Auditoriaatsverslag over het tijdelijke PFAS-handelingskader

Mevrouw Schauvliege heeft het woord.

Minister, we hebben hierover in deze commissie al meerdere keren gediscussieerd. Een maand geleden stelde de auditeur van de Raad van State een vernietigend verslag op over het tijdelijk handelingskader van PFAS. Concreet werd de wetenschappelijkheid van de normering in vraag gesteld. De auditeur uitte heel felle kritiek op de manier waarop er aannames zijn gedaan om normen te bepalen die op basis van beschikbare wetgeving en wetenschappelijk onderzoek niet verantwoord konden worden.

Minister, u antwoordde op een vorige vraag over dit tijdelijk handelingskader dat u het auditoriaatsverslag grondig zou bestuderen en dat u dan een reactie zou formuleren. Die reactie moet een maand nadat u het auditoriaatsverslag ontvangen hebt, worden overhandigd aan de Raad van State.

We zijn intussen een maand verder. Wat zal uw memorie van antwoord op het auditoriaatsverslag inhouden?

Welke juridische en/of wetenschappelijke argumenten worden aangebracht ter verdediging van het tijdelijk handelingskader?

Overweegt u om het tijdelijk handelingskader bij te sturen en om de normen aan te scherpen? Zal het parlement hierbij worden betrokken?

Minister Brouns heeft het woord.

Collega, de in deze juridische procedure betrokken administraties en de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) hebben intussen door hun respectieve raadslieden een laatste memorie met verzoek tot voortzetting van de rechtspleging laten indienen waarin een inhoudelijke repliek werd verleend op het verslag van de auditeur. Uit respect voor het procesverloop en alle bij deze rechtsgang voor de Raad van State betrokken partijen kan ik hier op dit moment niet dieper op ingaan.

Dat gezegd zijnde en los van deze specifieke procedure ben ik wel van mening dat het uitvoeren en beoordelen van wetenschappelijk onderzoek in eerste instantie toekomt aan wetenschappelijke experten ter zake.

VITO is als Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek uitgegroeid tot een Europees toponderzoekscentrum, genoegzaam bekend in Europa en ver daarbuiten, dat wetenschappelijke inzichten omzet in baanbrekende technologische innovaties enerzijds, en beleidsadvies anderzijds. De ook in dit betwiste tijdelijk handelingskader gehanteerde werkwijze komt voort uit beleidsadvies, vertrekkende vanuit de huidige wetenschappelijke kennis, het voorzorgsbeginsel en de bepalingen uit de bodemregelgeving van het Bodemdecreet en het Vlaams reglement betreffende de bodemsanering (VLAREBO). De validiteit en methodologie van de betrokken studies zijn bevestigd door verschillende andere commissies van experten die mede het tijdelijk handelingskader hebben beoordeeld, zoals de Commissie Grondverzet en het team-MER (milieueffectrapport).

Collega, ik heb al meerdere keren gezegd dat ik van mening was dat, ten eerste, het tijdelijk handelingskader voor verbetering vatbaar was en, ten tweede, ik ook met het auditoriaatsverslag aan de slag zou gaan om op zoek te gaan naar rechtszekere oplossingen. We zijn het erover eens dat dat nu meer dan ooit nodig is. Ik denk dat dat nu al kan worden geconcludeerd.

Ik sluit dus zeker niet uit om het tijdelijk handelingskader bij te sturen of naar andere oplossingen te zoeken. Afhankelijk van de vorm, kan het parlement daarbij worden betrokken. Alleszins ga ik steeds in overleg met de verschillende stakeholders.

Het zoeken naar oplossingen zal uiteraard ook gebeuren in heel nauw overleg met de collega’s in de regering. Ik kan nu dus niet vooruitlopen op deze analyse, maar zal in functie van de verworven inzichten een gepast voorstel formuleren.

Mevrouw Schauvliege heeft het woord.

Minister, ik onthoud hieruit dat u niet wilt antwoorden op de vraag wat u precies als antwoord hebt gegeven op het auditoriaatsverslag. Ik denk dat dat een afgewerkt stuk is. Ik zal dus misschien via andere kanalen proberen om dat antwoord te verkrijgen, maar soit. Ik kan er alleen maar aan toevoegen dat het verslag van de auditeur heel duidelijk was: het was niet wetenschappelijk genoeg en het ging uit van een aantal aannames die niet klopten. Het moest eigenlijk scherper. Ik hoop dat u dat dan ook in die richting bijstuurt, want het is evident dat dat tijdelijk handelingskader zal moeten worden bijgestuurd.

Minister, mijn vraag gaat nu over de tussentijd. Dat betekent nu wel dat er eigenlijk geen handelingskader is waarop erkende bodemdeskundigen zich kunnen baseren, want het staat onder druk. Die erkende bodemdeskundigen moeten nu bij wijze van spreken bijna ter plekke zelf toetsingswaarden voor PFAS uitvinden. Dat wordt ook gezegd. Zij vinden dat ook heel erg. We stellen vast dat de overheid nu geen tussentijdse oplossing aanbiedt. Ondertussen lopen tal van werken verder.

Minister, bent u ervan op de hoogte dat op dit moment die erkende bodemdeskundigen aan hun lot zijn overgelaten en daar nu zelf ter plekke normen en toetsingswaarden moeten uitvinden om hun werk te laten doorgaan?

Bent u van oordeel dat dat nog lang kan blijven duren? Want zij lopen daar ontzettend veel risico mee en heel wat werken die op die leest geschoeid zijn, staan nu zeer wankel in hun schoenen. Bent u daarvan op de hoogte? Wat zult u daaraan doen? Het lijkt mij immers zeer belangrijk dat u als verantwoordelijk minister hier duidelijke instructies geeft over wat er in afwachting van een definitief handelingskader moet gebeuren.

Minister Brouns heeft het woord.

Nogmaals, het is duidelijk een delicaat dossier. Die memorie is met onze raadsleden in voorbereiding. Of het onvoldoende wetenschappelijk is, zoals wordt gezegd, laat ik aan de wetenschappelijke experten om te beoordelen. Ik kan u wel verzekeren dat het een van de dossiers is die wij dagelijks volgen met de grootste prioriteit, mevrouw Schauvliege, om daar wat mij betreft zo snel als mogelijk duidelijke keuzes in te maken en in een definitieve plooi te leggen. Maar er is een heel groot vertrouwen in de bodemdeskundigen, die op het terrein aan de slag zijn gegaan met de richtlijnen die vandaag al deel waren van dat tijdelijk handelingskader, dat nu stoot op een vernietigend verslag van de auditeur. Zoveel is duidelijk. Ik kan alleen maar zeggen dat wij eraan voortwerken om zo snel als mogelijk met duidelijke oplossingen te komen.

Mevrouw Schauvliege heeft het woord.

Minister, het is zeer belangrijk dat er zo snel mogelijk een definitief handelingskader komt, een definitieve normering, waar iedereen mee aan de slag kan, en deze keer een kader dat vertrekt vanuit de gezondheid van mens en omgeving. Ik kan me voorstellen dat u daar heel druk mee bezig bent, maar in afwachting zitten die bodemdeskundigen natuurlijk wel met een probleem.

U zegt dat u alle vertrouwen in hen hebt. Ik heb op zich ook wel alle vertrouwen in hen, maar zij hebben op dit ogenblik geen kader waarop ze zich kunnen baseren. U laat hen dus wel in de kou. Ik zou toch wel van u verwachten dat u, in afwachting van een definitief handelingskader, hun richtlijnen geeft hoe ze daar verder mee moeten omgaan, want anders zet u die mensen zelf in de kou en legt u bij wijze van spreken zelf alle mogelijkheden om werken uit te voeren, stil.

De vraag om uitleg is afgehandeld.