Methaanreducerende voedermaatregelen voor vleesvee

De heer Sintobin heeft het woord.

Er was recent een webinar over methaanreducerende voedermaatregelen voor vleesvee. Daarin werd verwezen naar het Convenant Enterische Emissies Rundvee (CEER), waarmee de rundveesector zich engageerde om de methaanuitstoot tegen 2030 te verlagen met 14 procent ten opzichte van 2005. Dit jaar is een evaluatie van dit convenant gepland, dat moet nu dus concreet gemaakt worden. In de inleiding van de webinar werd gesteld dat de landbouw verantwoordelijk is voor 10 procent van de totale methaanuitstoot.

Dat de Vlaamse overheid investeert in onderzoek naar mogelijke methaanreducerende voedermaatregelen, daar kan ik in komen. Maar dat men de teleurstellende resultaten van dat onderzoek – in het beste geval 10 procent vermindering van de methaanuitstoot en dat enkel bij runderen in de afmestfase – vertaalt naar de praktijk en daar een gesubsidieerde ecoregeling voedermanagement van maakt, kan ik minder begrijpen. Het effect op de klimaatverandering zal minder zijn dan een druppel op een hete plaat. Dat men de methaanuitstoot gaat verminderen door juist nitraat, met toch maatschappelijk geen al te beste reputatie, aan het rantsoen toe te voegen, druist volgens velen ook in tegen het gezond boerenverstand.

Minister, hoe evalueert u deze maatregel? Bent u van oordeel dat de beperkte klimaatvoordelen voldoende zijn om hier verder op in te zetten?

De ecosteunmaatregel gaat gepaard met extra administratie en extra controle. Wegen deze kosten wel op tegen de beperkte voordelen? Is het sop de kool wel waard?

De maatregel kost de veehouder veel geld. Waarom denkt u dat de boeren hiervoor zullen kiezen?

Welke initiatieven kunt en wilt u nog nemen in dit verband?

Minister Brouns heeft het woord.

Voor de melkveesector zijn er verschillende voedermaatregelen die ingezet kunnen worden om methaan te reduceren, waarvan het reductiepercentage schommelt van 9 tot maar liefst 26 procent. We bieden een waaier aan methaanreducerende voedermaatregelen aan, zodat de veehouder de keuze heeft voor een voedermiddel of additief dat bij zijn bedrijfsvoering past.

Voor de vleesveesector is momenteel nitraat binnen het Convenant Enterische Emissies Rundvee goedgekeurd als methaanreducerend additief. Om ook deze sector voldoende kansen te geven om nu reeds in te zetten op verduurzaming, is het belangrijk dat vleesveehouders een methaanreducerende voedermaatregel kunnen toepassen. Nitraat kan een positieve bijdrage leveren om de klimaatimpact van rundveebedrijven te verlagen.

Specifiek voor de vleesveesector wordt er gezocht naar andere mogelijke voedermaatregelen om het aanbod uit te breiden. Van de voedermaatregelen die al voor de melkveesector beschikbaar zijn, wordt nagegaan wat het methaanreducerend effect bij vleesvee is. Er werd ook een dossier ingediend om een erkenning te bekomen voor 3-nitro-oxypropanol (3-NOP) als methaanreducerend voederadditief voor vleesvee. Zodra deze voedermaatregelen zijn goedgekeurd om ingezet te worden in de vleesveesector, zal ik die aanmoedigen en nagaan op welke manier ze ondersteund kunnen worden.

Samen met de partners van het Convenant Enterische Emissies Rundvee wordt bij de implementatie van de maatregelen nagegaan hoe dat met zo weinig mogelijk administratieve lasten kan gebeuren voor zowel de sector als de overheid.

Via steun voor de ecoregeling voedermanagement binnen het gemeenschappelijk landbouwbeleid 2023-2027 wordt voor een groot deel tegemoetgekomen aan de meerkost die de rundveehouder heeft met de voedermaatregel. Zo wordt de instapdrempel verlaagd. Daarnaast was het in het kader van het convenant ook altijd belangrijk dat de sector voor een deel van de kosten zou instaan. Nitraat brengt ook stikstof aan in het rantsoen, waardoor een deel van het eiwitrijk voedermiddel in het rantsoen, bijvoorbeeld sojaschroot, kan worden vervangen. Het commerciële product SilvAir bevat daarnaast ook calcium, een belangrijk mineraal in het rantsoen voor runderen. Op deze manier vervangt SilvAir een deel van andere voedermiddelen in het rantsoen en komt slechts een deel van de kostprijs van nitraat boven op de kostprijs van het totale rantsoen.

De heer Sintobin heeft het woord.

Het is natuurlijk een beetje een technisch verhaal, maar ik heb er begrip voor dat er een aantal onderzoeken worden gedaan. De vraag is natuurlijk, zoals ik in mijn inleiding heb gezegd, wat de impact eigenlijk is. Het vleesvee is in Vlaanderen slechts voor 10 procent verantwoordelijk voor de methaanuitstoot. Op wereldniveau betekent dat weinig of niets. In die zin kun je zeggen dat men de landbouwers opnieuw verplicht om systemen te hanteren die administratieve overlast meebrengen.

Ik heb een recent artikel teruggevonden, namelijk ‘Google gaat vanuit de ruimte mee speuren naar lekken van broeikasgas methaan’. En dat komt niet van de landbouwers. Er komt veel methaan vrij bij veeteelt, dat hebben we gehad, maar ook bij gas-, olie- en kolenwinning en bij transport. De grootste hotspots van methaanlekken zijn Rusland en de Verenigde Staten. Ik wil maar zeggen dat ik er geen probleem mee heb dat sommigen daar geen obsessie van maken, maar er toch mee bezig zijn. En ik begrijp ook wel dat we ons steentje moeten bijdragen aan de wereldwijde inspanningen, maar we moeten niet overdrijven. In alle klimaat- en milieukwesties is Vlaanderen wereldwijd maar een heel klein stipje. De grootste vervuilers worden nooit aangepakt en op hun verantwoordelijkheid gewezen. Ik stel voor dat u eens kijkt op Google waar de grootste hotspots van methaanlekken zitten. Ik wil u dat gerust geven.

De heer Coel heeft het woord.

Ik wil nog even aansluiten, omdat ik in februari aan de minister een schriftelijke vraag had gesteld over de evaluatie die in de beleidsnota werd aangekondigd. Ik heb daar een antwoord met cijfers op gekregen.

Minister, u antwoordt op de schriftelijke vraag dat er aan de ecoregeling voedermanagement in het jaar 2023 57 landbouwers hebben deelgenomen. Dat zou een reductie van 3 kiloton CO2-equivalenten hebben opgeleverd. Voor het jaar 2024 waren er bij het afsluiten van de verzamelaanvraag 224 inschrijvingen. Als we dat naar volgend jaar doortrekken – dat heeft natuurlijk zijn beperkingen want niet elk bedrijf is hetzelfde, maar laten we de opbrengst gemakshalve eventjes lineair bekijken – dan kom je aan 12 kiloton reductie met de deelnemers van 2024.

Nu, de doelstelling is min 14 procent ten opzichte van 2005. Als je dat uitdrukt in equivalenten, betekent dat een reductie van 0,3 megaton ten opzichte van 2005. De sector is na 2005 nog een beetje gegroeid, zodat het eigenlijk over 0,5 megaton gaat. Met die voedermanagementmaatregel geraken we aan 12 kiloton. U begrijpt dat die verhouding zeer ver van de doelstelling af ligt. De voedermanagementmaatregel is natuurlijk niet de enige, maar het gat is toch bijzonder groot.

In het antwoord op die schriftelijke vraag hebt u ook gezegd dat u bezig bent met de evaluatie en dat wordt bestudeerd of we de doelstelling van min 14 procent halen. Ik durf, op basis van die cijfers van 12 kiloton ten opzichte van 0,5 megaton, voorspellen dat de 14 procent moeilijk zal zijn. U hoort mijn vraag komen: hoe gaan we dat gat dichtfietsen? Hoe verhoudt zich dat tot de lopende oefening binnen de regering rond het nieuwe Vlaams Energie- en Klimaatplan en de bijdrage van de landbouw daarin? Kunt u dat duiden? Wat is de timing van de evaluatie?

Minister Brouns heeft het woord.

Collega, u verwijst naar Vlaanderen en de rest van de wereld. Ik denk dat wij het er, globaal genomen, over eens zijn dat er op veel plaatsen in de wereld op een veel minder duurzame en klimaatvriendelijke wijze wordt geproduceerd. Ik zeg dat heel vaak, en ik word daar ook heel vaak op gefactcheckt. Het is effectief zo dat we een van de meest duurzame land- en tuinbouwsectoren hebben. Maar ik durf ook de volledige boodschap te vertellen: in dat ruimtelijk kleine Vlaanderen hebben we tegelijk wel degelijk impact op de omgeving. Het zijn de twee. Maar we doen het hier op een zeer duurzame manier.

We hebben voor het klimaat, en specifiek voor landbouwbiodiversiteit, ook een verbeteringsplicht. Er zijn veel beleidslijnen, zoals water, lucht, stikstof en andere, waar we heel wat verbetertrajecten voor lopen hebben om de achteruitgang van onze omgevingskwaliteit en onze natuur, fauna en flora, tegen te gaan. We doen, samen met de landbouwers, heel grote inspanningen. In het licht van 1 megaton is 1 kiloton inderdaad relatief bescheiden, maar viermaal zoveel stappen vooruit zijn substantiële stappen. We moeten de landbouwers daarin meenemen.

Voederadditieven waar je tot 26 of zelfs 30 procent maximale reductie mee kunt halen, zijn zinvol. Voedermanagement kan wel degelijk impact hebben. Ik was recent op bezoek in Denemarken, waar het al aan de hele sector is opgelegd. Zover is het hier nog niet. Maar voedermanagement kan wel degelijk impact hebben op methaanreductie, zoveel is duidelijk.

Binnen het Vlaams Energie- en Klimaatplan heeft landbouw zijn aandeel. We zitten samen in het kader van de actualisatie van de maatregelen die nodig zijn tegen 2040, de 40 procent en ieders bijdrage daarin. We zullen in de evaluatie zien welke bijkomende maatregelen er voor de land- en tuinbouw mogelijk zijn. In 2025 is een evaluatie voorzien om na te gaan of de sector op schema zit om de vooropgestelde doelstellingen rond de klimaatinspanningen van de land- en tuinbouwsector te halen.

De heer Sintobin heeft het woord.

Ik heb er natuurlijk geen probleem mee dat ook in Vlaanderen bepaalde zaken worden onderzocht, zeker in dit dossier. Natuurlijk, als men de inspanningen tegenover de resultaten en de efficiëntie van de maatregelen legt, zoals beschreven in mijn vraag, dan stel ik mij daar soms wel vragen bij.

Ik heb alles een beetje in perspectief willen plaatsen, en ik heb de indruk dat u dat duidelijk hebt begrepen. We moeten niet altijd de beste van de klas zijn, maar we moeten inspanningen doen. Ik ben het met u eens. Maar sommigen schijnen niet te beseffen dat wij, wereldwijd bekeken, in Vlaanderen een van de duurzaamste landbouwsystemen hebben. Daar mogen we best trots op zijn.

De vraag om uitleg is afgehandeld.