“De maat is vol. Wij willen respect en gehoor van de regering. Weg stikstofakkoord! Weg natuurherstelwet! Stop aankoopgronden voor altijd! GROTE ACTIE 14 maart. Laatste kans voor ons als bezorgde PRIMAIRE sector.”
Via sociale media circuleert een oproep om donderdag 14 maart tegelijk filterblokkades te organiseren aan de havens van Antwerpen, zowel linkeroever als rechteroever, Zeebrugge en Gent. Het nieuwe protest is een initiatief van de boerenorganisatie Verenigde Jonge Landbouwers. Opvallend is dat alle jonge boeren die we contacteren meteen verwijzen naar Benedikt Sas (55), directeur Dierengezondheid Vlaanderen (DGZ) en professor voedselveiligheid en organische chemie aan de UGent. Hij zal donderdag optreden als woordvoerder.
Dat de boeren hem naar voren schuiven als spreekbuis, doen ze als een soort statement. “Professor Sas heeft als onafhankelijke onderzoeker studies gedaan naar stikstof. Zijn conclusies zijn totaal anders”, klinkt het. “Meerdere malen wilden we hem meenemen naar televisiestudio’s voor het debat, maar dan werden we plots vriendelijk bedankt. Dat moet stoppen. Donderdag zal hij wél het woord voeren.” “Klopt”, reageert ook Benedikt Sas zelf. Bij het eerste boerenprotest aan de haven van Antwerpen nam hij al eens deel, maar daar bleef het bij, tot nu dus.
“Intussen heb ik vernomen dat er ook mensen uit andere sectoren zullen aansluiten, onder meer van busbouwer Van Hool. Mensen zijn het over het algemeen beu, denk ik, en zien de boeren nu zowat als Robin Hood”, vervolgt Sas. Ondanks zijn functie als directeur bij de Vlaamse overheid zal hij donderdag meelopen in de protesten. “Ik blijf met verbazing naar de discussie over stikstof kijken. Het is niet correct om 95 procent van de ammoniak aan landbouw toe te schrijven. Internationale studies tonen aan dat 40 tot 49 procent van de ammoniak afkomstig is van verbranding, dus van industrie en verkeer. De overige 51 tot 60 procent moet verdeeld worden over menselijke bronnen (riolering), de natuur zelf (ook natuur produceert ammoniak) en ten slotte landbouw. Bovendien absorbeert landbouw ook stikstof, iets wat industrie, verkeer, steden en havens niet doen. Zonder stikstof kunnen planten niet groeien en kan er geen eiwit worden gevormd. In het Vlaamse stikstofakkoord worden modellen gepresenteerd met foutmarges tot 50 procent. Als wetenschapper vind ik dat onaanvaardbaar en onrechtvaardig om hiermee een sociaal drama te veroorzaken.”
“Als voorbeeld: in het meetpunt in het West-Vlaamse Wingene — een kern van veehouderij — worden lagere stikstofwaarden gemeten dan in een meetpunt in Mariakerke nabij Gent, waar nagenoeg geen landbouw is maar wel industrie en de Gentse haven.”
Ook Boerenorganisatie Farmers Defence Force (FDF) steunt de protestactie. “Wij zullen er ook aanwezig zijn met een delegatie”, reageert Bart Dickens van Farmers Defence Force. “De prioriteit ligt opnieuw bij stikstof, maar vooral: onze onderzoekers — met name professor Sas — moeten dringend gehoord worden. Wij streven naar cijfers die goed onderbouwd zijn en gaan de juridische weg op”, aldus Dickens.
Farmers Defence Force plant ook zelf nog een nieuwe actie over ongeveer twee weken. “De strijdbaarheid is nog steeds zeer groot. Mensen denken misschien dat het wat geluwd is, maar achter de schermen is niks gaan liggen. We zijn met allerlei zaken bezig. Onze nieuwe actie zal bovendien samen met burgers zijn: met motorcrossers, vissers, jagers en paardenliefhebbers. Er staat iets groots te gebeuren. De kracht van het volk zal Brussel nog doen beven.” GK en Boerenforum laten nog in het midden of ze de nieuwe actie ook steunen. Hoeveel boeren uiteindelijk zullen deelnemen aan het protest is nog onduidelijk.