Sinds het reeds eerder ingestelde handelsembargo door Rusland (2014) was het kanaal naar en via Wit-Rusland een welgekomen uitweg. De recente ontwikkelingen op Europees en geopolitiek vlak zorgen meteen voor de zoveelste klap voor de Vlaamse fruittelers. Door het ineenstorten van de prijzen op de Europese markten, ten gevolge van het plotse overaanbod, lopen fruittelers tegen verliezen aan van €3.000/ha peren.
Vanuit het Algemeen Boerensyndicaat riepen we dan ook reeds federaal minister van landbouw David Clarinval op om de sector als sector in crisis te erkennen waardoor een aantal maatregelen in voege kunnen treden wat betreft het sociaal statuut van de fruittelers (uitstel bijdragebetaling). De minister ging in op onze vraag.
Daarnaast vragen we de Vlaamse overheid om op Europees niveau te pleiten voor het snel activeren van alle mogelijke interventie- en steunmechanismen die voorzien zijn in de Gemeenschappelijke Marktordening Groenten en fruit. Dat gebeurde in de zomer van 2014 bij de eerste complete marktverstoring door het toen ingestelde handelsembargo door Rusland. Het zoeken naar nieuwe afzetmarkten door de VLAM heeft tot op heden niet het gewenste resultaat opgeleverd waardoor er met een normale oogst zonder deze interventiemogelijkheden de fruitsector zal afstevenen op een nieuwe financiële ramp, erger dan 2018.
Op de Europese Landbouwraad van 21 maart stond de toestand in Oekraïne en impact daarvan op de agro-voedingsketen op de agenda. Wij pleitten bij verschillende Belgische ministers van Landbouw voor het activeren van alle mogelijk maatregelen om ook de fruit (en groente) sector door deze ongeziene crisis te loodsen.
Naast deze interventies pleitten we ook voor het grondig doorlichten van de werking van het veilingsysteem per klok. We stellen vast dat belanghebbenden niet terugdeinzen voor het creatief omgaan met het kloksysteem. Voorafgaande bestellingen (administratieve verkoop) zorgen er voor dat vaak amper enkele paletten kwaliteitsfruit op de klok gezet worden, maar die zeer beperkte aanvoer is tot op vandaag wel de referentieprijs voor een aantal gespecialiseerde handelaars, die er alle belang bij hebben om met een lage referentieprijs te kunnen komen aandraven. Zeker in tijden van hoge inputprijzen en bewaarkosten is het leggen van een bodemprijs in de markt én op de klok een absolute must. Wij roepen de betrokkenen, veilingen en overheid, dan ook op om werk te maken van het kunnen borgen van een minimumprijs voor alle producten die de klok passeren, rekening houden met reële productiekosten.
Het huidige kloksysteem is manipuleerbaar en vraagt een grondige evaluatie door externen. Een klokverkoop die niet meer gevoed word door voldoende kwaliteitsfruit kan niet langer als richtprijs fungeren in België.
Een mengprijs van verschillende verkoopsystemen zou hier een betere prijsduiding zijn en daar moet onmiddellijk aan gewerkt worden.
Met een normale Europese hartfruitoogst in 2022 zullen we afstevenen op een financiële ramp gezien de beperkte afzetmogelijkheden door handelsembargo’s ten aanzien van Wit-Rusland en Rusland en door de toestand in Oekraïne. We vragen dan ook de nodige creativiteit van heel de sector waarbij afzet en productie op elkaar afgestemd dienen te worden om een koude sanering in onze sector te voorkomen.
