Verschillende boeren volgden dinsdag het actuadebat en de politieke malaise rond het stikstofdossier in het Vlaams Parlement. Ook zo’n twintig boeren uit het zwaar getroffen Turnhouts Vennengebied (TVG). Ze steunen daarbij de partijen die het opnemen voor de boeren. De conceptnota die op tafel ligt vinden ze zinloos. In die nota wordt geopperd om de boeren uit het TVG uit te kopen of te laten overstappen op akkerbouw. Het politieke spel zal de Kempense boeren worst wezen. Ze willen duidelijkheid over hun toekomst. “Met onze aanwezigheid krijgt de problematiek een gezicht”, klinkt het.
Het actuadebat in het Vlaams parlement dinsdag beloofde pittig te worden, en dat werd het ook. Al was het niet altijd even duidelijk waar het nu juist over ging: de inhoud van het stikstofdossier of de politieke malaise die het teweeg heeft gebracht? Om het politieke spel geven de landbouwers die het debat ter plaatse volgden geen fluit. Zij willen duidelijkheid over hun toekomst. Een twintigtal boeren uit het Turnhouts Vennengebied (TVG) zat in de tribune van het halfrond.
In de conceptnota die de onderhandelingen binnen de Vlaamse regering zondag deed stilvallen wordt specifiek ingegaan op het Turnhouts Vennengebied (TVG). Het is een gebied met veel veeteelt en natuur, dat ook nog eens kampt met extra stikstofuitstoot uit Nederland. Het TVG zou zwaar getroffen worden door het stikstofakkoord dat op tafel lag.
VT werd door de regering aangesteld als intendant in het Vennengebied. Hij stelt voor om alle veehouders uit het TVG vrijwillig uit te kopen. Of zoals het in de conceptnota staat: hen toegang te verlenen tot een ‘flankerend beleid’. Minister-president Jan Jambon (N-VA) vertelde dinsdag tijdens het actuadebat dat de regering 3,6 miljard in het akkoord heeft voorzien om de landbouwers uit te kopen, ook de ‘rode’ bedrijven die in 2030 sowieso moeten stoppen. Het geld kan ook dienen om anderen te helpen om hun boerderijen stikstofarm te maken.
“Een belachelijk voorstel, want de bedragen die genoemd worden, volstaan niet. En zelfs als we uitgekocht worden, zullen we er nadien nog belastingen op moeten betalen. Dan zijn we financieel nog eens gesjareld”, zucht Bart Baeyens. Hij is de vierde generatie die in Oud-Turnhout, pal in het TVG, een boerderij met vleeskuikens uitbaat. Hij zakte af naar Brussel om het debat samen met collega-landbouwers te volgen. “Zo steken we de partijen die ons steunen een hart onder de riem. Met onze aanwezigheid krijgt de problematiek een gezicht.”
De boeren wilden zich tonen in het Vlaams Parlement
Baeyens kreeg in 2020 een vergunning om twee nieuwe stallen, volledig gemoderniseerd en emissie-arm, te bouwen. Daar investeerde hij miljoenen in. Ook de bestaande stallen werden na investeringen emissie-arm gemaakt. Hij kreeg een rode PAS-brief en met de regels die nu op tafel liggen, zou hij in 2030 moeten stoppen. “Met de bedragen om ons uit te kopen, kan ik mijn lening niet eens afbetalen. Laat staan dat al het werk dat erin zit gecompenseerd zal worden.”
“Volgens de berekeningen die een landbouwbedrijf in het TVG liet maken op basis van wat er nu op tafel ligt, zou hij voor 550.000 euro vergoed worden, terwijl zijn schuld bij de bank 1,5 miljoen is. En in welke vorm is dat belastingvrij? Moeten er nog 65% belastingen op betaald worden? Dan worden we blij gemaakt met een dode mus. Er blijven zo veel vraagtekens boven onze hoofden hangen”, zegt ook Danny Hereijgers van Stuurgroep Turnhouts Vennengebied. De man, een boerenzoon, werkte onder andere in rundveegenetica, in de land- en tuinbouwsector en bij een loonwerkbedrijf.
Een ander voorstel uit de conceptnota, dat ook werd aangehaald tijdens het actuadebat, is dat de landbouwers in het TVG overschakelen op akkerbouw. Gemakkelijker gezegd dan gedaan, volgens de Kempense landbouwers.
“Een klucht”, zegt Bart Baeyens. “Niet elke grond is geschikt voor akkerbouw. En grond bijcreëren kan helemaal niet. Alle gronden zijn ofwel landbouwgrond, natuur, of bewoning”, zegt hij. “En hoe gaan die andere teelten vergoed worden? Als ze al dan niet lukken? Waar is het eigendomsrecht? Zie het op deze manier: een burger is eigenaar van een huis, en de overheid komt zeggen dat je niet mag behangen, enkel mag schilderen. Waar is de logica?”, vraagt ook Danny Hereijgers zich af.
De boeren hadden weinig verwachtingen van het debat. “Een uiteindelijke conclusie voor landbouw en tuinbouw, verwacht ik niet. Wat wij liever hadden gehad, was een dossier waarbij er intensieve gesprekken waren geweest met de landbouw, dan waren we wel tot een duurzame consensus gekomen. En de doelstellingen op korte termijn konden dan wél behaald worden.”
“Boeren zijn ook ondernemers: ze verwachten respect, en dat ze behandeld worden met dezelfde rechten en plichten als de industrie. Wat er nu gaande is, is gewoon een slechte verkiezingscampagne”, besluit Hereijgers.
“Het was een poppenkast”, zegt Bart Baeyens na het debat. “Jan Jambon deed aan het begin van het debat alsof het al helemaal in kannen en kruiken was, maar botste vervolgens op tegenspraak van bijna iedereen. Er werden zo veel vragen gesteld waar geen antwoord op is gekomen. En we hoorden steeds hetzelfde van de parlementsleden. Het is ongezien hoe Jan Jambon over zich heen laat lopen om zijn partijgenoot Zuhal Demir uit de wind te zetten.”
Duidelijkheid kregen de boeren die aanwezig waren in ieder geval niet. “Geen enkel akkoord is voor ons een goed akkoord, maar op deze manier wordt er niet eens fatsoenlijk over onderhandeld. We hebben de politici die achter ons staan wel kunnen steunen, dat opzet is geslaagd. Vlaams Belang heeft het vermeld, de rest heeft naar ons gekeken. Ze hebben geweten dat we er waren.”
