Europese Commissie maakt opnieuw gehakt van de Vlaamse mestplannen

Vlaanderen krijgt het deksel op de neus. Het nieuwe mestdecreet (MAP7) is nog maar pas goedgekeurd door het Vlaams Parlement, of de Europese Commissie kraakt de plannen al af — zoals verwacht. Ze maakte 28 januari haar beoordeling over aan het Europese Hof van Justitie. Bond Beter Leefmilieu en Natuurpunt reageren ontstemd: de meerderheidspartijen wisten op voorhand maar al te goed dat MAP7 de waterkwaliteit onvoldoende zou beschermen. Het is zonneklaar dat de Vlaamse Regering nu dringend met extra maatregelen op de proppen moet komen.

Op 18 december 2024 keurde het Vlaams parlement een voorstel van decreet tot wijziging van het Mestdecreet goed. Maar liefst vier jaar na het vaststellen dat de maatregelen van MAP6 niet volstonden. In juni vorig jaar heeft de Europese Commissie België doorverwezen naar het Europees Hof van Justitie. En nu heeft de Europese Commissie dus een evaluatie van het zevende mestactieplan gestuurd naar het Europees Hof van Justitie.

De Europese Commissie is stellig. Het MAP7 gaat ruim onder de lat. Meer nog: uit de doorrekening door de Vlaamse Milieumaatschappij van de voorgestelde maatregelen naar effecten op de oppervlaktewaterkwaliteit, blijkt dat extra maatregelen nodig zijn. Bovendien nam het Vlaamse Gewest dit MAP 7 aan zonder dat de noodzakelijke evaluatie van de effectiviteit en toereikendheid (MER) werd uitgevoerd. Deze milieueffectenrapportage zal pas worden afgerond tegen juni 2025. En eventuele bijkomende maatregelen zullen slechts in 2027 in werking treden.

Waterverontreiniging door nitraten en fosfaten is een ernstig probleem in Vlaanderen. Nitraten in drinkwater zijn risicovol voor de menselijke gezondheid. En het is duur om ze er bij de drinkwaterproductie uit te filteren. Maar ook voor de biodiversiteit zijn nitraten en bij fosfaten schadelijk. Als ze terechtkomen in rivieren, meren en de zee, voeden ze algen en zorgen zo voor een zuurstoftekort dat het waterleven kan doden.

Bond Beter Leefmilieu, de West-Vlaamse Milieufederatie en Natuurpunt waarschuwden al eerder voor wankel haastwerk. “Het is verbijsterend dat Vlaamse beleidsmakers toch regelgeving indienen bij de Europese Commissie waarvan ze op voorhand weten dat ze de waterkwaliteit onvoldoende beschermt,” reageert Benjamin Clarysse, beleidscoördinator bij Bond Beter Leefmilieu. “Dat is gewoon slecht bestuur. Dit zorgt voor rechtsonzekerheid voor de hele landbouwsector en houdt de slechte waterkwaliteit in Vlaanderen in stand.”

“We vragen de minister om snel bijkomende maatregelen uit te werken om de vervuiling van onze waterlopen door mest tegen te gaan,” stelt Stijn Leestmans, beleidsadviseur bij Natuurpunt. “De Vlaamse Regering wil nog wachten tot 2027 om in actie te schieten. Maar dat is een garantie op Europese boetes en brengt onze biodiversiteit verder in gevaar.” 

Lees hier het verzoekschrift van de Europese Commissie.