Logistiek
Waar de aardappeltelers een maand geleden nog mooie perspectieven hadden voor de verkoop van hun resterende oogst van vorig jaar, lijkt de situatie nu iets minder rooskleurig. Op één week tijd steeg de aardappelprijs begin februari nog met 30 euro tot 200 euro per ton, een behoorlijk hoog bedrag, relatief vroeg op het seizoen. We zitten in een vraaggedreven markt.
De Belgische aardappelverwerkers zijn immers de grootste exporteur van verwerkte aardappelproducten ter wereld, niet alleen nodig voor de uitvoer van hun verwerkte producten, maar ook voor de invoer van andere grondstoffen die nodig zijn voor de productie van aardappelproducten.
Bij het uitbreken van de coronacrisis werden de aardappelverwerkers al geconfronteerd met snel stijgende kosten voor containervervoer, verpakking en bakolie. Ook de energiekosten zijn de laatste tijd geëvolueerd tot een flinke uitdaging. De oorlog in Oekraïne heeft daar nu nog een grote schep bovenop gedaan.
Bevoorrading zonnebloemolie
Het meest problematische voor de Belgische aardappelverwerkers is de bevoorrading van zonnebloemolie. De sector is voor die grondstof voor 75 à 80% afhankelijk van invoer uit Rusland en Oekraïne. Hetzelfde geldt trouwens voor koolzaadolie en eieren; De hoge energieprijzen zijn een bijkomende grote zorg. In die mate zelfs dat de processen die de meeste energie nodig hebben, zoals de vlokkenlijnen, onder druk dreigen te komen.
De timing is volgens hem hoogst ongelukkig, net nu we in de herstelperiode na corona zitten.
Rustige markt
Omwille van de disruptie van de markten en het onzekere klimaat zijn er bijzonder weinig transacties van aardappelen in België. Om die reden heeft Belgapom al twee weken op rij geen aardappelnotering bekendgemaakt, enkel de laatste week was er een notering voor de variëteit Challenger.
De oorlog in Oekraïne heeft voor een schrikreactie heeft gezorgd op de aardappelmarkten. De termijnmarkt daalde plots van 220 euro per ton naar 185 euro/ton voor afwikkeling van het contract in april 2022. Nadien herstelde de markt zich wel opnieuw wat tot zo’n 200 euro per ton.
De markt bijft rustig - anders dan bij de corona-uitbraak. Zeer belangrijk!
De combinatie van niet zo’n grote aardappelvoorraden en de verwerking die sterk door draait, zou in een normale wereld voor een heel ander beeld hebben gezorgd.
Aardappeltermijnmarkt
De termijnmarkt van het april 2023 contract sloot gisteren 8 maart op 20,20 euro/100 kilo. Dat is in de lange voorgeschiedenis van de aardappeltermijnmarkt nog niet eerder voorgekomen. Aan het actuele prijsniveau voor de nieuwe oogst kan worden afgeleid dat de wereld veranderd is. Dat is sowieso al het geval als het om de aardappelsector gaat maar wordt momenteel versterkt door de oorlog in de Oekraïne.
Aardappelcontracten 2022-2023
De hamvraag voor de telers: hoeveel dient op de nu aangeboden contracten bijgeteld worden om (enigszins) aan de zeer snel stijgende productiekostprijzen te voldoen???
We zitten in in rollercoaster: reken, tel, negocieer!
Sofie Scherpereel - Landbouwdeskundige
