Over de op de landbouwbeurs Agriflanders aangekondigde landbouwvisie 2030-2050

De heer Sintobin heeft het woord. (Stefaan Sintobin hangt een petje aan een van de microfoons op het spreekgestoelte.)

Wees gerust, collega’s, het is geen petje van Donald Trump.

Minister, soms krijg ik de vraag of er nog een toekomst is voor de land- en tuinbouw in Vlaanderen. Ik moet eerlijk bekennen, na ons bezoek aan de landbouwbeurs – u was er trouwens ook – die plaatsvond van donderdag tot zondag in Flanders Expo in Gent, moet ik zeggen: ja. Zeventigduizend bezoekers, collega’s: jong, oud, jongens, meisjes, gezinnen waren daar aanwezig. Iedereen die van ver of van dicht iets te maken heeft met de land- en tuinbouwsector in Vlaanderen, was er. Wat mij vooral hoopvol stemde, minister, is dat er heel wat jonge mensen aanwezig waren, jonge mensen die geïnteresseerd zijn om eventueel het bedrijf van hun ouders over te nemen. Maar wat mij verontrustte, minister, waren de vragen en opmerkingen, de verzuchtingen en zelfs de wanhoop bij veel bezoekers.

Op het officiële moment, Agriflanders, hebt u een toespraak gehouden, en sprak u de belofte uit dat er binnenkort gewerkt zou worden aan een landbouwvisie voor de periode 2030-2050. Daarvoor wilt u samenwerken met de landbouwsector. Ik citeer u: “Die landbouwvisie zal doordrenkt zijn van het zweet van onze boeren.” Vandaar mijn simpele vraag, minister: hoe zit het met uw landbouwvisie 2030-2050? (Applaus bij het Vlaams Belang)

Minister Brouns heeft het woord.

Collega Sintobin, bedankt voor uw vraag. U geeft me de gelegenheid om even kort terug te blikken op die hoogmis voor de Vlaamse land- en tuinbouw, want dat is Agriflanders zonder meer. Het is toch wel een indrukwekkende beurs. Ik was er zelf een aantal dagen, en u was er ook. U hebt met mij kunnen vaststellen dat daar meer dan zeventigduizend bezoekers waren. Dat waren niet alleen landbouwers. Er waren ook heel wat Vlamingen die daar hebben kunnen kennismaken met de innovatie, de productiviteit en de duurzaamheid die vandaag al in de sector aanwezig is. Meer dan 350 bedrijven hebben daar aan Vlaanderen getoond hoe belangrijk de sector is, en hoe innovatief en duurzaam hij vandaag is.

Ik denk dat daar een heel belangrijk signaal gegeven wordt. Het geeft mij alvast heel veel energie om te blijven strijden voor die belangrijke, strategische sector. Maar inderdaad, daar werden ook zorgen geuit. Er zijn zorgen geuit aan ons, rond de economische, de ecologische en de maatschappelijke aspecten. Die zorgen zijn natuurlijk ook de aanleiding geweest voor deze regering om werk te maken van een visie. Dat is een visie die we niet gaan schrijven in Brussel, alleen rond de tafel, om dan met het vingertje te gaan zeggen hoe er geboerd moet worden in Vlaanderen. En ja, daarom zal die visie als het ware doordrenkt moeten zijn van het zweet van de boer.

Als u aan mij vraagt waarover dat moet gaan: wel, ik denk dat we aandacht moeten hebben voor de positie van de boer in de toekomst. We moeten aandacht hebben voor de risico’s waar hij of zij als ondernemer mee geconfronteerd wordt, want die zijn legio. Denk alleen al maar aan het klimaat, en aan de vele regels, denk aan de productiviteit als grote uitdaging, aan de verdere verduurzaming, de generatiewissels, … dat zijn allemaal aspecten die wat mij betreft aan bod kunnen komen. Je moet scenario’s schrijven waarbinnen die toekomst vorm kan krijgen. 

Wij gaan op heel korte termijn een opdrachthouder aanduiden, die in overleg met de Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij (SALV) werk zal maken van die toekomstvisie. Ik vind het tot slot ook heel goed dat mijn goede collega, de heer Dochy, voorzitter van de Landbouwcommissie, een gedachtewisseling zal organiseren om de gedragenheid van die visie zo groot als mogelijk te maken. (Applaus bij cd&v)

De heer Sintobin heeft het woord.

Dank u wel, minister. We weten allemaal, zeker u en wij van de commissie Landbouw, dat de uitdagingen voor de land- en tuinbouwsector in Vlaanderen gigantisch zijn. Er is het Stikstofdecreet, er is de Natuurherstelwet, er is de Green Deal, er is Mercosur, er is het pesticidenactieplan, er is de administratieve overlast en ja, collega Dochy, er is de ‘agribashing’ die we iedere dag opnieuw moeten vaststellen. Daarbovenop zijn er nog de vele agressieve controles van milieu-inspecties en van de ‘Pestbank’, zoals ik ze noem.

We gaan in de commissie een gedachtewisseling organiseren en we gaan er verder aan werken, maar, minister, mensen willen nu rechtszekerheid. Jongeren willen nu een toekomstperspectief. De land- en tuinbouwsector kreunt al jaren en wil nu antwoorden. Minister, ik zou zeggen: stel niets uit, ga onmiddellijk aan de slag en wacht niet langer met uw visie op landbouw. (Applaus bij het Vlaams Belang)

De heer Vaneeckhout heeft het woord.

Minister, dank u wel voor het antwoord. Ik was afgelopen vrijdag ook op Agriflanders en ik heb daar inderdaad zeer veel enthousiasme gezien, mensen die er iets van willen maken voor de toekomst maar ook mensen die heel erg bezorgd zijn, mensen die zich zorgen maken, vooral, als ik het goed hoorde, over rechtszekerheid, wat de toekomst is op lange termijn, en over het verdienmodel. Mensen die zeker willen zijn dat wat ze doen van ondernemerschap, ook opbrengt en dat ze daar van kunnen leven.

Minister, al die mensen zeiden ook dat ze echt een inspanning willen doen als het gaat over duurzaamheid. Ik schrik een beetje dat we de vraag hier nu op die manier bespreken. Ik kijk naar de voorzitter. We hebben eigenlijk twee weken geleden hetzelfde gesprek gehad over de strategische visie in de commissie. Dat mag uiteraard en Agriflanders is een goede aanleiding om dat te doen. Maar ik ga mijn oproep nog eens herhalen.

Ik hoor opmerkingen bij de collega's van het Vlaams Belang. (Opmerkingen bij het Vlaams Belang)

We gaan dat niet doen.

Minister, ik herhaal mijn oproep. Er is heel veel openheid in de sector om te kijken naar andere verdienmodellen, naar het niet oppoken van de tegenstelling tussen milieu en natuur en landbouw, maar om de handen in elkaar te slaan en oplossingen te geven die ook het klimaat en onze duurzaamheidsuitdaging dienen. Zorg dat ook die blik mee aan de tafel zit bij het zoeken naar een visie, want het gaat over een visie tot 2050 en dat is lang genoeg. (Applaus bij Groen)

De heer Coel heeft het woord.

Ik heb inderdaad heel veel dynamiek gevoeld op Agriflanders. De sector wil vooruitkijken. Het is de afgelopen jaren heel veel gegaan over wat waar niet meer kan voor onze landbouwers in Vlaanderen. Ik denk dat het tijd is dat we het hebben over wat ze wel nog kunnen doen en met welk perspectief ze dat kunnen doen. Heel veel jonge boeren vragen expliciet om in de politiek te stoppen met beleid te voeren per legislatuur en verder vooruit te kijken, een carrière vooruit te kijken, zodat zij met de investeringen die zij moeten doen om een landbouwbedrijf uit te baten, twintig of dertig jaar verder kunnen.

Ik ben blij dat we die ambitie in dit regeerakkoord hebben opgenomen. Ik kijk ernaar uit om aan de slag te gaan met die oefening. Ik ben tevreden dat we met het parlement daar ook onze rol in zullen kunnen spelen, samen met de sector. Het bekendmaken van die opdrachthouder is een goede eerste stap, maar laat ons dat traject snel concreter maken zodat we ook echt aan de slag kunnen.

De heer Verduyckt heeft het woord.

Als bezoeker van die landbouwbeurs heb ik inderdaad heel wat enthousiasme gezien. Het was ook goed om te zien hoe landbouwers in een veranderende wereld omgaan met energiecrisissen, klimaatopwarming, sanitaire crisissen enzovoort. De heer Sintobin heeft allerlei crisissen opgesomd, maar hij vergeet er eentje. Deze week is er een bij gekomen: de aankondiging van Trump om importtarieven … (Gelach bij het Vlaams Belang)

U kunt daar grapjes over maken, maar de sector heeft al gereageerd en gezegd dat dit mogelijk voor een verstoorde handel zorgt. Als er één ding is waar boeren een grote hekel aan hebben, dan is het wisselvalligheid. Laat dat nu net datgene zijn wat deze president met zich meebrengt. Onze boeren hebben voorspelbaarheid en rechtszekerheid nodig. Dat is waar de Vlaamse Regering voor moet zorgen. We hebben niets aan een verstoorde internationale handel. Minister, ook dat element neemt u het best mee in uw landbouwvisie voor de komende jaren. Dat is alleszins mijn vraag voor u. (Applaus bij Vooruit) 

De heer Dochy heeft het woord.

Minister, beste collega’s, ik dank alle fracties om vorige week enthousiast aanwezig te zijn tijdens ons bezoek van de commissie aan Agriflanders. Het heeft de sector deugd gedaan dat er vanuit alle partijen in dit halfrond interesse is voor deze mooie sector.

Minister, voor uw toekomstvisie is het aspect rechtszekerheid inderdaad belangrijk. Het is zeer positief dat u ook de bevoegdheid Omgeving hebt en dat u met uw gemengde commissie aan de slag gaat om rond vergunningen een aantal elementen te kunnen veiligstellen. Dat worden zekerheden tegen allerlei procedures. Laat ons daar ook maar duidelijk over zijn.

Ik wil ook de aandacht vragen om de toekomstvisie breder te zien dan alleen de primaire sector en om de hele agrovoedingscluster te betrekken. Dat betekent dat we het niet alleen over landbouw als primaire sector moeten hebben, maar over voeding in het algemeen. De algemene wereldcontext van de Europese wetgeving, de World Trade Organization (WTO) in het kader van de wereld, is een belangrijk aspect, dat het best ook wordt meegenomen in de visie 2030-2050. (Applaus bij cd&v)

Mevrouw Peeters heeft het woord.

Minister, het stond inderdaad in het regeerakkoord aangekondigd dat u werk zou maken van een strategische landbouwvisie 2030-2050. Op zich is dat een goede zaak, want onze landbouwers, onze boeren, willen maar één ding: een duidelijke richting. Wat brengt hun de toekomst, en dit op langere termijn? Vandaag investeringen doen, dat betekent investeringen die moeten worden afgeschreven over vijftien of twintig jaar. Zij willen daarover duidelijkheid.

Alle collega’s hebben het hier al gehad over rechtszekerheid en ruimte om te ondernemen. Daarop moet zeker worden ingezet. Maar daarnaast, minister, zou ik ook willen vragen of u in het kader van deze toekomstvisie ook werk zult maken van een lastenverlaging. Ook dat is een prioritaire bezorgdheid van onze landbouwers. De administratieve last is ook iets waarover onze landbouwers continu klagen. Gaat u in die toekomstvisie ook zorgen voor een verlaging van de administratieve lasten, zodat er ook wat dat betreft meer perspectief is voor onze landbouwers en zij zich minder moeten bezighouden met allerlei regelneverij en allerlei prullaria? Dat neemt vandaag veel van hun tijd in beslag.

Minister Brouns heeft het woord.

Collega’s, dank u wel voor alle bijkomende suggesties. Ik stel het ook vast in de commissie Landbouw, over alle partijgrenzen heen: er is één constante, en dat is dat iedereen daar met een heel groot hart voor de landbouw zit.

Als het vandaag over de landbouwsector gaat, gaat het voor mij ook, veel breder, over ondernemen in Vlaanderen. Ondernemers vragen geen subsidies, zij vragen maar één ding: geef mij kansen om te doen wat ik graag en goed doe. En in dit geval gaat het om boeren. Wat hebben we daarvoor nodig? Vergunningen! Want inderdaad, ondanks de positieve vibe, de positieve sfeer – want 2024 was een goed jaar, laat ons daar eerlijk over zijn – kwam telkens die ene vraag terug als je daar rondliep op de beurs Agriflanders in Gent: de vergunningen. De rechtszekerheid blijft een heel grote uitdaging. We moeten daar ten aanzien van onze landbouwers eerlijk over zijn: dat zal ons de komende jaren nog bezighouden.

Wij zullen deze maand nog die opdrachthouder aanstellen, collega Sintobin, samen met de SALV. De SALV is voor mij een belangrijk orgaan. Als we vandaag spreken over dat ondernemerschap in de schaarse ruimte in Vlaanderen, waar de landbouwers een belangrijke sector in zijn, vind ik het belangrijk, collega Vaneeckhout, dat we dat doen in evenwicht met de andere ruimtegebruikers. U weet dat ik dat heel belangrijk vind.

En ondertussen is het niet zo dat we niks doen voor de landbouwers, collega Sintobin. U weet dat maar al te goed, welke afspraken er gemaakt zijn, welke ambitie we hebben om te kijken naar een emissiegebaseerd beleid als het gaat over stikstof. De debatten rond de gronden en hoe we landbouwgrond maximaal kunnen benutten; de technologie en de innovatie die zo belangrijk zijn om die verdere verduurzaming in te zetten, om die stikstof te reduceren; de verantwoordelijkheid die de sector neemt rond de waterkwaliteit, MAP 7 (Mestactieplan) en pesticiden: dat zijn allemaal zaken die we de voorbije maanden al op de rails hebben gezet.

Ik kan dus alleen maar concluderen, collega’s, dat we samen hebben vastgesteld hoe belangrijk die sector is. Ik ben ook heel aangenaam verrast dat vandaag bijna 90 procent van de Vlamingen vindt dat er hier in Vlaanderen nood is aan een sterke Vlaamse land- en tuinbouwsector. Daar moeten we ons vooral aan optrekken om de strategische sector verder te blijven ondersteunen. Dat is een positief verhaal. Dat is een positieve ondersteuning naar die sector toe, die ons moet overtuigen om eendrachtig achter de sector te staan en hem maximaal te steunen naar de toekomst toe.

Als je vandaag naar de wereld kijkt, en Europa omarmt ook steeds meer het belang van strategische autonomie, dan denk ik dat voeding daarbij een cruciaal element is. Het voorzien in onze basisbehoeften en op dat vlak veel onafhankelijker worden ten aanzien van de rest van de wereld: de Vlaamse land- en tuinbouw zal daar wat mij betreft een heel belangrijke rol in blijven spelen. Want wij zijn bij de meest duurzame, de meest productieve en de meest performante sectoren in de wereld.

De heer Sintobin heeft het woord.

Minister, ik ben voor een stuk wel akkoord met al hetgeen u zegt en dat er inspanningen worden gedaan en dergelijke, en dat u nu een landbouwvisie zult ontwikkelen. Maar in mijn ogen komt het allemaal veel te laat, natuurlijk. U bent met uw partij, met cd&v, al decennialang bevoegd voor land- en tuinbouw in Vlaanderen en waar staan we momenteel? Aan de afgrond. We staan aan de afgrond.

En wij met onze partij … U was er inderdaad met de commissie Landbouw, mijnheer Dochy, maar wij stonden daar vier dagen. Wij hebben daar vier dagen gestaan. U stond er ook vier dagen, maar wij, collega Dochy, hadden één duidelijke boodschap. Wij hebben niet alleen duizenden inhoudelijke pamfletten uitgedeeld, maar ook – en u hebt het allemaal gezien, want we zijn trouwens nog samen op de foto geweest – duizenden petjes, duizenden klevers met één misschien simpele, maar toch terechte boodschap: red onze boeren.

Het wordt tijd, minister, dat u zich achter deze leuze schaart en dat u zich niet langer laat gijzelen door de N-VA en Vooruit. (Applaus bij het Vlaams Belang)

De actuele vraag is afgehandeld.