De voorzitter
De heer De Roo heeft het woord.
Stijn De Roo (cd&v)
Minister, recent noodweer in Oost-Spanje heeft aanzienlijke schade veroorzaakt in de regio Almería, ook bekend als de ‘moestuin van Europa’. Deze regio voorziet ook Vlaanderen van een aandeel ingevoerde groenten, waaronder tomaten, komkommers en paprika’s.
Door het extreme weer met hagel en overstromingen werd de regio geconfronteerd met verwoeste serres en oogstverliezen. Het Vlaams Infocentrum Land- en Tuinbouw (VILT) meldt dat volgens de eerste schatting van de schade 4500 van de ongeveer 13.000 hectare aan serres in El Ejido is getroffen. Het verlies in het areaal paprika's wordt momenteel op 20 procent geschat.
Dit incident kan een invloed hebben op de bevoorrading en prijzen van groenten in onze regio, in Vlaanderen. Ik heb daarom een aantal vragen voor u, minister.
Hebt u al overleg gehad met importeurs en sectororganisaties zoals Fresh Trade Belgium en het Verbond van Belgische Tuinbouwcoöperaties om de mogelijke impact van deze natuurramp op de Vlaamse voedselvoorziening te evalueren?
Worden er specifieke tekorten of prijsstijgingen verwacht? Wat zijn de mogelijke economische implicaties voor onze Vlaamse landbouwsector?
Worden er vanuit Vlaanderen acties ondernomen om eventuele tekorten aan groenten uit Spanje op te vangen?
Hoe wordt de impact van dit noodweer in Spanje op de import en de prijsontwikkeling de komende maanden in kaart gebracht?
De voorzitter
Minister Brouns heeft het woord.
Minister Jo Brouns
Eerst en vooral wil ik nogmaals mijn medeleven uitspreken aan alle slachtoffers, en in het bijzonder aan de land- en tuinbouwers die getroffen zijn door deze vreselijke ramp. Het effect op onze voedselvoorziening is bijzonder belangrijk, maar uiteraard gaan onze gedachten in eerste instantie uit naar de getroffenen.
Het Agentschap Landbouw en Zeevisserij staat voortdurend in contact met de sectorfederaties om de situatie goed in kaart te brengen. We doen er alles aan om zo snel mogelijk duidelijkheid te krijgen over de gevolgen en de schade, maar op dit moment is het echt nog te vroeg om een concrete inschatting te geven van de omvang van die schade. Er zijn simpelweg nog te veel factoren onzeker en er blijft ook nieuwe informatie binnenkomen. We zullen dus nog even geduld moeten hebben vooraleer een betrouwbare inschatting kan worden gemaakt.
Op dit moment blijft de markt stabiel en zijn er geen opvallende prijsstijgingen waarneembaar. Het is belangrijk om te benadrukken dat Spanje een cruciale rol speelt als leverancier van veel verse groenten en fruit voor onze markt. Spanje is bijvoorbeeld verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van onze import van bloemkool en broccoli. Meer concreet: in 2023 voerden we maar liefst 12 miljoen kilogram van deze groenten in vanuit Spanje, wat neerkomt op een derde van onze totale import van deze producten. Ook bij courgettes is de Spaanse bijdrage aanzienlijk: de invoer uit Spanje bedroeg in datzelfde jaar 13 miljoen ton, wat neerkomt op maar liefst 56 procent van de totale courgette-invoer. Ook tomaten – 23 miljoen kilogram – en paprika's – 13 miljoen kilogram – worden hier in grote getale ingevoerd vanuit Spanje.
Deze cijfers illustreren hoe afhankelijk we zijn van Spaanse aanvoer voor een stabiele en betaalbare voorraad van bepaalde verse groenten en vers fruit. Het is belangrijk te benadrukken dat deze groenten ook in Vlaanderen worden geteeld. Onze land- en tuinbouwers zorgen dus voor een blijvende aanvoer van deze groenten. We hoeven dus op korte termijn zeker niet te vrezen voor lege rekken.
Op dit moment is het nog te vroeg om concrete actie te ondernemen. Hoewel we uiteraard alert zijn voor mogelijke veranderingen, is het verstandig om eerst een compleet beeld te krijgen van de situatie vooraleer we ingrijpen. We willen er zeker van zijn dat we over voldoende gegevens beschikken voordat we eventueel verdere concrete stappen ondernemen.
De marktontwikkelingen worden op dit moment nauwlettend in de gaten gehouden. Dat spreekt voor zich. Om die monitoring goed te kunnen uitvoeren, onderhoudt het Agentschap Landbouw en Zeevisserij contact met verschillende sectorfederaties en andere belangrijke spelers binnen de sector. Deze nauwe samenwerking maakt het mogelijk om steeds over de laatste informatie en inzichten te beschikken, die essentieel zijn om een volledig beeld te hebben van wat er speelt en welke kant de markt mogelijk opgaat.
Die informatie is trouwens ook publiek beschikbaar. Het agentschap heeft een mooie cijferwebsite waar de recentste cijfers over prijsontwikkeling van groenten te vinden zijn.
De voorzitter
De heer De Roo heeft het woord.
Stijn De Roo (cd&v)
Dank u, minister, voor uw antwoord, waaruit ik begrijp dat u eerst meer gedetailleerde en definitieve gegevens afwacht. Ik denk dat dat goed is. We moeten natuurlijk geen beleid voeren op basis van iets wat er mogelijk aankomt maar niet zeker is. Ik begrijp dus die inschatting.
Ik hoor in uw antwoord ook dat u de contacten aanhoudt met de federaties en organisaties die de lokale contacten hebben en de import reguleren. Ik denk dat dat ook nodig is om er een volledig beeld van te krijgen.
Het klopt ook wat u zei in uw antwoord, dat onze Vlaamse land- en tuinbouwers die producten ook produceren. Maar we blijven daarnaast voor een groot stuk afhankelijk van Spanje om op voldoende momenten voldoende voorraad te hebben. Het noodweer heeft nog maar eens aangetoond dat onze strategische autonomie in Vlaanderen van cruciaal belang is, dat we hier ook onze groenten en fruit moeten kunnen blijven kweken. Dat we onze voedselvoorziening ook op een voldoende manier hier kunnen houden, blijft belangrijk, ook binnen een eengemaakt Europa en ook met goede contacten binnen Europa op het vlak van import.
Ik wil eindigen met datgene waarmee u begon, namelijk dat we vooral ook moeten meeleven met wat daar is gebeurd, met als gevolg heel veel menselijk leed en heel veel materiële schade. Voor de Europese markt is het ook van belang dat Spanje de sector opnieuw kan opbouwen, maar vooral dat het menselijk leed daar zo snel mogelijk kan worden verholpen of zo snel mogelijk kan helen.
De voorzitter
Minister Brouns heeft het woord.
Minister Jo Brouns
Ik onderschrijf het verhaal van collega De Roo. Ook wat mij betreft, is dit inderdaad nogmaals een confrontatie met het belang van strategische autonomie, en dan bedoel ik niet alleen op Vlaams maar ook op Europees niveau, als het gaat over het voorzien in onze eigen basisbehoeften, in dit geval onze voedselvoorziening. Ik wil er nogmaals een lans voor breken dat de Europese Commissie in de huidige geopolitieke situatie en met de klimaatuitdagingen voor ogen, die kaart blijft trekken van strategische autonomie. Onze onafhankelijkheid van andere delen van de wereld is, gelet op de vele uitdagingen, een van de allerbelangrijkste uitdagingen voor de volgende Europese Commissie.
De voorzitter
De vraag om uitleg is afgehandeld.
