Uitblijven van een beslissing over het aangepaste stikstofakkoord

Het antwoord wordt gegeven door minister-president Jambon.

Mevrouw Schauvliege heeft het woord. 

Minister-president, water en vuur. Dat is wat u zei dat u vorig jaar verzoend had. U had een krokusakkoord bereikt: een akkoord over de betonstop, een akkoord over stikstof. We zijn een jaar verder en er blijft precies geen spaander heel van dat akkoord. Niet over de betonstop, want die is er nog altijd niet. Niet over stikstof.

Wat is er wel? Twintigduizend bezwaren, en boeren die vorige week en vandaag op straat kwamen.

En intussen wordt de ene vergunning na de andere vernietigd, of niet verleend. We hadden Kortessem, het natuurproject in Gooik, we hadden de serres in Overijse, Uplace, het Shopping Center van Wijnegem vandaag. Denkt u dan dat dit tot urgentie leidt? Ik zie het niet. Ik zie alleen maar ministers die vechtend over straat rollen, die elke dag andere verklaringen in de pers doen. Minister, u hebt uw troepen niet op orde. Het lijkt wel of de verkiezingscampagne reeds begonnen is. Dat is misschien ook wel zo. De Vlaming, de boeren, de natuurorganisaties, de ondernemers, die hebben daar geen boodschap aan.

Mijn vraag is dan ook aan u, minister-president, en het is de vraag die iedereen hier bezig houdt, na de zoveelste aankondiging: wanneer komt u eindelijk tot een uitgewerkt stikstofkader? (Applaus bij Groen)

De heer Janssens heeft het woord.

Minister-president, hier staat u weer, met ongetwijfeld een leeg blad. Het is een déjà-vu. Zonder akkoord, maar wel openlijke ruzie in de Vlaamse Regering. Een déjà-vu, na het debacle met de Septemberverklaring van september.

Dat zou me koud laten, als daar geen grote groep Vlamingen op dit moment de dupe van is. Met name onze tienduizenden boeren en hun families, die al een jaar lang in onzekerheid leven, niet wetend of hun bedrijf door de tirannie van de Vlaamse regeltjes al dan niet gesloten zal worden, niet wetend of ze investeringen kunnen doen, niet wetend of alles waar ze heel hun leven met hart en ziel voor gewerkt hebben, nog verdergezet zal kunnen worden, omdat de Vlaamse regeringspartijen liever politieke spelletjes spelen in de plaats van de landbouw in Vlaanderen een duidelijke en noodzakelijke toekomst te geven.

Want landbouwers willen aan de slag. Ze willen investeren. Ze willen zelfs inspanningen doen om de mogelijke milieuvervuiling tegen te gaan. Maar het leven wordt hen zuur gemaakt, en het werken onmogelijk, omdat u er niet in slaagt uw job te doen, omdat u er niet in slaagt om een akkoord te vinden.

Dus wil ik u vragen, minister-president: los het op. Geef de boeren eindelijk duidelijkheid, en een toekomst. Geef ze de Europese subsidies waar ze recht op hebben, in de plaats van ze al twee maanden lang door minister Demir te laten tegenhouden. Want hoe zot is dat trouwens? Europa geeft geld aan Vlaanderen om de sector te ondersteunen, en Vlaanderen zegt vervolgens: “neen, we zullen dat geld niet aan onze boeren geven. We houden dat tegen, en we laten de boeren verder in hun eigen sop gaar koken.” Dat is toch onvoorstelbaar, ongezien en onaanvaardbaar.

Intussen is er een vergunningenstop. Minister Demir weigert al negen op de tien vergunningen voor landbouwers. En het kan nog ridiculer: gisteren werd bekend dat het Shopping Center in Wijnegem niet mag uitbreiden omdat het 0,004 procent te veel stikstof uitstoot. Dat is toch pure Kafka in Vlaanderen.

Dus wil ik u vragen, minister-president: wanneer krijgen ondernemingen in Vlaanderen eindelijk duidelijkheid en zekerheid? Wanneer krijgen de boeren hun centen? Wanneer zal uw coalitie eindelijk eens ophouden met ruzie maken, en een akkoord sluiten dat niet de gedwongen sluiting van de bedrijven voor ogen heeft, maar een akkoord met een hart voor onze landbouwsector? (Applaus bij het Vlaams Belang)

Minister-president Jambon heeft het woord.

Beste collega’s, het is inderdaad zo dat in het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) verwezen wordt naar de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS), naar het stikstofakkoord. Die twee dingen gaan hand in hand, en we moeten dus een akkoord over beide zaken maken, om inderdaad die rechtszekerheid aan de sectoren te kunnen geven. We zijn daar al enkele maanden hard aan aan het werken. De bezwaren zijn binnengekomen. De administratie heeft die bezwaren allemaal beantwoord. Sedert december zijn we ook het politieke antwoord daarop aan het maken, en dat vordert gestaag, maar ik zal het niet verhelen: het is een moeilijke job.

De insteek is dat we het politiek akkoord dat we vorig jaar bij krokus gesloten hebben op basis van de bezwaren, robuuster willen maken. Dat is de insteek. Tegelijkertijd willen we de doelstelling handhaven om tegen 2030 de stikstofuitstoot te halveren. Laat ons niet vergeten, zo’n stikstofakkoord, gebundeld met het GLB, is in het belang van alle sectoren: van de industrie, van de landbouw, van de transportsector, dus van alle sectoren, en in het belang van rechtszekerheid en vergunningszekerheid.

Dus ik ben meer dan wie ook ervan overtuigd dat de tijd dringt, dat het tijd is om te beslissen en we werken daar ook dag en nacht aan. Het zal een kwestie zijn om de volgende dagen tot een akkoord te komen. De tijd dringt en we moeten snel gaan beslissen. Het is natuurlijk zo dat je een akkoord tussen drie partijen nodig hebt. Er wordt op een volwassen wijze rond de onderhandelingstafel met elkaar gepraat maar ik zal niet verhelen dat er nog een paar moeilijke knelpunten zijn die moeten worden beslecht. Dat is nu de job van de Vlaamse Regering in de volgende dagen. (Applaus van Elke Sleurs)

Mevrouw Schauvliege heeft het woord.

Minister-president, dit is een riedeltje dat we al maanden horen en elke dag horen we iets anders of lezen we een andere verklaring. Minister Brouns pleitte bijvoorbeeld in de krant voor gelijke behandeling van landbouw en industrie. Gisteren zei minister Demir dat dat absoluut geen onderwerp aan de onderhandelingstafel kon zijn. Minister Brouns pleit voor het afstappen van de verplichte sluiting van de rode bedrijven. Minister Demir zei dat dit niet in het akkoord staat en dat ze daar niet aan meedoet.

Intussen worden de subsidies voor de landbouwers geblokkeerd en weten zij op dit moment niet welke gewassen zij moeten zaaien omdat jullie bakkeleien over de uitbetaling van die landbouwsubsidies. Intussen gaat ook onze natuur achteruit. Zolang deze tegenstrijdige uitspraken elkaar blijven opvolgen, dag na dag, minister-president, is een akkoord verder weg dan ooit en blijven die subsidies geblokkeerd. Minister-president, uw ministers, maar vooral hun standpunten, moeten met elkaar worden verzoend. Hoe zult u die standpunten met elkaar verzoenen? (Applaus bij Groen)

De heer Janssens heeft het woord.

Minister-president, toen u zei dat u binnen een paar dagen zou gaan landen, las ik in de ogen van de cd&v-collega’s: ‘forget it’. Dat is inderdaad ook wat we in de praktijk zien. Cd&v voert wel een show op, staat zogezegd op de bres voor de boeren, maar als ik naar de feiten kijk, blijkt toch wel iets heel anders.

Minister Crevits, hier aanwezig, sloot vorig jaar dat fameuze stikstofakkoord waardoor heel wat landbouwbedrijven moeten sluiten en andere boeren onhaalbare regeltjes opgelegd krijgen. Minister Brouns dient plannen in bij de Europese Commissie waarin de sluiting van die rode bedrijven integraal is opgenomen. Collega’s van de cd&v, ik zou u toch ook willen vragen waarom, als u verklaart dat u het akkoord van vorig jaar wilt wijzigen, datzelfde akkoord integraal deel uitmaakt van de plannen die uw eigen minister, minister Brouns, in Europa indient. Als u inderdaad niet wilt dat er bedrijven verplicht gesloten worden tegen 2025, waarom zet u dat dan in uw eigen plannen? Waarom zorgt u er ook niet voor dat de boeren hun centen krijgen? Er ligt 300 miljoen euro in de schuif van de minister-president maar onze boeren in Vlaanderen krijgen het niet terwijl boeren in andere landen het wel krijgen. Geen woorden maar daden. Toon nu eindelijk eens een beetje daadkracht. (Applaus bij het Vlaams Belang)

De heer Coenegrachts heeft het woord.

De oppositie komt vandaag, van links tot rechts, een vrij demagogisch verhaal brengen over ons stikstofakkoord. (Opmerkingen bij het Vlaams Belang)

Het wil ook nog de indruk wekken daarmee de landbouwsector twee stappen vooruit te helpen. Het is voor hun rekening. Ik heb u horen zeggen dat u wilt gaan voor een rechtszeker kader, voor de rechtszekerheid voor bedrijven.

Collega Schauvliege heeft voorgelezen uit de kranten. Het is fijn dat mensen die ook lezen. (Opmerkingen van Stijn Bex)

Maar wat echt telt, minister-president, is een akkoord waarmee u zult landen, waarmee u naar dit parlement zult komen en waarmee u de landbouwsector een rechtszekere toekomst zult kunnen garanderen. Dat is waar wij naar uitkijken en hoe u dat doet, – dat was de vraag van collega Schauvliege –, interesseert mij, in alle eerlijkheid, niet, als hier maar een rechtszeker akkoord komt te liggen. (Applaus bij Open Vld)

Mevrouw Rombouts heeft het woord.

Collega’s, van de vraagstellers heb ik alleszins gehoord dat zij ook een toekomst willen voor de landbouw. Dan is er inderdaad wel werk aan de winkel. We weten, minister, dat wat het GLB betreft er voor het dossier een akkoord is vanuit Europa. Ik wil u enkel verzoeken om dit ook zo spoedig mogelijk met de regering goed te keuren.

Wat de verwijzing binnen het PAS-beleid betreft, weet u ook dat dit in het richtinggevend gedeelte staat en dat er inderdaad verwijzingen zijn naar processen die in Vlaanderen lopen, maar dat dit niet beslissend is. 

Minister, wat betreft het PAS-verhaal hebt u in het verleden en ook vandaag verwezen naar de 20.000 bezwaarschriften en dat die inderdaad op een serieuze manier behandeld moeten worden en dat u daar met deze regering ook mee bezig bent. Dat kan ik alleen maar toejuichen. Ik hoop dat we ook op dat vlak zo snel mogelijk resultaat kunnen boeken want als we inderdaad zien dat projecten met 0,0 procent impact, zelfs niet meetbaar, wel een negatieve beoordeling krijgen, dan wordt niemand daar vrolijk van. Net daarom is er ook een aangepast stikstofkader nodig. Wij moedigen u zeker mee aan om dat gesprek binnen de regering met spoed verder te zetten. (Applaus bij cd&v)

De heer Vandenhove heeft het woord.

Collega’s, minister-president, eerlijk gezegd heb ik – in dit dossier zeker – de indruk dat we met een bende amateurs te doen hebben in plaats van met een regering. We zijn een jaar verder. Ik heb vorig jaar ongeveer dezelfde tussenkomst gedaan en een paar weken geleden ook. Op een jaar tijd bent u erin geslaagd om eigenlijk niets aan het dossier te doen. Het is binnenkort krokusverlof. Dat is het inderdaad een jaar geleden.

Minister-president, ik heb twee vragen want de laatste dagen wordt dat alsmaar minder duidelijk. Een, ik heb begrepen dat viceminister-president Hilde Crevits, die daar zit, inderdaad een jaar geleden haar woord gegeven heeft en dat er een akkoord was. Hoe zit het daar nu mee? Ik vind het ook spijtig dat de minister van Landouw, Jo Brouns, vertrokken is want ik had graag die vraag rechtstreeks aan hem gesteld. Twee, hoe zit het met de koppeling tussen industrie en landbouw die cd&v nu blijkbaar op tafel legt, maar die volgens de kranten en informele contacten eigenlijk niet op tafel gelegd wordt? (Applaus bij Vooruit en van Johan Danen)

De heer Vandaele heeft het woord.

Voorzitter, we kunnen hier natuurlijk elke week, elke dag dezelfde vragen komen stellen. Dat is ook wat er gebeurt. Gisteren nog in de commissievergadering, vandaag weer in de plenaire vergadering. Vorig week in de commissievergadering en in de plenaire vergadering. We kunnen natuurlijk ook iets anders doen, collega’s. (Opmerkingen)

Collega Vandaele heeft het woord.

We kunnen ook iets anders doen en de regering laten regeren … (Opmerkingen. Gelach)

… en de regering tot een oplossing laten komen want zoals de minister-president zegt: hier wordt inderdaad dag en nacht aan gewerkt. En het altijd maar voorstellen alsof er een heel jaar lang niets gebeurd is, is natuurlijk ook een beetje belachelijk, collega’s. We weten dat dit een zeer moeilijk dossier is, niet alleen gevoelsmatig, maar ook technisch. We weten dat er een openbaar onderzoek geweest is. Dat heeft maanden geduurd. We weten dat er 20.000 bezwaren gekomen zijn. Die moesten beantwoord worden. Het dus voorstellen alsof het allemaal een fluitje van een cent is, is toch een klein beetje makkelijk.

Wat ons betreft: ook wij willen een goed en een degelijk akkoord. Wij rekenen erop dat dat er inderdaad komt en dat er dan rechtszekerheid komt voor alle sectoren, niet alleen voor de landbouw, maar ook voor het transport, ook voor de bouwsector, ook voor de economie. (Applaus bij de N-VA)

De heer D’Haese heeft het woord.

Voorzitter, mijnheer Vandaele, de regering laten regeren: daar wachten wij nu al een jaar op. We wachten er al aan jaar op dat deze regering zou regeren, maar we zien geen regeren, we zien ruziemaken en we zien politieke spelletjes. (Opmerkingen van Wilfried Vandaele en Koen Daniëls)

Daardoor is de hele landbouwsector vandaag gegijzeld. Daardoor zit vandaag 300 miljoen euro aan subsidies met name voor de verduurzaming van de landbouw geblokkeerd, door jullie politieke spelletjes. Ik denk dat de boeren vandaag groot gelijk hebben om op straat te komen, om zich voor de ambtswoning van de minister-president te laten horen.

Onze boeren worden vandaag kapot geconcurreerd op de internationale markten. De Europese subsidies gaan vooral naar de grote agrobusiness. De kleintjes gaan ertussenuit en de grote eten die op. Boeren moeten altijd maar grotere investeringen doen om uiteindelijk hun producten aan dumpingprijzen aan de voedselindustrie te verkopen. En waarom? Om er op het einde steeds minder aan over te houden. We moeten uit de situatie waar onze boeren geplet worden tussen moordende concurrentie en bodemprijzen aan de ene kant en steeds strengere milieuvoorwaarden aan de andere kant. Daar gaat het hier vandaag niet over. Daar gaat het in de onderhandelingen niet over. Als we dat niet oplossen, dan is er geen toekomst, niet voor de verduurzaming en niet voor onze landbouw.

Mijn oproep is: stop die politieke spelletjes, zoek naar oplossingen, stop het geruzie. Zorg dat die subsidies vrij kunnen komen, maar vooral: maak een model van een landbouw die leefbaar is voor ons milieu, voor de natuur, maar vooral voor de landbouwers zelf. (Applaus bij de PVDA)

Minister-president Jambon heeft het woord.

Collega’s, als iemand tracht mij ervan te overtuigen dat er een zekere urgentie in de beslissing is, bespaar u dan die moeite, want ik ben meer dan ooit overtuigd van de urgentie in dit dossier.

Het voorstellen alsof er jaren niets is gebeurd, vind ik een beetje intellectueel oneerlijk. Ik heb van in het begin gezegd dat er een stikstofakkoord is en dat dat in uitvoering ging en in openbaar onderzoek. Dat hele traject heb ik destijds, vorig jaar, zo uitgetekend. Sedert december zijn die bezwaren beantwoord en zijn we bezig aan het politieke werk daarrond.

En ja, er is urgentie. En ja, we moeten snel beslissen. Er wordt gezegd dat het politieke spelletjes zijn, maar het is een fundamentele discussie over een aantal punten, bijvoorbeeld over waar de landbouw naartoe moet. Die discussies tussen partijen zijn niet noodzakelijk politieke spelletjes. Het zijn discussies die het recht hebben om te worden gevoerd en die we ook voeren. Ik zal er echt alles aan doen om zo snel mogelijk tot beslechting te komen, maar ‘it takes three to tango’ in dezen. (Applaus bij de N-VA en van Vera Jans)

Mevrouw Schauvliege heeft het woord.

Minister-president Jambon, er is een akkoord nodig dat vooruitkijkt, dat juridisch robuust is en dat doorkijkt naar 2050. En daarvoor hebben we moedige leiders nodig die vooruitdenken en nú handelen.

Het is een drama van een andere orde, maar deze ochtend las ik in de krant dat de enige stad in Turkije die de aardbevingen goed doorstond, wordt geleid door een burgemeester die doortastende bouwwetgeving oplegde en ook controleerde. Daardoor heeft hij mensenlevens gered.

Minister-president Jambon, neem daar een voorbeeld aan en zorg met uw regering voor die doortastende stikstofwetgeving die toekomst biedt aan onze landbouw, aan onze natuur en aan onze economie. (Applaus bij Groen)

De heer Janssens heeft het woord.

Minister-president, in het landbouwbeleid van de Vlaamse Regering zie ik eigenlijk drie partijen die het tegenovergestelde doen van wat ze aan de kiezer beloven. Door het onmogelijk te maken om nog aan landbouw te doen in Vlaanderen zorgt de N-VA ervoor dat de boeren hier geen enkele toekomst meer hebben en dat we voor onze voeding afhankelijk worden van het buitenland. Cd&v voert wel wat theater op, maar is medeschuldig: minister Crevits heeft zelf het stikstofakkoord goedgekeurd en minister Brouns heeft dat nog eens bevestigd in zijn gemeenschappelijk landbouwbeleid. En Open Vld keurt een plan goed waarin zelfstandigen worden verplicht om hun bedrijf te sluiten. De partij die zogenaamd voor de ondernemingen opkomt en tegen betutteling is, zegt dat je je handeltje mag sluiten als je niet aan hun dwangmatige stikstofregeltjes voldoet.

En ondertussen zie ik hier dan het Vlaams Belang dat wel nog een hart wil tonen voor de landbouwsector. (Opmerkingen. Applaus bij het Vlaams Belang)

Daarom ook roep ik mensen, Vlamingen op die ook een warm hart hebben voor de landbouw in Vlaanderen om onze petitie te tekenen op www.redonzeboeren.be. En u, minister-president Jambon, roep ik op om minister Demir aan banden te leggen, om het gezond boerenverstand te laten zegevieren en ervoor te zorgen dat we na onze energie niet ook nog voor onze voeding afhankelijk zullen worden van het buitenland. Want dat zou een drama zijn voor Vlaanderen en voor alle Vlamingen. (Applaus bij het Vlaams Belang) 

De actuele vragen zijn afgehandeld.