De Europese Commissie geeft nog geen goedkeuring aan het toelaten van mineralenconcentraat uit dierlijke mest (renure, REcoverd MANure) als kunstmestvervanger. Hoewel er meerdere signalen waren dat de meststof goedgekeurd zou worden als alternatief voor kunstmest, stelt de Europese Commissie besluitvorming hierover uit naar voorjaar 2023. Dit gaat gelijk plaatsvinden met het besluit over het Integrale Nutriënten Management Actie Plan.
Hoge prijzen kunstmest en kunstmestvervangers
In eerdere uitgelekte conceptteksten van de kunstmestmaatregelen, was de toelating van renure concreter verwoord. Bij de behandeling van het document door de raad van Eurocommissarissen is de tekst echter aangepast. Dat blijkt tijdens de presentatie van het Europese steunpakket in verband met de hoge kunstmestprijzen. In dit plan erkent de Europese Commissie dat het gebruik van verwerkte mest, mits gebruikt in overeenstemming met de nitraatrichtlijn, een rol kan spelen om de afhankelijkheid van kunstmest bij boeren te verminderen en om kringlopen te sluiten. Daarbij zal ook gekeken worden naar verdere regelgeving over het gebruik van teruggewonnen nutriënten uit dierlijke mest.
Europarlementariër Jan Huitema (VVD) pleit al jaren voor de toelating van mineralenconcentraat. Hij is teleurgesteld en benadrukt dat er nog altijd werk te doen is om de goedkeuring te krijgen. “De tekst geeft wel een haakje om het goedgekeurd te krijgen”, zegt Huitema. Ook Esther de Lange (CDA) erkent dat er nog veel werk te doen is in het gevoelige dossier. “Maar de tijd is er rijp voor om het nu te regelen”, aldus de politica.
SGP’er Bert-Jan Ruissen reageert ernstig teleurgesteld. In een ingelast debat in het Europees Parlement roept hij de Europese Commissie op om kunstmestvervangers een echte kans te geven, in plaats van op zoek te gaan naar kunstmest in Oman, Turkmenistan en Qatar, terwijl een belangrijk deel van de oplossing gewoon hier in de EU aanwezig is. “Zorg in het actieplan voor geïntegreerd nutriëntenbeheer, dat er wel daadwerkelijk ruimte komt voor kunstmestvervangers.”
Steunpakket voor garantie kunstmest
In het kader van behoud van voedselzekerheid heeft de Europese Commissie een steunpakket voor boeren en de kunstmestsector opgesteld, om de beschikbaarheid van kunstmest te garanderen. De prijzen voor kunstmest zijn als gevolg van de oorlog in Oekraïne fors gestegen.
Landbouwcommissaris Janusz Wojciechowski biedt lidstaten ruimte in de staatssteunregels om boeren en kunstmestproducenten te ondersteunen. Ook kan in 2023 een beroep worden gedaan op de Europese crisisreserve van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB), waarin € 450 miljoen beschikbaar is. Daarnaast mogen lidstaten de kunstmestsector als kritieke sector aanwijzen als de beschikbaarheid van gas beperkt wordt.
Meer transparantie in de kunstmestmarkt
De Europese Commissie gaat daarnaast werken aan meer transparantie in de kunstmestmarkt, door de productie, gebruik, prijzen en handel beter te monitoren. Verder wordt het gebruik van groene meststoffen en beter gebruik van meststoffen en precisielandbouw gestimuleerd. Om groene initiatieven te stimuleren heeft de EU € 180 miljoen beschikbaar.
De Europese boerenorganisatie Copa-Cogeca reageert kritisch op de maatregelen van de EU. De maatregelen geven volgens hen geen oplossing voor de tekorten aan kunstmest waar de Europese boeren mee kampen.
Europees Parlementslid Hilde Vautmans (Renew Europe, Open Vld): “Op aandringen van het Europees Parlement en de Europese landbouwcommissie komt de Europese Commissie eindelijk met een voorstel rond de beschikbaarheid en betaalbaarheid van meststoffen. Hoewel ik zeer tevreden ben dat de Europese Commissie het probleem in de sector erkent en ook het belang van meststoffen voor onze voedselzekerheid, mis ik opnieuw een concrete Europese aanpak om de beschikbaarheid en betaalbaarheid van kunstmeststoffen aan te pakken. Ondanks we dit jaar een stijging van 25% zien in de opbrengsten, wordt dit volledig teniet gedaan door een enorme stijging van de kosten met 40%. De cijfers van onze landbouwers gaan in het rood. Op korte termijn zien we wel een aantal goede voorstellen, zoals de overheidssteun aan producenten én landbouwers of de overheidstussenkomst in de aankoop van kunstmeststoffen. Het is vooral op lange termijn dat ik een echte Europese strategie mis. We moeten onafhankelijk worden van derde landen voor onze kunstmeststoffen, inzetten op precisielandbouw en ook kijken naar dierlijke mest als vervanging voor kunstmeststoffen. De maatregelen die nu werden voorgesteld wijzen vooral terug naar de lidstaten. Ik hoop dat er ook nog een Europees antwoord volgt mét een strategie op lange termijn.”
