V)
Minister, ik dank u voor uw antwoord.
Het overlegplatform tussen de sierteelt en de groensector is een zeer goed initiatief dat wordt genomen om hen rond de tafel te krijgen. Er is zeer veel kennis aanwezig bij beide. Kennis bundelen lijkt mij dan ook zeer relevant.
Er komen meer en meer signalen, onder andere vanuit de boomsector, dat men niet altijd naar inheemse boomsoorten moet gaan kijken, zeker niet in kernen in stedelijk gebied of andere dorpskernen. Wegens de hogere temperaturen of andere eigenschappen kunnen een aantal niet-inheemse soorten daar soms een betere rol vervullen dan inheemse soorten. Dat soort inzichten heeft natuurlijk wat tijd nodig. Daarom is het ook goed dat men samen rond de tafel zit en dat er bruggen worden geslagen via evenementen, via hand- of zakboeken en andere studiedagen.
Minister, ik ben tevreden met de steun die u daar geeft aan het PCS. Ik wil u vragen om die steun de komende jaren vol te houden. Want klimaatadaptie en afkoeling van kernen en steden wordt een zeer grote uitdaging. We moeten die met beide handen vastnemen, via de proefcentra, maar ook via de sierteeltsector, de boomteeltsector en iedereen die bezig is met het aanplanten van openbaar groen.
Ik heb geen bijkomende vragen.
De voorzitter
De vraag om uitleg is afgehandeld.
