PV voor vrijwilliger Guido die webcam plaatste in verlaten nest van Europese zeearenden

Vorige week deelden we nog het heugelijke nieuws dat de Europese zeearenden Betty en Paul opnieuw een nest aan het maken zijn in het natuurgebied De Blankaart. Om hen alle rust te geven, werd zelfs het wandelpad wat verlegd. Nu blijkt dat het er minder romantisch aan toe gaat achter de schermen. Vrijwillig conservator Guido Vandenbroucke van dat natuurgebied is naar eigen zeggen drie uur lang ondervraagd geweest in een onderzoek naar de webcam die hij met vrijwilligers in samenspraak met Natuurpunt heeft geplaatst in het lege nest van de Europese zeearenden. Die vogels broedden voor het eerst succesvol in ons land. “Blijkbaar is er bij Natuurinspectie een klacht binnengelopen van het Agentschap Natuur en Bos (ANB) over die webcam. Het is ten eerste vreemd dat ik persoonlijk werd ondervraagd en niet Natuurpunt zelf”, doet Guido zijn verhaal. “Drie uur lang werd ik op de rooster gelegd alsof ik een crimineel ben. Er werd gesproken over verstoring van de rust van de Europese zeearenden, vernieling van de vegetatie en het niet hebben van een vergunning voor de plaatsing van die webcam.”

Jeroen Denaeghel reageert namens ANB kort: “Omdat dit het nest was van het eerste broedkoppel zeearenden van België was het zeer belangrijk om elk risico van verstoring uit te sluiten. Daarom werd er een bufferzone van 300 meter rond het nest als rustzone afgebakend. Natuurinspectie stelde vast dat die veiligheidsmaatregel niet werd gerespecteerd. Het dossier is nu uit onze handen, het parket beslist autonoom over de eventuele verdere gevolgen van het dossier. Er wordt een herstelmaatregel opgemaakt om de aangebrachte constructies weg te nemen.”

Vandenbroucke verduidelijkt wat er precies is gebeurd. “Toen duidelijk werd dat de zeearenden zouden broeden heeft Natuurpunt eind 2023 een beschermingscomité opgericht met naast Natuurpunt ook een afvaardiging van Natuurinspectie, ANB, INBO en de Kerkuil vzw. Via de WhatsAppgroep ‘Zeearend Blankaart’ stonden we met elkaar in contact. In totaal maakten negen mensen van die verschillende organisaties er deel van uit. Na discussie over de perimeter werd uiteindelijk overeengekomen om die te beperken tot 300 meter en dat tot 15 november 2024. Ook over het beheer binnen die perimeter waren de violen niet altijd gelijkgestemd tussen de Natuurinspectie enerzijds en de mensen die het beheer deden anderzijds.”

In de zomer vlogen de twee kuikens van de Europese zeearend uit en werd het nest verlaten. Natuurpunt wilde van die gelegenheid gebruik maken om er een webcam te plaatsen. “Stel dat de zeearenden opnieuw in dat nest zouden broeden, dan zouden we een mooie inkijk kunnen geven. In Nederland gebeurt dat al langer”, zegt Natalie Sterckx van Natuurpunt. “Vrijwilligers van onze vereniging, waaronder Guido, maar ook experts uit Nederland, waar ze al langer ervaring hebben met zo’n zaken, betrokken we bij de plaatsing van de webcam. Het nest was verlaten, dus van verstoring is geen sprake. De vrijwilligers bevestigden de camera bij het nest.”

Guido vervolgt: “Het nest bevond zich in moerasgebied, dus simpel was die plaatsing niet. Even verderop wekken zonnepanelen stroom op zodat de camera’s hun werk kunnen doen. Uit testen blijkt dat alles goed werkt, maar de Europese zeearenden beslisten om niet terug te keren naar hun nest, maar een nieuw te bouwen een paar honderd meter verder. Of die camera de oorzaak van hun verhuis is, betwijfel ik. Ze zitten op hun nieuwe plaats nog dichter bij de bewoning en het nest is beter beschermd.”

Wat Guido vooral tegen de borst stoot, is de manier waarop alles verloopt. “Zowel ANB als Natuurinspectie waren perfect op de hoogte dat we die webcam zouden plaatsen en ze reageerden niet. Dan krijg ik plots een proces-verbaal in de bus en word ik drie uur lang ondervraagd. Wat de gevolgen zijn is ook voor mij een raadsel. Een boete of celstraf zouden te gek zijn voor woorden.”

Ook Natalie Sterckx van Natuurpunt hoopt dat het zo’n vaart niet zal lopen. “We hebben dat niet met kwaad opzet gedaan. Nu blijkt achteraf dat de vergunning voor de plaatsing niet correct was. We hebben intussen een goeie communicatie gehad met Natuurinspectie en maken de belofte om de webcam te verwijderen zodra het haalbaar is in dat drassige gebied. We hopen dat dat voldoende is om een boete of verdere juridische stappen te voorkomen. Over één ding zijn we het allemaal eens: we hebben het beste voor met de natuur.”