Jo Brouns, Vlaams minister van landbouw: “De biologische landbouw vervult in Vlaanderen een voortrekkersrol bij de verdere verduurzaming van de landbouwsector. Als minister van landbouw wil ik ervoor zorgen dat de biosector in Vlaanderen ook de komende jaren verder kan groeien. Ik ben dan ook verheugd over de ambitieuze doelstellingen van het nieuwe Strategisch Plan Bio 2023-2027, dat ook focust op de groei van de vraag naar biologische producten. Overheidsorganisaties zullen aangemoedigd worden om het goede voorbeeld te geven. Tegen 2027 moet 5% van de overheidscatering bestaan uit bioproducten.”
Het nieuwe Strategische Plan Bio geeft invulling aan de bio-doelstelling van de Europese “Van boer tot bord” strategie en formuleert 5*5% Vlaamse ambities op maat, wat zich concreet vertaalt in volgende streefcijfers voor 2027:
- 5% landbouwareaal: het areaal onder biologische productie neemt toe tot 30.000 ha tegen eind 2027
- 5% omzetwaarde van de biologische dierlijke productie: de omzetwaarde van de biologische dierlijke productie groeit naar 5% van de omzetwaarde van de gezamenlijke dierlijke productie (met inbegrip van zuivel)
- 5% biolandbouwbedrijven: minimaal 5% van de landbouwbedrijven zijn biobedrijven tegen eind 2027
- 5% bioconsumptie: het volume van de bioconsumptie groeit tot 5% van de totale consumptie tegen eind 2027
- 5% bio in overheidscatering: bio maakt 5% uit van de overheidscatering tegen eind 2027.
Om deze ambities te verwezenlijken, stelt het plan zes strategische doelstellingen (SD’s) voorop die onderling sterk met elkaar gelinkt zijn. Een stijgende vraag naar bioproducten (SD1) vormt een krachtige motor voor de hele bioketen. Een verdere optimalisatie van de bioketen (SD2) maakt op zijn beurt de omschakeling naar bio aantrekkelijker zodat de biolandbouw meer structureel onderdeel kan gaan uitmaken van de landbouwpraktijk in Vlaanderen (SD3). Deze drie genoemde strategische doelstellingen kunnen alleen maar verwezenlijkt worden met de juiste focus en omkadering: bio moet blijven inzetten op zijn koploperspositie in duurzaamheid (SD4), bio moet blijven investeren in onderzoek en kennis (SD5) en een sterke beleidsvisie gepaard gaand met een robuust wetgevend kader (SD6) moet de opschaling van de biologische landbouw in Vlaanderen ondersteunen.
De vooropgestelde 5*5% ambities en strategische doelstellingen vertrekken vanuit het idee dat alleen een gebalanceerde groei van vraag en aanbod voor een verdere duurzame groei van de biosector in Vlaanderen kan zorgen met inbegrip van faire prijzen voor de biolandbouwer. In het nieuwe plan komt de nadruk dan ook meer op de vraagzijde te liggen dan in het voorgaande plan. Alleen een toename van het bioareaal en het aanbod aan bioproducten nastreven, is immers zinloos als de consument niet volgt. In het plan zijn dan ook heel wat acties opgenomen die hier specifiek op inzetten. Zo zullen overheidsinstellingen en grootkeukens gestimuleerd worden om een voortrekkersrol op te nemen in het aanbieden van bioproducten en komt er wetgeving voor biocertificering in grootkeukens. Daarnaast zal, onder het motto “weten doet bio eten”, volop ingezet worden op de bewustmaking van de consument over wat “bio” precies betekent en wat de verdiensten van de biologische productie zijn. Educatieve pakkettten voor het onderwijs moeten ook kinderen en jongeren op een laagdrempelige manier kennis laten maken met het bioverhaal.
De focus op de vraagzijde betekent niet dat de aandacht voor de groei aan aanbodzijde verzwakt. In tegendeel. Vooreerst moet dit plan samen gezien worden met het nieuw Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) dat op 1 januari 2023 van start ging. Vlaanderen werkte daarvoor een GLB Strategisch Plan uit dat met een toegenomen budget voor de biosector heel wat financiële middelen voor de biolandbouwers voorziet, zowel via specifieke biosteun voor omschakeling naar en voortzetting van de biologische productie als via generieke maatregelen waarvoor de biolandbouwers door hun biologische productiemethodes bij uitstek en zonder al te veel extra inspanningen in aanmerking komen. Daarnaast moedigt het strategisch plan bio de instap in de biolandbouw aan door onder meer allerlei acties toegespitst op omschakelaars en nieuwe landbouwers, door de inzet op onderwijs, vorming, netwerking en kennisoverdacht en door het nastreven van markttransparantie en van voldoende beschikbaarheid van markt- en prijsinformatie.
