Invoering verlaging registratierechten

De heer Van Rompuy het woord.

Minister, in het regeerakkoord is, zoals we allemaal weten, aangekondigd dat de registratierechten zullen dalen van 3 naar 2 procent voor de gezinswoning. Ik denk dat velen van ons ondertussen wel al mails hebben gekregen van zij die net een woning hebben gekocht, of die op het punt staan om een woning te kopen, de zogenaamde enige eigen woning, met de vraag wat nu de concrete regeling wordt.

Er zijn in de media wel degelijk al een paar antwoorden gegeven, maar daar kunnen ze natuurlijk moeilijk op voortgaan, op krantenknipsels. Ik denk dat het dus wel belangrijk is dat we diegenen die net gekocht hebben, of die op het punt staan om te kopen, helderheid kunnen geven over welke datum zal worden gebruikt om te bepalen of de registratierechten nu 3 of 2 procent zullen bedragen. Voor een gezinswoning betekent dat gemiddeld een verschil van 3500 euro aan lastenverlaging. Ik denk dus dat het goed is om die mensen duidelijkheid te kunnen geven.

Enkele jaren geleden hebben we de registratierechten verlaagd van 6 naar 3 procent. Toen was het op basis van de authentieke akte, dus minister: hoe zal deze keer de datum worden bepaald, zodanig dat er voor die mensen duidelijkheid is? (Applaus bij cd&v)

Minister Weyts heeft het woord.

Misschien moet ik eerst het probleem schetsen. Waarom doen wij dit? Omdat wij hebben vastgesteld dat de woningprijzen de afgelopen vijf jaar, sinds 2019, zijn gestegen met maar liefst 27 procent, terwijl de inflatie steeg met 20 procent. Relatief gezien, verhoudingsgewijs, is dat dus een stijging van de woningen met 7 procent. Daar willen we iets aan doen, omdat we net mensen willen aanmoedigen om te investeren in hun eigen toekomst, in hun eigen sociale zekerheid, en dat is bij uitstek die woning.

Daarom hebben we de regeringsbeslissing genomen om te gaan naar een verlaging van de registratierechten, een investering van 190 miljoen euro, en we doen dat zo snel mogelijk. We zijn namelijk overeengekomen om de datum te hanteren van 1 januari 2025. Dat is de datum en wat is bepalend? Dat is het verlijden van de authentieke akte. Dat wil heel concreet zeggen dat eenieder die in september van dit jaar of later een compromis heeft gesloten, daarvoor in aanmerking komt, eenvoudigweg omdat je vier maanden na het sluiten van het compromis de authentieke akte kunt verlijden. Dat is dus heel duidelijk, denk ik. Het gaat hem nog over de eerste, de enige en eigen woning, voor alle duidelijkheid. Zoals in het regeerakkoord duidelijk gestipuleerd werd, is het een redenering die ervoor zorgt dat we uiteindelijk een boost kunnen betekenen voor jongeren, voor gezinnen, en dat we ten voeten uit kunnen realiseren wat we hebben beloofd met dit regeerakkoord: een warm en welvarend Vlaanderen.

De heer Van Rompuy heeft het woord.

Minister, dank u om nu duidelijkheid te scheppen, daarmee weet iedereen hoe de exacte datum bepaald zal worden: op basis van de authentieke akte. Ik heb u ook horen spreken over een belangrijke termijn, de termijn van de vier maanden tussen het verlijden van het compromis en de notariële akte.

Begrijp ik goed dat u aan die vier maanden zult vasthouden? Op dit ogenblik zijn daar ook sancties aan verbonden. Velen willen dat weten.

Er is ook nog een andere termijn. Je kunt de korting enkel krijgen voor de enige eigen woning. Als je een nieuwe woning koopt, moet je dus de oude woning verkopen. Op dit ogenblik is de termijn twee jaar. Zal die termijn worden aangehouden of wordt daar ook naar gekeken?

Tot slot ga ik ervan uit dat de korting die wordt voorzien voor de Vlaamse Rand behouden blijft, collega Slootmans. 

De heer Jaques heeft het woord.

De vorige regering heeft al een verlaging van de registratierechten doorgevoerd. De Nationale Bank van België heeft daarover een studie gepubliceerd. Ik bespaar u een discours over de beperkte elasticiteit van de woningmarkt, maar de conclusies waren wel heel duidelijk. Het effect was vooral een verhoging van de prijs in het lagere segment van de markt, en vooral huurders waren de dupe.

De redenering van de regering was nochtans om starters op de woningkoopmarkt een duwtje in de rug te geven. Ik heb dan ook een heel duidelijke vraag: hoe kunt u ervoor zorgen dat dit fiscale woningbeleid effectief die starters ten goede komt? (Applaus bij de PVDA en Groen)

De heer Janssens heeft het woord.

Minister, vooraleer ik aan politiek ging doen, heb ik nog in een notariskantoor gewerkt. Dat is alweer enige tijd geleden. Een van de meest ergerlijke dingen die er voor een notarieel medewerker en voor een notaris kunnen gebeuren, is dat regelgeving wordt veranderd, holderdebolder wordt ingevoerd en dat je die binnen de kortste keren ook in de praktijk moet brengen, want dat is natuurlijk wel de taak van die medewerkers.

Ik begrijp de vraag van de collega dan ook niet echt goed. Want als ik het regeerakkoord goed heb gelezen – en ik ga ervan uit dat hij dat ook heeft gedaan –, stond daar al in dat het vanaf 1 januari 2025 zou zijn. Het lijkt mij nogal evident dat de datum van de notariële akte daar dan de richtdatum voor is.

Het slechtste wat je kunt doen, is daar nu onduidelijkheid over beginnen te creëren, collega Van Rompuy, want dan gaan heel wat mensen zich vragen stellen. Zij zullen die notariële medewerkers dan beginnen op te bellen, maar die weten ook niet meer wat ze moeten zeggen.

Minister, laat hierover vooral duidelijkheid bestaan. Wij zijn voor die verlaging van de registratierechten. Het had nog een beetje verder mogen gaan, maar ik zou wel willen dat u duidelijk communiceert met de notarissen en ook aangeeft of u vasthoudt aan die termijn van vier maanden. Want honderden mensen die nu van plan zijn om iets te gaan kopen, zullen vragen om hun akte na 1 januari te verlijden, omdat ze dan zouden kunnen genieten van die verlaagde registratierechten. (Applaus bij het Vlaams Belang)

De heer Veys heeft het woord.

De Vooruitfractie vindt dit uiteraard een goede zaak. Wij wilden een regering die zorgt voor een beter en socialer Vlaanderen, met investeringen om die koopkracht te beschermen. Ja, dat is net dit, op voorwaarde dat er in de huursector en in de sociale huur ook wordt geïnvesteerd in betaalbaar wonen. Dat is ook zo in dit regeerakkoord.

Minister, het is een goede zaak dat die registratierechten worden verlaagd. Daarmee geeft deze regering aan de kant te kiezen van de jonge starter die de pech heeft dat de ouders niet kunnen helpen, want op deze manier wordt de eigen inleg lager gemaakt. Het is ook in het voordeel van alleenstaanden en andere starters op de woningmarkt. Weet ook dat de sociale woonleningen ook worden versterkt. Dat is allemaal een goede zaak.

Bij de uitrol van de aanpassing van de woonbonus tijdens de vorige legislatuur waren er een paar mankementen. De vraag of u met de notarissen zult overleggen, is al gesteld. Maar zult u dat ook doen met de immomakelaars? Zij krijgen vaak de eerste vragen van mogelijk geïnteresseerde kopers. Zult u dat ook doen? (Applaus bij Vooruit)

De heer Vande Reyde heeft het woord.

Minister, de verlaging van de registratierechten is een prima maatregel. Lagere belastingen en voldoende aanbod, dat is waarvoor de overheid moet zorgen om betaalbaar wonen te stimuleren. Voor de rest moet ze zich niet te veel moeien met de woningmarkt.

Duidelijkheid is inderdaad cruciaal. Ik krijg een flashback naar de hervorming van de woonbonus destijds, waar de notarissen ook tot ’s nachts bezig waren om alles in goede banen te leiden. Zoals collega Janssens zegt, is duidelijkheid hier cruciaal.

De datum van het verlijden van de authentieke akte vind ik een goede keuze, maar je moet daar heel duidelijk over zijn. Zult u voldoende informatiecampagnes – of hoe u het ook wilt noemen –  voeren? Zult u de informatie laten doorstromen naar zowel de vastgoedmakelaars als de notarissen, om daar geen onduidelijkheid over te laten bestaan? Zullen de ontwerpteksten voor die nieuwe registratierechten snel in het parlement kunnen worden behandeld? Anders vrees ik dat we qua timing misschien in de problemen zullen geraken.

Minister Weyts heeft het woord.

Wel, het is duidelijk. Wat verandert er? Het tarief verlaagt, maar verder verandert er niets aan de bestaande regels. De regels blijven overeind. Dat wil dus zeggen dat het effectief gaat over de enige en eigen woning. Er zijn twee aspecten aan verbonden, namelijk dat je je binnen de drie jaar in de woning moet domiciliëren en dat je binnen een termijn van twee jaar alle andere eigendommen niet meer in je bezit hebt. Dat is duidelijk. De voorwaarden die vandaag bestaan, blijven. Er wordt hieromtrent trouwens ook gecommuniceerd door de Vlaamse Belastingdienst (VLABEL) en de administratie richting de notarissen, die een eigen communicatieplatform hebben.

Er werd gesuggereerd dat die regelgeving te omzeilen is door bijvoorbeeld het compromis te ontbinden en naar een nieuw compromis te gaan. Daarvoor moeten natuurlijk twee partijen – een koper en een verkoper – zich aan fraude bezondigen, waar maar één partij baat bij zou hebben. De verkoper moet ook langer op zijn centen wachten. Ik weet niet of die daar onmiddellijk baat bij zou hebben.

Tot slot, wat de discussie over de effectiviteit betreft: het is een investering die we vanuit de Vlaamse overheid doen in functie van betaalbaar wonen, ter waarde van 190 miljoen euro. Het geeft een boost aan jongeren, aan starters, aan jonge gezinnen. De afgelopen vijf jaar was er niet toevallig een grote stijging van de woningprijs. Tijdens en na corona heb je gezien dat er vooral iets meer kapitaalkrachtigen investeerden in de woningmarkt, met een soort verhitting van de woningmarkt tot gevolg. Het is net daarop dat we met deze heel sociale, warme maatregel willen ingrijpen. Dat moet absoluut een boost geven aan de koopkracht van jongeren en jonge gezinnen en toelaten dat ook zij kunnen investeren in hun toekomstige zekerheid. (Applaus bij de N-VA)

De heer Van Rompuy heeft het woord.

Collega Janssens, het is net op vraag van de notarissen die hierover veel vragen krijgen en die duidelijkheid willen met een antwoord in het parlement, dat deze vraag wordt gesteld. En nu is er ook een duidelijk antwoord. Het is de authentieke akte die telt.

Minister, in het regeerakkoord staat nog een andere maatregel, op onze vraag. En dat is de waarborg die Vlaanderen zal verlenen aan de banken om het voor jonge gezinnen mogelijk te maken om voor de volle 100 procent te lenen wanneer zij voor een hypotheekrente bij de banken aankloppen. Ik denk dat dat een veel belangrijkere maatregel is om ook jonge gezinnen die zelf niet het nodige kapitaal kunnen inbrengen – en men vraagt vanuit de banken een steeds hoger eigen aandeel –, toegang te geven om een eigen woning te verwerven. Ik hoop dat dat even snel uitvoering kan vinden als deze maatregel over de registratierechten. (Applaus bij cd&v)

De actuele vraag is afgehandeld.