Veel later zaaien en planten brengt zeker al opbrengstverlies met zich mee

In maart viel overal in Vlaanderen opvallend meer neerslag dan normaal en ook april was koud en nat. Volgens het Proefcentrum voor de Aardappelteelt (PCA) noteerde het KMI in maart 127 mm neerslag in Ukkel. Dat is meer dan het dubbele van de normale waarde van 59 mm voor deze maand in heel de periode 1991-2020. Voor april ging het om een gemiddelde neerslaghoeveelheid van 132 mm. Dat gemiddelde verhult een aantal extremen. Zo wijst het PCA erop dat eigen metingen uitwijzen dat het in de regio Diest-Bekkevoort om 122 mm ging, terwijl in het Heuvelland maar liefst 216 mm viel.

Voorjaarsveldwerkzaamheden: bemesten, grondbewerking, zaaien en planten allemaal verlaat. Afhankelijk van de regio, van de bodem en het gewas zijn al een aantal werkzaamheden gebeurd, andere landbouwers moeten als het ware nog van start gaan. Dat is echt wel uitzonderlijk aangezien we momenteel half mei zijn. Gemiddeld genomen vallen de voorjaarswerkzaamheden in de periode half maart tot half mei. Alles is zeer lokaal en perceel per perceel dient bekeken te worden.

Verwacht wordt dat de oogstwerkzaamheden in het najaar later zullen zijn, wat dan weer problemen kan geven met de weersomstandigheden en men ook dichterbij de deadlines voor het inzaaien van vanggewassen komt.

Aardappelen: nog meer dan de helft van het areaal moet nog geplant worden, zowel in België, Noord-Frankrijk en Nederland.
In het westen wordt het uitgeplante areaal geschat op 30%, in het oosten op 70%.
(Half)-vroege/late rassen dienen nog geplat: zelden gingen de vroege rassen zo laat in de grond als dit jaar. Sin

Minder groeidagen
“Minder groeidagen betekent minder mogelijkheden om tot topopbrengsten te komen, tenzij men het gewas in oktober langer laat doorgroeien maar dat houdt dan weer risico’s in voor de oogst”, zo meent het proefcentrum. Belgapom, de Belgische federatie van de aardappelverwerkers en -handelaars, wijst erop dat men op dat vlak in Nederland al met de handen in het haar zit. “In bepaalde regio’s is het daar nu al verboden om nog na 1 oktober nog te rooien. Gelukkig hebben we dit in Vlaanderen kunnen vermijden”, zegt CEO Christophe Vermeulen.
Deze situatie zal zich volgens hem laten voelen op de markt. “Er liggen vandaag nog wel aardappelen in voorraad van vorig seizoen, maar het gaat vooral om gecontracteerde volumes. Het aanbod op de vrije markt is beperkt en dat uit zich al in de historisch hoge prijzen van 400 tot 450 euro/ton”, aldus Vermeulen. Hij vreest dat er in juli, bij de overgang van de oude naar de nieuwe oogst, tekorten kunnen ontstaan. “De huidige voorraden raken sneller op dan in andere jaren en de nieuwe oogst zal historisch laat vallen. Dat zal voor een spanningsveld zorgen, maar de meeste fabrieken zijn hierop wel voorbereid en hebben zich ingedekt.”

Suikerbieten:
De Belgische Confederatie van de Belgische Bietplanters (CBB) heeft een goed zicht op de stand van zaken van de uitzaai van suikerbieten in ons land. Ook hier is een verschil tussen het oosten en het westen van het land op te merken.
"Uit statistische gegevens weten we dat je opbrengst begint te verliezen wanneer je zaait na 10 april"
Van het totale Belgische areaal van iets meer dan 55.000 hectare moet volgens CBB nog 8.000 hectare met suikerbieten ingezaaid worden. “In de meeste regio’s is het zaad nat in de grond gegaan en komen de bieten al heel goed uit”, zegt De Wulf die erop erkent dat er in een beperkt aantal regio’s intussen wateroverlast is geweest die voor schade heeft gezorgd, maar dat het getroffen areaal in percentages beperkt is.
Gemiddeld genomen heeft de suikerbietteelt in ons land een achterstand van 3 weken.
Iscal lijkt van plan te zijn om de campagne later te laten starten als de suikerbieten echt minder opbrengen. Wellicht gaat het om een verschuiving van een 10-tal" dagen, van 15 september naar 25 september”, klinkt het bij CBB.

Maïs: in Kempen nog weinig ingezaaid
In het zuidelijke en oostelijke deel van Vlaanderen is het grootste gedeelte van de maïs ingezaaid, terwijl in het westen van het land een veel wisselvalliger beeld is te zien. In de Kempen moet dan weer nog heel wat gebeuren.

Vollegrondsgroenten
Enkele dubbele oogsten wegvallen. Late oogsttijden kunnen ook zorgen voor slechtere kwaliteit, wat dan weer kan zorgen voor minder opbrengsten.

Bovendien hebben telers vaak al planten besteld, maar die kunnen door het slechte weer niet geplant worden. “Vooral spinazie en de eerste vrucht bloemkool hebben nu veel last van deze omstandigheden. De reacties bij onze leden zijn gemengd, van grote ongerustheid tot afwachten.

Voorjaarsspinazie: maar de helft van het areaal is op dit moment uitgezaaid. Als die zaaidatum opschuift, dan valt de oogst ook later. Die dreigt samen te vallen met die van de courgetten, bloemkolen en erwten. Dat levert logistieke problemen op voor de verwerkende fabrieken.

Maar ook bij erwten, wortelen en uien doen zich problemen voor: opbrengst- en kwaliteitsverlies.

De laatste zeven jaar zijn we telkens opnieuw geconfronteerd met extreme weersomstandigheden: natte mei/juni 2016, drogte 2017/2018/2019/2020/2022, natte 2021, ... .