Over het transport van dieren in de landbouwsector

De heer Vandenhove heeft het woord.

Minister, deze vraag gaat over het transport van landbouwdieren en het al dan niet voldoende respect voor dierenwelzijn dat daarbij aan de dag gelegd wordt. Ik heb daar in het verleden al ettelijke vragen over gesteld, mondeling en schriftelijk, aan de minister van Dierenwelzijn, en ook aan uw voorgangster, denk ik, maar nu is het probleem opnieuw sterk in de actualiteit gekomen nadat mijn federale Limburgse collega Kris Verduyckt een vraag stelde aan de federale minister van Landbouw. Daaruit zijn toch wel onthutsende cijfers naar voren gekomen.

Vooral bij het transport van pluimvee sterft een enorm groot deel van de kippen die vervoerd worden, meer dan 800.000 van de in totaal 300 miljoen die vervoerd worden. Dat aantal bleef de voorbije jaren stabiel, dus er is zeker geen daling vast te stellen. 821.000 dieren is het exacte cijfer. Dat is een enorm aantal dieren die zinloos sterven. Het vervoer van pluimvee gebeurt in Vlaanderen in vrachtwagens waar de kippen in opeengestapelde kratten zitten, afgeschermd door zeilen. Er is geen ventilatie en de dieren hebben ook geen toegang tot water. De kippen sterven dus meestal een verschrikkelijke dood door oververhitting of uitdroging. Dat cijfer is ook veel slechter dan dat in onze buurlanden. In Nederland, bijvoorbeeld, worden er elk jaar ongeveer 600 miljoen kippen geslacht, en daarvan sterven er 575.000 bij vervoer. Verhoudingsgewijs is dat dus drie keer minder, wat aanzienlijk is. Het is ook een specifiek Vlaams probleem, omdat de meeste kippen bij ons gekweekt en geslacht worden.

Minister, vandaar mijn vragen. Ik had de vragen natuurlijk ook aan de minister van Dierenwelzijn kunnen stellen op basis van die recente cijfers. Misschien doe ik dat nog wel. Ik blijf het echter een goede zaak vinden dat Dierenwelzijn afgesplitst is van Landbouw, omdat dat veel verder gaat dan de landbouw, maar natuurlijk blijft de landbouw daar toch wel een heel belangrijke rol in spelen.

Minister, u bent ongetwijfeld op de hoogte van deze problematiek. Hebt u plannen om ervoor te zorgen dat er voor de sector een economisch haalbare oplossing komt om dit aantal overleden dieren naar beneden te krijgen, om met andere woorden een betere afstemming te krijgen tussen het economisch belang van de sector en het welzijn van de dieren? Bekijkt u bijvoorbeeld andere vangmethodes met de sector? Hebt u ook overleg met de minister van Dierenwelzijn over deze materie? Hij is daar in het verleden immers ook mee bezig geweest, en dit probleem zal na deze nieuwe federale cijfers ongetwijfeld ook bij hem belanden.

Minister Brouns heeft het woord.

Collega, de problematiek van de sterfte tijdens transport is uiteraard mij ook bekend. Laat duidelijk zijn dat elk dier dat vroegtijdig sterft, er uiteraard een te veel is. Toch ben ik ervan overtuigd dat heel de sector, dus zowel landbouw als transport, er alles aan doet om dat sterftecijfer zo laag mogelijk te houden. Ze hebben daar allemaal ook alle belang bij.

Recent werd door ons Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) een project afgerond, KIPVANG, dat werd besteld door collega Weyts. Het project onderzocht het effect van verschillende vang- en laadmethodes op het gebied van arbeid, productieverliezen, dierenwelzijn en maatschappelijke aanvaarding. Als resultaat zou het aantal dieren die dood aankomen in het slachthuis, kunnen worden gereduceerd. Het eindrapport hiervan is nog niet publiek gemaakt. Zodra het rapport van het KIPVANG-project publiek is, zal het uiteraard ook worden gedeeld, en zal ik ook met collega Weyts bekijken hoe we vanuit onze bevoegdheid kunnen meewerken aan het nog verbeteren van die dierenwelzijnsproblematiek.

Om de sterfte tijdens het eigenlijke transport te verminderen, bestaat er zowel een hitte- als een koudeprotocol, waarbij de transportwijze, de transportduur en het transporttijdstip worden aangepast aan de geldende weersomstandigheden. Die protocollen worden door de sector ook ondersteund en goed toegepast.

De heer Vandenhove heeft het woord.

Minister, wie ben ik om aan uw verklaringen te twijfelen? Ik stel echter vast dat de cijfers voor Vlaanderen toch een stuk slechter zijn dan die voor Nederland. Natuurlijk moeten we de sector vertrouwen, maar dan heb ik daar toch al iets minder vertrouwen in. We zullen dus daadwerkelijk opvolgen wat er met de studie van ILVO gebeurt. Maar ik heb een suggestie. De ministers van Verkeer stellen altijd voorop tot welk aantal ze het aantal dodelijke slachtoffers willen verminderen. Meestal worden die cijfers niet gehaald, maar goed, het is toch al goed dat men bepaalde cijfers vooropstelt. Zou het ook niet goed zijn dat men ook bij het veetransport per diersoort cijfers vooropstelt? Want zo blijven we natuurlijk bezig. Er zijn enorm veel inspanningen gebeurd qua dierenwelzijn in Vlaanderen, ere wie ere toekomt, maar in dat veetransport blijven de problemen. Dat kan toch niet. Het drama is altijd een beetje dat bij het minste dat je durft te wijzigen dat betrekking heeft op het welzijn van landbouwdieren, de sector onmiddellijk op de achterste poten staat, wat ik enigszins kan begrijpen, maar de cijfers zijn de cijfers. In die zin zou ik dus toch willen vragen dat er iets meer bindende regels en/of afspraken zouden komen in plaats van studies en aanverwante. De cijfers zijn duidelijk en dalen niet, integendeel.

Mevrouw Joosen heeft het woord.

Wij hebben hier in het parlement ook een aantal hoorzittingen georganiseerd rond die langeafstandstransporten, en daaruit bleek dat vooral daar zich wel wat problemen situeren. Transport over lange afstanden van dieren en dierenwelzijn zijn nu eenmaal twee zaken die heel moeilijk met elkaar te verenigen zijn. Dan is het vooral zaak lijden en stress zo veel mogelijk te beperken. Onze minister, Ben Weyts, dringt ook al langer aan op een verbod op die commerciële transporten van levende dieren van langer dan acht uur. Voor Vlaanderen betekent dat natuurlijk dat dat over transporten gaat die ook grensoverschrijdend zijn. Ik heb daarjuist nog eens de lijst bekeken van de landen waarnaar we het meest levend pluimvee exporteren. Dat zijn Polen, Italië en Duitsland, en dan spreek je wel over langere transporten. Maar ook bijvoorbeeld Ghana staat in die lijst. Dat is een gecombineerd transport: een deel over de weg en dan zelfs nog een deel met het vliegtuig. Pluimvee maakt blijkbaar de helft uit van de dieren die we levend exporteren.

Ik denk dus dat de conclusie is dat er niet anders dan via Europa kan worden gewerkt. We zullen dat probleem samen binnen de Europese Unie moeten aanpakken. Vlaanderen kan dat niet alleen. Momenteel is er natuurlijk het Europees voorzitterschap van België. Minister, ik vroeg mij af of u daar ook mee aan de kar kunt trekken om daar toch iets te betekenen om de omstandigheden van die langeafstandstransporten te verbeteren.

Minister Brouns heeft het woord.

Dit is inderdaad een belangrijk aandachtspunt, denk ik. Laat het duidelijk zijn, zoals ik inleidend heb gezegd: ik denk dat iedereen erbij gebaat is, de transportsector, maar zeker ook het verantwoordelijke landbouwbedrijf, dat er zo veel mogelijk levende dieren aankomen. De transportwaardigheid is daarbij een heel belangrijk aandachtspunt. Dat zal ook wel blijken. We mogen daar ambitieuzer in zijn, collega Vandenhove. Ik denk dat ook. Nogmaals, ik denk dat iedereen er ook alle belang bij heeft om het dierenwelzijn minstens tot op het niveau van het Europese gemiddelde op te krikken. Als we een inhaalbeweging qua cijfers te maken hebben, dan denk ik dat we die lat daar mogen leggen. Uit het project waarnaar werd verwezen, moet blijken welke aanbevelingen we daarvoor nodig hebben. Als je doelen stelt, moet je immers natuurlijk ook concrete acties hebben om die doelen te bereiken. Ik kan dus wel uw mening onderschrijven wat dat betreft.

De heer Vandenhove heeft het woord.

Dank u wel voor uw antwoord. Ik denk dat we, zoals de collega ook zegt, ook moeten blijven aandringen bij de minister van Dierenwelzijn. Het is trouwens een van de punten die hij aanhaalt om tijdens die zes maanden naar voren te schuiven. Ik denk dus dat het met steun van de landbouwminister, maar vooral van landbouwsector, mogelijk moet zijn om daar iets te realiseren.

De vraag om uitleg is afgehandeld.